Het COB werd ooit opgezet om vanuit praktijkprojecten kennis te ontwikkelen over het boren van tunnels in slappe bodem. Inmiddels gebruikt het COB diezelfde aanpak voor veel meer onderwerpen. Door middel van evaluaties en expertteams wordt praktijkkennis opgehaald, verrijkt en weer toegepast.

De filosofie van het COB is terug te brengen tot een eenvoudige uitspraak: twee weten meer dan één. Een opdrachtgever, aannemer of ingenieursbureau kan nog zo slim zijn en zich nog zo goed hebben voorbereid, soms heb je behoefte aan een blik van buitenaf. Een frisse kijk op de zaak, of tips van iemand die meer ervaring heeft met die ene lastige opgave. Op deze manier kan het COB betrokken worden bij een praktijkproject. Er gelden twee belangrijke voorwaarden. Allereerst moet de specifieke vraag uiteindelijk (ook) kennis opleveren waar meer participanten baat bij hebben. Daarnaast moet de kracht van het netwerk nodig zijn om de vraag te beantwoorden. Het uitwisselen en ontwikkelen van kennis staat centraal.

Werkwijze

Het COB verzamelt, ontwikkelt en ontsluit kennis over en gerelateerd aan ondergronds ruimtegebruik. Dat is gemakkelijker op te schrijven dan uit te voeren. Welke kennis is relevant, waar heeft de sector behoefte aan? En hoe ontwikkel je die kennis? Gelukkig heeft het COB toegang tot een enorme bron van informatie en experts: het netwerk. De COB-participanten zijn dagelijks bezig met ondergronds bouwen. In hun projecten komen er voortdurend vragen op, worden oplossingen bedacht en lessen geleerd. Het COB brengt alles bij elkaar. Via de platforms, bijeenkomsten, de programmaraad en persoonlijke gesprekken kunnen participanten ervaringen uitwisselen en problemen aankaarten. De vragen die een gemeenschappelijk belang dienen, worden gezamenlijk opgepakt. Door de nauwe samenwerking met de participanten ontstaan er gedragen oplossingen, die weer ten goede komen aan de praktijk

Voorbeelden

In dit artikel ziet u voorbeelden van de samenwerking tussen praktijkprojecten en het COB. Er is geen vast recept. De invulling is onder meer afhankelijk van het onderwerp en de fase waarin het project verkeert. De publicatie Monitoring in de praktijk is gemaakt naar aanleiding van afgeronde projecten en bevat vooral technische kennis van betrokken experts. Bij de renovatie van de Maastunnel werd het COB juist in het prille begin betrokken en kwam de kennis van buitenaf. De ene keer blijft het COB lang (Gaasperdammertunnel, mantelbuizenputconstructie Alphen a/d Rijn) en de andere keer maar kort (Velsertunnel). De manier van samenwerken en het eindproduct worden in overleg bepaald. Voor het COB staat voorop dat er naderhand openbaar toegankelijke resultaten moeten zijn, die bijvoorbeeld gedeeld worden via de kennisbank, een congres of workshop.

De betrokkenheid van het COB bij praktijkprojecten zorgt ervoor dat kennis gaat ‘stromen’. Expertteams brengen hun kennis in bij projectorganisaties en halen tegelijk nieuwe praktijkkennis op. Zowel de projecten als de experts als het hele COBnetwerk worden er beter van.

Groeiboek Renoveren kun je leren

De renovatie van de Velsertunnel is in volle gang. Mede vanwege de hoge leeftijd van de constructie konden een aantal risico’s vooraf niet goed worden ingeschat. Opdrachtgever Rijkswaterstaat en aannemerscombinatie Hyacint schakelden het COB in om met behulp van een expertteam deze risico’s en de mogelijke effecten scherp te krijgen. De geleerde lessen zijn vervolgens veralgemeniseerd en worden via een ‘groeiboek’ gedeeld met het COB-netwerk.

KIS Maastunnel

De gemeente Rotterdam wilde in haar aanbestedingsproces een professionele partner vinden om de renovatie van de Maastunnel te ontwerpen, uit te voeren en tot een goed einde te brengen. Deze partner diende geselecteerd te worden op basis van het KIS-model dat de gemeente heeft gedefinieerd. Maar hoe operationaliseer je ‘kwaliteit, integraliteit en samenwerking’? Hoe selecteer je de juiste partner?

Mantelbuizenputconstructie

De gemeente Alphen aan den Rijn ontwikkelt in een pilotproject een zogeheten mantelbuizenputconstructie voor het droog, gebundeld, veilig en ondergronds aanbrengen en beheren van kabels en leidingen. Een evaluatie onder leiding van het COB moet inzicht geven in de toepasbaarheid van de constructie en de mogelijke standaardisatie van het systeem.

Monitoring in de praktijk

In het rapport Monitoring in de praktijk zijn de ervaringen van drie grote praktijkprojecten vastgelegd: A2 Maastricht, Spoorzone Delft en de Noord/ Zuidlijn. De publicatie is een praktische aanvulling op bestaande richtlijnen en aanbevelingen voor het monitoren van ondergrondse bouwactiviteiten. Om de stap van theorie naar praktijk nog verder te verkleinen, werd het rapport gepresenteerd tijdens een workshop.

Leertraject Gaasperdammertunnel

De opdrachtgever (Rijkswaterstaat) en de aanneemcombinatie (IXAS) van de Gaasperdammertunnel hebben samen met het COB een leertraject opgesteld voor de periode tot aan de openstelling. Het COB-expertteam gaat drie interne lerende netwerken analyseren: veiligheid, integratie industriële automatisering en omgevingsmanagement. Wat is de visie van het netwerk, hoe is deze uitgewerkt, wat zijn de ervaringen in de praktijk? De resultaten zullen naderhand veralgemeniseerd worden in een publicatie.