Tunnels en luchtkwaliteit

Kunnen we de bijdrage van verkeersemissies aan de luchtkwaliteit bij tunnelmonden nauwkeuriger bepalen? Welke effect hebben passieve maatregelen op de luchtkwaliteit bij tunnelmonden?

Voor het bepalen van de bijdrage van verkeersemissies aan de concentraties bij wegen zijn in Nederland rekenmethoden voorgeschreven in de Regeling Beoordeling Luchtkwaliteit 2007. Men kan er ook voor kiezen om – in plaats van of in aanvulling op de berekeningen – schaalmodelonderzoek in een windtunnel te doen.

Zoals te verwachten valt, zijn er verschillen in de uitkomsten tussen schaalmodelonderzoek en berekeningen. Deze verschillen staan vooral ter discussie wanneer de ene uitkomst onder de norm voor luchtkwaliteit ligt en de andere erboven.

Commissie T118

Het loont dus om de luchtkwaliteit nabij tunnelmonden nauwkeuriger te bepalen. Daarom riep het COB eind 2008 de commissie T118 – Tunnels en luchtkwaliteit – in het leven. Het onderzoek naar de emissieverspreiding bij tunnelportalen is uitgevoerd in opdracht van de regionale directies Zuid-Holland en Noord-Holland van Rijkswaterstaat en van het Innovatieplatform Luchtkwaliteit (dit platform is eind 2009 opgeheven).

Onderzoek en eindrapport

Het onderzoek bestaat uit de volgende vier delen:

Het verzamelen van binnenlandse en buitenlandse kennis over de wijze van verspreiding van verkeersemissies bij tunnelmonden.
Het doen van een praktijkmeting bij een bestaand tunnelportaal. De informatie die daarmee wordt verkregen moet inzicht geven op de vraag of verhoogde emissieconcentraties bij tunnelmonden inderdaad optreden. Dat blijkt het geval te zijn.
Het uitvoeren van schaalmodelonderzoek aan 5 tunnelportalen waarbij per tunnelportaal meerdere varianten zijn beschouwd. De tunnelportalen maken deel uit van in de toekomst geplande tunnels in het hoofdwegennet. Het doel was om een beter begrip te krijgen van de verspreiding van luchtverontreiniging bij tunnels. Een tweede doel was de effecten van passieve maatregelen die tot extra verdunning in de lokale omgeving bijdragen te bestuderen.
Er is een vergelijking gemaakt tussen de praktijkmeting bij de Wijkertunnel en een CFD-analyse voor de Wijkertunnel. Tevens is een vergelijking gemaakt tussen een schaalmodelmeting aan de Tunnel in de A4 Delft-Schiedam en een CFD-analyse voor deze tunnel.