Ondergrondse infra en de Omgevingswet
Gemeenten bereiden zich op dit moment hard voor op de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Door de VNG worden diverse staalkaarten ontwikkeld voor het omgevingsplan, maar niet over de ondergrondse infra. Het doel van dit project is om handvatten te creëren waarmee kabels en leidingen kunnen worden meegenomen in omgevingsplannen. Zodat gemeenten kunnen sturen op een duurzame inrichting van de ondergrond.
Staalkaarten bevatten (juridische) regels die als voorbeeld en inspiratie voor een gemeente kunnen dienen. Het geheel geeft inzicht in de nieuwe mogelijkheden die de systematiek van de Omgevingswet biedt. Op een aantal plekken wordt de ondergrond opgenomen in omgevingsplannen, maar het gaat dan voornamelijk over het voorkomen van bodemverontreiniging, het beheren van historische verontreiniging en over bodemkwaliteit in relatie tot de leefomgeving. De kabels en leidingen met hun inpassingsvraagstukken rondom aanleg, het zorgvuldig beheren, de besluitvorming, de integraliteit komen amper aan bod. Dit is echter wel het moment om ervoor te zorgen dat er over kabels-en-leidingenvraagstukken wordt nagedacht, en daar afspraken over worden gemaakt.
Rapportage 2023
Hoe kun je als gemeente de instrumenten van de Omgevingswet effectief hiervoor inzetten? Het COB-netwerk heeft de mogelijkheden tot sturing op de ondergrondse infra onder de Omgevingswet in kaart gebracht. Dit rapport geeft allereerst een beeld van de mogelijkheden die gemeenten zouden willen hebben tot ruimtelijke sturing. Denk daarbij aan het maken van ondergrondreserveringen voor een toekomstig warmtenet, het benutten van privaat terrein of meervoudig ruimtegebruik. Vervolgens wordt stilgestaan bij de Omgevingswet: wat zijn de basisprincipes, welke instrumenten zijn er voor gemeenten en wat betekenen die voor de sturing op ondergrondse infra?
>> Download de rapportage van de kennisbank
Deliverables
Nr. |
Omschrijving |
Verwachte opleverdatum |
---|---|---|
1 | Programma van eisen. |
Gereed |
2 | Vormen expertgroep en concept-handvatten. |
Gereed |
3 | Verificatie bruikbaarheid. |
Gereed |
4 | Opleveren handvatten. |
Gereed |
Activiteiten 2022
Omschrijving |
Draagt bij aan deliverable … |
---|---|
Een representatieve groep bestuurders en beleidsmedewerkers van gemeenten wordt geïnterviewd over de manier waarop zij hun informatie verwerken tot plannen. Daarnaast is binnen het netwerk geïnventariseerd welke onderwerpen noodzakelijk c.q. wenselijk zijn om als voorbeelden te hanteren. |
1 |
Vorming kernteam en twee sessies met vertegenwoordigers van gemeenten. |
2 |
Interviews met elf gemeenten, twee academici en vijf netbeheerders. |
1,2 |
Oriënterende gesprekken met experts. |
1,2 |
Na de zomervakantie zijn – in overleg met het kernteam en op basis van het programma van eisen – twee werksessies met experts en vertegenwoordigers vanuit gemeenten voorbereid. |
- |
Sessie op 3 november 2022. |
2,3 |
Sessie op 15 november 2022. |
2,3 |
Na afronding van de werksessies zijn de concept-handvatten uitgewerkt in de concept-eindrapportage. |
- |
Reviewronde concept-eindrapportage en oplevering rapport voor opmaak en eindredactie. |
3,4 |
Meer over het project
Het doel van dit project is om gemeenten een beeld en gevoel te geven bij de manier waarop het onderwerp kabels en leidingen een plaats kan krijgen in de tactische en strategische beleidsstukken die de gemeente dient op te stellen als de Omgevingswet in werking treedt. De doelgroep bestaat uit bestuurders, beleidsmedewerkers en adviseurs van gemeenten.
Het project levert een aantal praktische handvatten op in de vorm van voorbeeldregels voor het omgevingsplan, mogelijkheden voor maatwerkregels of maatwerkvoorschriften, ideeën voor een programmatische aanpak en het delen van goede voorbeelden, met gedachtegang en voorbeeldteksten. Hierbij wordt rekening gehouden met verschillende categorieën van gemeentes en wordt waar nodig verwezen naar al bestaande hulpmiddelen, zoals casco’s en juridisch-technische uitleg. De staalkaarten leveren hierop een aanvulling. Het uiteindelijke product bestaat uit een een waaier/menukaart met staalkaarten voor de verschillende beleidsstukken die een gemeente op basis van de Omgevingswet dient op te stellen.
Aanpak
Om dubbel werk te voorkomen, is gestart met het verzamelen van de juiste achtergrondinformatie. Er is een representatieve groep bestuurders en beleidsmedewerkers van gemeenten geïnterviewd naar de manier waarop zij hun informatie verwerken tot plannen. Daarnaast is binnen het netwerk geïnventariseerd welke onderwerpen noodzakelijk c.q. wenselijk zijn om als voorbeelden te hanteren. Op basis van de uitkomsten is een programma van eisen voor de inhoud vastgesteld en een aantal concepten uitgewerkt. Er is een expertgroep gevormd, waarmee de concepten zijn afgestemd. In twee bijeenkomsten is vervolgens verkend hoe de omgevingswetinstrumenten kunnen worden ingezet voor sturing op de ondergrond. Hierbij waren stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten en strategen aanwezig.
In het einddocument is basisinformatie opgenomen over hoe omgevingsplannen zich verhouden tot andere sturende zaken.
Deelnemers

Antea Group Nederland -

Daan Hollemans, rol: Deelnemer bijeenkomst

BearingPoint B.V. -

Bosch Slabbers tuin- en landschapsarchitecten -

Rosanne Vlaar, rol: Deelnemer bijeenkomst

COB -

Manon Bouwer, rol: Begeleider/Facilitator

Enexis B.V. -

Jeroen Bartels, rol: Geïnterviewd

Gemeente Amersfoort -


Gemeente Amsterdam Verkeer en Openbare Ruimte -

Rob Kemmeren, rol: Geïnterviewd

Gemeente Arnhem Dienst Stadsontwikkeling -


Gemeente Breda -


Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer -

Gemeente Ede -


Gemeente Eindhoven Gemeentehuis -


Gemeente Haarlem Stedelijke Ontwikkeling -

Gemeente Heerenveen -

Gemeente Helmond -

Gemeente Hilversum -

Gemeente Leeuwarden -

Edwin Hoekstra, rol: Geïnterviewd

Gemeente Leiden -

Pieter van Leeuwen, rol: Geïnterviewd

Gemeente Maastricht -


Gemeente Rotterdam Stadsbeheer -

Gemeente Rotterdam Stadsbeheer - Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling

Gemeente Terneuzen -

Ronny Bracke, rol: Geïnterviewd

Gemeente Tilburg Afdeling Ruimtelijke Uitvoering -


Gemeente Utrecht Dienst Stadsontwikkeling -

Binne Meijer, rol: Deelnemer bijeenkomst

Harry Bijl Communicatie -


Legal Infra -

Jolanda Gilles, rol: Adviseur
Laurens van Raaij, rol: Geïnterviewd
Omgevingsdienst Noordzeekanaal- gebied -


Stantec B.V. -

Arna Danklof, rol: Begeleider/Facilitator

TU Delft Faculty of Architecture -


VolkerWessels Telecom -


Vrije Universteit Amsterdam Cultuur, Organisatie en Management -
