COB-congres 2019

Een complete dag vol ondergronds bouwen, kennis en inspiratie … in de Gaasperdammertunnel! Enerzijds een ‘traditioneel’ COB-congres met een lunch, plenair programma en inhoudelijke subsessies, anderzijds een swingend festival met foodtrucks, interactieve installaties en muziek. De afsluitende borrel van het congres was bovendien het begin van Metro Movies, het ondergrondse filmweekend van Amsterdam.

Het thema van het congres was verbinden. Op school bestaat er geen vak ‘ondergronds bouwen’: ondergronds bouwen is een samenspel van disciplines. Kennis en vaardigheden worden gecombineerd, ervaringen gedeeld en ideeën samengebracht. Bovendien gaat ondergronds bouwen vaak letterlijk over verbinden. Kabels, leidingen en tunnels zijn als verbindingen essentieel voor onze samenleving.

Metro Movies zette het thema voort op vrijdagavond, zaterdag en zondag. Het filmfestival verbindt techniek aan cultuur en de buurt aan de bouwer. De film van die avond (Cutterhead, over een zeer uitdagende situatie in een Deense tunnelboormachine) konden gasten van het COB-congres gratis bijwonen.

Plenair programma

  • Uitreiking tweede boek leertraject Gaasperdammertunnel, plus het doorgeven van het stokje
    >> Download publicatie vanaf de kennisbank
  • Keynote speech door rijksadviseur en architect-stedenbouwkundige Daan Zandbelt
  • Keynote speech door hoogleraar en onderzoeker grote infraprojecten Marcel Hertogh
  • Discussie met drie opdrachtgevers van grote tunnelrenovatieprogramma’s: gemeente Amsterdam, Rijkswaterstaat en Agentschap Wegen en Verkeer Vlaanderen. Worden zij elkaars concurrenten of gaan ze samenwerken? Debatleider was Jan van Steirteghem.
  • Uitreiking Schreudersprijs 2019
  • Optredens van de COBand met special guests

Keuzeprogramma

Er was veel te doen op het congres. De video hieronder geeft u een korte indruk. Daaronder volgen beschrijvingen per onderdeel.

Presentaties

Tijdens de keuzeblokken konden de gasten er onder meer voor kiezen om naar een presentatie te gaan. In elk keuzeblok werden er drie gegeven; in totaal waren er dus negen. De zalen waren iets kleiner dan de gasten gewend zijn. Bij elke presentatie was plek voor ca. zestig deelnemers. Daarom werkten we met keuzekaartjes, zie hiernaast.

