Werkpakket Circulariteit

Nederland wil in 2050 volledig circulair zijn. Rijkswaterstaat en ProRail willen al in 2030 circulair werken. Het COB-netwerk bundelt de krachten om hergebruik ook in de tunnelsector ‘gewoon’ te maken.

Het COB-netwerk is al langere tijd bezig met circulariteit en heeft al resultaten geboekt. Zo is in 2022 de rapportage rapportage Circulaire tunnels, fase 2 met een routekaart naar circulaire tunnels opgeleverd. Het rapport gaat tevens in op drie concrete voorbeelden/producten: een maatregelencatalogus voor circulaire tunnels, een uitwerking van circulariteit van een tunnelventilator en een serious game voor kennisontwikkeling en bewustwording op het gebied van circulariteit. 

In 2023 is er op basis van de eerdere duurzaamheidsprojecten een samenhangend programma samengesteld rondom drie doelstellingen. Het doel van het werkpakket Circulariteit luidt:

In 2030 is bij gerenoveerde tunnels zoveel mogelijk ingezet op hergebruik, zijn nieuwbouwtunnels toekomstbestendig en volledig herbruikbaar. Ook is beheer van tunnels volledig circulair. Met als doel om in 2030 maximaal vijftig procent primaire bouwstoffen te gebruiken en de milieubelasting te verlagen.

De jaren na 2023

In dit werkpakket wordt in 2024 gewerkt aan een advies over de inzet MKI voor tunnelinstallaties vs. schaarstebenadering, een knelpuntenanalyse normen en richtlijnen en een uitbreiding van het oogstkaart-format met een materialenpaspoort, deze wordt tevens getest bij in elk geval twee tunnels. Ook wordt een adviesrapport normering tweede leven (van vijf objecten) opgesteld en wordt in samenwerking met de teams van het werkpakket Energietransitie versie 1 van het groeiboek Duurzaamheid samengesteld door de groeiboeken Maatregelencatalogus energiereductie en Circulariteit (deliverable 2023) samen te voegen.

In 2025 moet een materialenpaspoort beschikbaar zijn voor elke tunnel, is groeiboek Duurzaamheid aangevuld en verbeterd, en worden de plannen voor 2026-2030 verder gedetailleerd. Voor de periode tussen 2026 en 2030 (de aanjaagjaren) staan globaal op de planning: meting en rapportage circulaire tunnels, businesscase herbruikbare objecten met waarde behoud en verdere updates van het groeiboek Duurzaamheid. Ook wordt nu het plan van aanpak voor de periode naar 2050 uitgewerkt. 

Lopende projecten

Maatregelencatalogus circulaire tunnels

Circulariteit is noodzaak, maar hoe werk je circulair in de aanleg en renovatie van tunnels? Die bouw en renoveer je immers niet elke dag. Het hergebruiken van onderdelen is een belangrijk aspect van circulair werken. Het COB-netwerk onderzoekt welke maatregelen daarbij behulpzaam zijn.

Afgeronde projecten

Circulaire tunnels

In dit project zijn de benodigde stappen voor meer hergebruik in de tunnelsector onderzocht. In januari 2023 is de rapportage met alle resultaten van 2022 afgerond en gepubliceerd. Hierin wordt een route naar circulaire tunnels langs drie bergtoppen beschreven, ook zijn er maatregelenpakketten geformuleerd om deze doelen te bereiken.

Expeditie circulaire tunnels 

Circulariteit is noodzaak, maar hoe werk je circulair in de aanleg van tunnels? Die bouw je immers niet elke dag. Een mooie stap richting een circulaire tunnelsector kan gezet worden met een depot voor tweedehands tunneltechnische onderdelen. Het COB-netwerk onderzocht de haalbaarheid en invulling hiervan.