Strategisch afstemmen en adaptief plannen

In toenemende mate stemmen beheerders van de openbare ruimte en netbeheerders hun werkzaamheden op gebied van onderhoud, vervanging en reconstructie met elkaar af. Wat, wanneer en hoe er wordt afgestemd, kan erg uiteenlopen. Het COB-netwerk wil toewerken naar een vergelijkingskader waarbij de randvoorwaarden, succesfactoren en belemmeringen van afstemmingsprocessen naast elkaar worden gelegd.

Als beheerders van de openbare ruimte/infrastructuur en netbeheerders niet op elkaar letten bij het programmeren van werkzaamheden in een specifiek gebied, dan leidt dat veelal tot een toename van hinder en overlast, extra graafkosten, vroegtijdige afschrijving van netten, degeneratie van de openbare ruimte en risico op graafschade. Er bestaan op dit moment diverse samenwerkingsverbanden waarbij overheden en netbeheerders hun werkzaamheden afstemmen en in sommige gevallen ook ‘adaptief plannen’. Veelal beperkt deze uitwisseling zich tot een lokaal niveau en zijn niet alle beheerders bij het afstemmingsplatform betrokken. De tijdshorizon waarmee planningen worden uitgewisseld verschilt ook behoorlijk tussen deze initiatieven, evenals de mate waarin werkzaamheden op elkaar worden afgestemd. Er zijn voorbeelden van samenwerkingsverbanden waarbij ‘achterliggende’ afspraken over commitment, flexibiliteit en kostenverevening zijn vastgelegd in een convenant. Sommige afstemmingsinitiatieven worden gegoten in samenwerkingsprojecten waarbij partijen gezamenlijk opdrachtgeverschap dragen. Andere samenwerkingsverbanden zijn meer vrijblijvend van aard en hebben slechts een informatieve functie.

Er lijken slechts op beperkte schaal vergelijkingen te worden gemaakt tussen samenwerkingsverbanden op het gebied van ondergrondse kabels en leidingen. Dit is zonde, want hierdoor blijft een grote kans liggen om gemeenschappelijke do’s en dont’s te identificeren die inspirerend werken voor partijen die nog niet (op geslaagde wijze) adaptieve planningsverbanden hebben opgetuigd.

Het COB-netwerk is daarom een initiatief gestart om adaptief plannen naar een hoger en breder niveau te tillen, waarbij het tijdig strategisch afstemmen van projecten en programma’s bij zoveel mogelijk bestuursorganen een ‘standard practice’ in plaats van ‘best practice’ wordt. De analyse van bestaande samenwerkingsverbanden draagt bij bewustwording van de kansen, aanpak en randvoorwaarden, en helpt partijen bij het optuigen van een eigen geschikte structuur (overlegvormen, uitwisselstandaarden, onderliggende afspraken etc.). Vooralsnog wordt als eindproduct uitgegaan van een ‘handboek strategisch afstemmen en adaptief plannen’.