  • De Maastunnel, renoveren volgens KIS
    Het KIS-model (kwaliteit, integraliteit en samenwerking) is als gunningscriterium meegenomen in het aanbestedingsproces van de renovatie en restauratie van de Maastunnel. Maar werkt dat in de praktijk? Tijdens het project zijn er op basis van dit model keuzes gemaakt en heeft het geholpen tot een succesvolle openstelling. Opdrachtgever en -nemer delen hun praktijkervaringen en dilemma’s aan de hand van dit model. Denkt u mee?
    Benjamin Mooijaart (Combinatie Aanpak Maastunnel) en Diederik van Zanten (gemeente Rotterdam)
    >> Download presentatie (pdf, 2 MB)
  • Krachtenbundeling: ICT en IA
    Al in de tenderfase van de Gaasperdammertunnel werd gekozen voor een IT-platform voor de realisatie van de coördinerende besturing en bediening. Daardoor kwam het koppelvlak met de onderliggende lokale besturing en technische installaties al vroeg in de ontwerpfase prominent in beeld; iets wat bij traditionele  PLC/SCADA-implementaties niet het geval is. Hoe is hiermee omgegaan? Welke lessen zijn eruit getrokken op het gebied van ontwerp en testen?
    Marcel Volaart (Technolution) en Erik Holleboom (Strypes)
    >> Download presentatie (pdf, 600 KB)
  • Win-win-win-win onder het spoor
    Onderdoorgangen onder het spoor aanleggen met meer kwaliteit, minder afwijkingen en met de helft minder meerwerken? Dat stemt én de financierder, én de beheerders, én de projectorganisatie, én de aannemer tevreden. Het is realiteit doordat ProRail voor het hele proces van totstandkoming van een onderdoorgang de werkmethodiek TunnelAlliantie heeft opgezet en inmiddels in een formeel erkenningensysteem heeft opgenomen. Het betekent een verbeterde samenwerking tussen initiatiefnemer, ProRail en de aannemer. In deze presentatie wordt de werkwijze uitgelegd en ziet u hoe die in de praktijk werkt.
    Camiel Meijneken (ProRail) en Evert de Bie (BAM Infra)
    >> Download presentatie (pdf, 2 MB)
  • Monitoring boortunnel Rotterdamsebaan
    De gemeente Den Haag deed een ambitieuze uitvraag voor het meten van de omgevingsbeïnvloeding door het boorproces bij de Rotterdamsebaan. Met state-of-the arttechnieken en geavanceerde software heeft Fugro daaraan invulling gegeven. De ervaringen worden gedeeld met de gasten en gespiegeld aan het COB-rapport “Monitoring in  de praktijk” (2016). Ook hoort u de laatste inzichten op het gebied van omgevingsmanagement samenhangend met de monitoring.
    Richard Bun (Fugro) en Joost Joustra (gemeente Den Haag)
    >> Download presentatie (pdf, 3 MB)
  • GIS-analyses op  kabels-en-leidingendata
    Met een nieuw en uniek kaartplatform komen standaard, specifieke of samengestelde kaarten voor infraprojecten beschikbaar. Dit geeft direct inzicht in betrokken vergunninghouders, bestemmingsplannen, bestaande kabels en leidingen en andere relevante gebiedsinformatie. Door zoveel mogelijke relevante data samen te brengen, te analyseren en te ontsluiten worden graaf- en impactrisico’s al in de initiatief- en onderzoeksfase van een project inzichtelijk. Daarnaast wordt het mogelijk om door data-inwinning in het veld de analyses van de data verder te actualiseren en het civiele gedeelte van een werk automatisch te calculeren.
    Jan Smit (GOconnectIT) en John Peeters (gemeente Maasgouw)
    >> Download presentatie (pdf, 2 MB)
  • Assetmanagement als  verbindende factor
    De beheer- en onderhoudsdiscipline was van begin af aan een belangrijke stakeholder bij de bouw van de Gaasperdammertunnel. Aanneemcombinatie IXAS is tenslotte de komende twintig jaar verantwoordelijk voor de beschikbaarheid de tunnel. Voor direct en realtime inzicht in de status van de tunnel is Joost Analytics ontwikkeld. Door een koppeling met contracteisen maakt het platform de urgentie van storingen inzichtelijk. Dat is nuttige informatie voor de beheerorganisatie!
    Wijnand Mellegers (IXAS) en Bram ten Klei (Proficium)
    >> Download presentatie (pdf, 3 MB)
  • Hete aardappel!? Melden afwijkende ligging
    Je bent wettelijk verplicht een afwijkende ligging van kabels en leidingen te melden, maar slechts in één procent van de KLIC-meldingen gebeurt dit. Je krijgt het niet uitgelegd. Tijdens deze sessie willen betrokken partijen met u op zoek naar oplossingen. Daarvoor wordt het onderwerp vanaf verschillende kanten scherp in beeld gebracht, waarna er volop ruimte is voor discussie en actieplannen.
    De sessie staat onder leiding van Jarko van Bloois (Legal Infra) en Han Beukers (BlindGuide). De debaters zijn Robert-Jan Looijmans (Agentschap Telecom), Jan Koopman (Stedin en KLO), Herman Arissen (Cumela), Jan Kruithof (gemeente Zwolle) en Rene Frinks (Heijmans)
    >> Download presentatie (pdf, 730 KB)
  • De tunnels op Schiphol; gerenoveerd én bereikbaar
    Schiphol had een eis: tijdens de renovatie van de tunnel moest de luchthaven bereikbaar blijven. Er is dus hinderarm gerenoveerd! De opgedane ervaringen zijn zeer waardevol, gezien de grote renovatieopgave waar de tunnelsector voor staat. Wat ging er goed? Wat viel er tegen en hoe is dat opgelost? Wat is er geleerd over de samenwerking opdrachtgever en -nemer?
    Jeffrey Rundberg (Schipholtunnels) en Arjan Tromp (Vialis)
    >> Download presentatie (pdf, 2 MB)
  • TWIN-16, het eerste jaar
    Combinatie De Groene Boog is in mei 2017 gestart om samen met Rijkswaterstaat de nieuwe verbinding A16 Rotterdam te realiseren. Een van de speerpunten in de aanbieding is het ontwikkelen van een digitale tweeling: TWIN-16. Het eerste jaar is achter de rug en de aanneemcombinatie kijkt graag met u terug naar de toepassingen en de daarbij horende uitdagingen van het eerste jaar. En wat zijn mogelijke aanvullende toepassingen?
    Andre de Groen en Marie-José Knape (De Groene Boog)
    >> Download presentatie (pdf, 2 MB)

