Zuid-Beveland, Vlaketunnel

De Vlaketunnel is een tunnel in Zeeland met een lengte van ongeveer 775 meter. Hij is onderdeel van de A58 van Bergen op Zoom naar Vlissingen en kruist het Kanaal door Zuid-Beveland nabij het dorpje Vlake. De tunnel heeft twee tunnelbuizen met elk twee rijstroken en een vluchtstrook. Tussen de verkeersbuizen zit een servicebuis die ook als vluchtroute gebruikt kan worden. Het diepste punt van de tunnel ligt op bijna 16,5 meter onder NAP. De bouw van de tunnel begon in 1972 en drie jaar later werd hij geopend voor het verkeer. In 2010 is de tunnel gerenoveerd.

De Vlaketunnel onder het Kanaal door Zuid-Beveland (Foto: beeldbank Rijkswaterstaat, Joop van Houdt)

Bouwmethode

De tunnel is gebouwd volgens de afzinkmethode. In een bouwdok aan de westzijde van het kanaal zijn hiervoor twee tunnelelementen gebouwd van elk 125 meter lang en bijna 30 meter breed. De uitsparing van het bouwdok is in 1980 opgenomen in het verbrede kanaal. De toeritten zijn gebouwd in droge bouwputten. Voor het afzinken van de tunnelelementen is in het kanaal een geul gebaggerd. Bij het afzinken zijn de elementen op een tijdelijke fundering geplaatst, 0,8 meter boven de bodem. Vervolgens is met een leiding door de bodem van de elementen funderingszand onder de tunnelelementen gespoten. Deze door Ballast Nedam ontwikkelde methode wordt ‘onderstromen’ genoemd en wordt sindsdien bij de meeste afzinktunnels toegepast. Onderstromen heeft in vergelijking met het eerder toegepaste ‘onderspoelen’ – waarbij zand van buitenaf onder en naast de tunnelelementen wordt gespoten – het voordeel dat het ook kan worden toegepast op grote diepten en bij sterke stroming.

Renovatie

Om te voldoen aan de Europese regelgeving op het gebied van tunnelveiligheid is de tunnel in het voorjaar van 2010 grondig gerenoveerd. Hierbij zijn onder meer de noodstroomvoorziening, het camerasysteem, de blusinstallatie, de ongevaldetectie, de wegsignalering, de bedieningscentrale en de verlichting volledig vervangen. Verder zijn de vluchtroutes aangepast. Wat de verlichting betreft had de tunnel een primeur: het is de eerste tunnel ter wereld die is uitgerust met ledverlichting, zowel voor de ingangsverlichting als de verlichting in de tunnel zelf. Tijdens de renovatie werd het verkeer over de nabijgelegen Vlakebrug geleid.

Calamiteit

Op 12 november 2010 moest Rijkswaterstaat de tunnel noodgedwongen afsluiten. Na hevige regenval was de U-vormige bak van een deel van de oostelijke toerit over de hele breedte ongeveer tien tot vijftien centimeter omhoog gekomen. Door extra ballast op het wegdek te plaatsen, wist Rijkswaterstaat de bak weer op zijn plaats te krijgen. Onderzoek toonde aan dat meer dan de helft van de trekankers – die ervoor moeten zorgen dat de bak niet gaat opdrijven – door de grondwaterdruk was bezweken. Nader onderzoek maakte duidelijk dat de treksterkte van de voorspanstaven in de trekpalen aanzienlijk lager was dan de ontwerpwaarde. Om het probleem te verhelpen, heeft Rijkswaterstaat ruim 1.250 nieuwe Gewi-ankers van dertig meter lengte laten aanbrengen, verankerd aan de vloeren van de toeritten. Ruim vijf maanden na het incident ging de tunnel weer volledig open voor het verkeer.

Door extra ballast op het wegdek te plaatsen, wist Rijkswaterstaat de omhoog gekomen bak weer op zijn plaats te krijgen. (Foto: beeldbank Rijkswaterstaat)