Virtual en augmented reality

 
A16 Rotterdam in 3D
Maak kennis met TWIN-16, de digitale tunneltweeling van A16 Rotterdam. Het uitgebreide, interactieve 3D-model is van meet af aan belangrijk als communicatie- en ontwerptool. Het is voor het eerst dat een tunneltweeling wordt ontwikkeld voor de gehele levenscyclus van een tunnel.
De Groene Boog
RijnlandRoute in Eindhoven
Vanuit Amsterdam wordt live verbinding gemaakt met de (verkeers)tunneltechnische installaties van de RijnlandRoute in Eindhoven, die óók al in verbinding staan met de verkeerscentrale in Rhoon. Door bedien- en techniekruimtes modulair te bouwen, is dit mogelijk gemaakt. U kunt zelf ook bouwen en puzzelen met 3D-geprinte modules.
Croonwolter&Dros
Beleving en kwaliteit van ondergrondse ruimten
Van ‘zien is geloven’ naar ‘beleven is realiteit’. U wordt meegenomen in een 360-graden VR-beleving van de stations Eindhoven en Groningen. Dit biedt u direct inzicht in de laatste ontwikkelingen en de voordelen van ‘360 VR’ voor alle stakeholders in de (onder)bouw sector.
Arcadis
Augmented assisted assetmanagement
Met augmented assisted assetmanagement wordt digitale informatie ter plekke zichtbaar. Op een tablet of telefoon wordt een extra laag op de realiteit gelegd. Bovendien kan er zonder enige voorkennis naar de gewenste locatie genavigeerd worden dankzij markers en het programmeren van de plattegronden.
Antea Group
Heinenoordtunnel in 3D
Voor de renovatie van de Eerste Heinenoordtunnel zijn met (rijdende) scanners en drones de dienstgebouwen, tunnelbuizen, dienstwegen en aanrijroutes in 3D in kaart gebracht. De eerste stap op weg naar een digitale tunneltweeling!
Rijkswaterstaat
VR-beleving RijnlandRoute
Met eigen ogen kunt u zien hoe funderingswerkzaamheden, civiele betonbouw en tunneltechnische installaties samenkomen bij de RijnlandRoute. Ook is te zien hoe het integrale InfraWorks-model wordt gebruikt voor review, raakvlakken en validatie.
Mobilis
Verkeersstroming en menselijk gedrag
Bekijk alvast de toekomstige verkeersoplossing voor de RijnlandRoute: de gevlochten diamantaansluiting, een primeur in Nederland. Ook kunt u met de ‘camera assesor’ virtueel bepalen welke installatie waar komt en ziet u simulaties van menselijk vluchtgedrag in een tunnel.
Soltegro 
Lokale bediening onder de loep
De tunnel waarin u staat, maakt gebruik van een uniek besturingsconcept. Over het ontwerp en oplevering van de lokale bediening is dan ook veel te vertellen. U hoort de geleerde lessen en de ontwikkelingen die op gang zijn gebracht.
Strypes

Ordeningsplein

Wat kun je met de BRO?
De Basisregistratie Ondergrond (BRO) is een centrale registratie met publieke gegevens over de Nederlandse ondergrond. Die data kun je vertalen naar 3D-informatie om ruimtelijke plannen inzichtelijk maken. Bekijk de ‘storymaps’ van praktijkprojecten en zie hoe de BRO de ondergrond op de voorgrond zet.
Ministerie van BZK
3D-ordeningsspel
De onderwereld ligt vol met kabels en leidingen, afvalcontainers, kelders en funderingen. Met dit fysieke ruimtelijke spel (eerder op de Dutch Design Week) kunt u als lid van ‘team bovengrond’ of ‘team ondergrond’ ervaren hoe lastig het is om boven- en onderwereld op elkaar af te stemmen.
Gemeente Eindhoven
Inrichten van de ondergrond
Ga mee op een reis door de tijd. Eerst wordt de drinkwaterleiding aangelegd, dan de riolering, gas, elektra, data. Maar er moeten tussendoor ook ondergrondse afvalcontainers, bomen en regeninfiltratiekratten bij. Puzzel samen om alles passend te krijgen.
Gemeente Amsterdam 
Common ground voor ondergrondse infra
Veel ondergrondse kabels en leidingen zitten tegen het einde van hun levensduur en ondertussen willen we ook maatschappelijke opgaven ondergronds oplossen. Hoe gaan we dat slim aanpakken? Het COB-netwerk werkt aan een actieplan.
Werkgroep COB
Panorama Nederland
Het College van Rijksadviseurs schetst met Panorama Nederland een toekomstperspectief voor de ruimtelijke inrichting van ons land. De bodem en ondergrond spelen een belangrijke rol in het vergezicht, zowel in de energietransitie, de klimaatopgave als de bouwopgave.
College van Rijksadviseurs
 

Exposities

Infra in olieverf
Eric Karel is naast specialist systeemintegratie en testmanager ook kunstenaar. Vakmensen vormen voor hem een bron van inspiratie. Van digitale ontwerpen maken zij werkelijkheid, door weer en wind. Zij verdienen een kunstwerk in olieverf. De rode draad in alles is het spel van licht en schaduw.
Eric Karel
Unieke aanpak van kabels en leidingen
Voor A9 Gaasperdammerweg moesten er midden in Amsterdam Zuidoost op grote diepte veel kabels en leidingen onder de toekomstige tunnel worden geboord. Foto’s tonen u de integrale aanpak die het mogelijk maakte om het aantal boringen en de hinder voor de omgeving tot een minimum te beperken.
GOconnectIT
Tunnels in zicht
Hoe zien Antwerpse tunnels er achter de schermen uit? Werknemers van het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer met een passie voor fotografie tonen het in een reeks prachtige beelden. Ook presenteert Tunnelorganisatie Vlaanderen de tunnels die op korte termijn in Vlaanderen gerenoveerd moeten worden.
AWV en TOV
   

Rondleidingen

 
Ontdek de Gaasperdammertunnel
Onderweg hoort u hoe de tunnel is gebouwd en krijgt u uitleg over de technische systemen. Ook brengt u een bezoek aan het grootste dienstgebouw van de tunnel. Bij hoge uitzondering hoeft u geen persoonlijke beschermingsmiddelen (broek, hesje, helm en laarzen) aan.
Brandwerendheid
In 2017 wees onderzoek uit dat sommige betonmengsels niet bestand zijn tegen een extreem grote brand. In de Gaasperdammertunnel is daarom gekozen voor het aanbrengen van hittewerende bekleding. U gaat dit ter plekke bekijken. Tijdens deze rondleiding is er ook ruimte voor discussie.
Tunnelverlichting tandje lager
Van het totale elektriciteitsverbruik van wegtunnels komt ongeveer de helft van de verlichting. Wat als die verlichting gedimd wordt om energie te besparen? Komt de veiligheid dan in het geding? Beoordeel het zelf tijdens deze rondleiding.
 

Ook in de tunnel

 
Goed vast
Als hitte het beton van een kunstwerk kan aantasten, komt brandwerende beplating van pas. U krijgt een demonstratie van het monteren en demonteren van deze platen. Daarnaast leert u meer over bevestigingstechnieken bij dynamische belastingen.
Fischer 
Ervaringsroute (virtueel) OTO
Om bij incidenten in een tunnel veilig en effectief op te treden, is er een programma nodig voor opleiding, trainen en oefenen (OTO). Wat dat inhoudt, kunt u zelf gaan ervaren. Oefen met een brandslang, train mee met hulpdiensten en doe een tunneltoets.
Werkgroep COB 
Zie software groeien
De besturingssoftware van de Gaasperdammertunnel is an sich al interessant, maar het ontstaansproces hiervan óók. U ziet hoe software-objecten aan elkaar smelten tot een totale toepassing. Allerlei informatie uit de tunnel komt samen in de vorm van grafische figuren.
Technolution
Bits&Beats
Digitaal assetmanagement is nauw verwant met het ‘internet of things’ waarin dingen met ons communiceren. Ook de Gaasperdammertunnel spreekt. Kunstenaar en producer LudoWic heeft data uit de tunnel omgezet in geluid. Kom luisteren naar de sonificatie en ontdek de ritmes.
Heijmans en Rijkswaterstaat 
Duurzaamheid in de tunnelwereld
Vier COB-teams gaan aan de slag met het integreren van duurzaamheid in het tunnelprogramma. U kunt erbij zijn vanaf de start! Laat u informeren over de verschillende duurzaamheidsthema’s, denk mee en meld u direct aan voor de Duurzaamheidsdag op 6 november 2019.
Werkgroep COB 
Joost & Tessa
Joost & Tessa geven gebruikers realtime inzicht in prestaties van assets. Hierdoor kunnen beslissingen sneller en daadkrachtiger genomen worden. Reeds beschikbare data vanuit assets is de basis. De gebruiker kan data aggregeren naar prestatie-indicatoren, waardoor hij controle heeft over zijn future proof infra.
PRE-X