Structural health analysis

Nederland staat de komende jaren voor een grootschalige onderhoudsopgave op het gebied van infrastructuur. Veel tunnels naderen het einde van hun levensduur. Betrouwbare (civieltechnische) scopes van tunnelrenovaties is echter nog lastig vast te stellen. Er is meer inzicht nodig in de civieltechnische staat de te renoveren tunnels. De Structural health analyse (SHA) van het COB geeft tunneleigenaars inzicht in de civieltechnische staat van de constructie van hun tunnels. 

Een SHA is een traject met kennisworkshops en (praktijk)onderzoeken dat de tunnelbeheerder inzicht geeft in de civieltechnische staat van de tunnelconstructie en de scope voor een (mogelijke) renovatie. In een SHA wordt tevens bepaald of een civieltechnisch object nog voldoet aan de restlevensduur. Het SHA-traject bestaat uit een aantal stappen. Deze worden uitgelegd in onderstaande video en door onderstaande link te volgen. 
>> Bekijk de stappen van de SHA

Instrumentarium SHA

De SHA hangt nauw samen met andere COB-projecten in de ontwikkellijn Civiel anders (ver)bouwen. De nauwkeurigheid waarmee de SHA kan worden uitgevoerd, is afhankelijk van beschikbare informatie en kennis over mogelijk optredende faalmechanismen. Om deze kennis vast te leggen en te verdiepen, wordt een instrumentarium SHA ontwikkeld, daarnaast leveren de SHA’s een schat aan informatie.

Het doel is om deze informatie te laten samenkomen in een centraal kennisborgingssysteem, zodat er nieuwe inzichten ontstaan. De werkgroep Instrumentarium tunneldata ziet erop toe dat een dergelijk instrumentarium SHA voldoet aan de wensen van, en praktisch toepasbaar is voor beheerders, ingenieursbureaus en aannemers. Vanaf 2022 wordt door deze commissie toegewerkt naar een uitvraag met een programma van eisen voor dit kennisborgingssysteem. Hierbij wordt nadrukkelijk de aansluiting gezocht met de Werkwijzer monitoring zinktunnels.

Ken je tunnel

Een ‘standopname’ is de eerste stap van een SHA: op een rij zetten wat er allemaal bekend is over de tunnel. Een hoop van deze informatie ligt vast in (wettelijk verplichte) documenten en tekeningen, maar veel bijzonderheden zijn enkel aanwezig in de hoofden van betrokkenen. Het COB-netwerk heeft een handreiking gemaakt waarmee die informatie verzameld kan worden. Bij veel tunnel(renovatie)projecten wordt deze methode gebruikt om een ‘Ken je tunnel’ op te stellen.
>> Lees meer over Ken je tunnel

Lopende SHA-trajecten

Heinenoord- en Kiltunnel

Uit onderzoek is gebleken dat de stalen bouten en klemlijsten van de omegaprofielen sterker zijn aangetast dan gedacht en dat onderhoud noodzakelijk is. Bij de Heinenoordtunnel wordt het corrosieproces gestopt door onder meer het aanbrengen van een nieuwe coating. Daarnaast worden de toepassingsmogelijkheden van een inhibitor en een versterkingsconstructie getest. Het COB-project Aanpak voegen Heinenoord- en Kiltunnel kijkt mee en levert een eindrapport op over de Heinenoordtunnel, inclusief ervaringen met Kathodische bescherming. Dit rapport stond gepland in 2023, maar is doorgeschoven naar 2024 omdat er meer tijd nodig was voor onderzoek. Eind 2023 wordt wel een tussenrapportage opgeleverd. Voor de Kiltunnel levert het projectteam eind 2023 aanbevelingen op voor criteria van effectiviteit. Daarnaast wordt ook de Ken je tunnel van de Kiltunnel opgeleverd evenals het rapport van de evaluatie van de tunnel (oude deliverable, maar nog niet afgerond). In dit project opgedane ervaringen zijn opgenomen in versie 3.0 Evolutiepad naar uniformiteit.
Contactpersoon: Ellen van Eijk

Noordtunnel

In de Noordtunnel wordt in 2024 vanuit het COB-project Werkwijzer monitoring zinktunnels gemonitord op vervormingsgedrag van de tunnelconstructie en op voegen. De output hiervan wordt opgenomen in een gedeelde database. Deze monitoring stond gepland in 2023, maar is om administratieve redenen uitgesteld.
Contactpersoon: Ellen van Eijk

Haagse tunnels

Opleveren Ken je tunnel.
Contactpersoon: Ellen van Eijk

Rupeltunnel 

In 2023 verschijnt van de Rupeltunnel een review op uitgevoerde onderzoeken rond het plan van aanpak van de renovatie. Op vrijdag 16 december 2022 reisde het COB voor de tweede keer af naar België afgereisd om een vervolg te geven aan de SHA bij de Rupeltunnel. Het COB heeft in oktober 2022 een ‘Advies Structural Health Analyse Rupeltunnel’ geschreven en gedeeld met het team van Tunnelorganisatie Vlaanderen. Er is besproken welke stappen er op korte en lange termijn genomen moeten worden in de renovatie van de tunnel. Het team van de Tunnelorganisatie Vlaanderen kan nu stap 3 ‘Onderzoek’ gaan nemen in het SHA traject. Zes expertteams van het civiele COB-tunnelprogramma hebben donderdag 28 oktober 2021 een bezoek gebracht aan de Rupeltunnel in België. De Rupeltunnel is de eerste tunnel in België waar de SHA-analyse wordt uitgevoerd. Het bezoek startte met een introductie door Tunnelorganisatie Vlaanderen op de risico’s. De COB-commissies Voegen en Deformatie hebben hierna hun eigen bevindingen gepresenteerd. Daarna ging het gezelschap naar de tunnel. Met ‘de opgedane kennis zullen de COB-expertgroepen verder het SHA volgen. We kijken uit naar de volgende stap!
Contactpersoon: Nele Vanmarcke

Waaslandtunnel

Organisatie interne kick-off renovatie.
Contactpersoon: Ellen van Eijk

Drechttunnel

In 2023 ligt voor dit traject de focus op het organiseren van budget en capaciteit voor monitoring. De Drechttunnel had op 1 juli 2020 de primeur: samen met experts uit het COB-netwerk maakte de beheerder van de tunnel een start met hun structural health analyse. Er is gestart met het verzamelen en structuren van de beschikbare data; dit werk is uitgevoerd door COB-participant DON-bureau. De gegevens zijn vervolgens geanalyseerd door de COB-expertteams voor de verschillende disciplines, zoals deformatie, degradatie, installaties en duurzaamheid. Tijdens de eerste kennisworkshop zijn de bevindingen besproken en als resultaat van deze workshop heeft de tunnelbeheerder een ‘boodschappenlijstje’ voor nader onderzoek naar mogelijke risico’s, om zo de scope van de renovatie (nauwkeuriger) te bepalen. 
Contactpersonen: Rik Sonneveldt en Erica van Dijk

Hemspoortunnel

In 2023 worden van de Hemspoortunnel de uitkomsten van het onderzoek Ken je tunnel opgeleverd. Hierna kan gestart worden met een SHA en kan tevens een Sustainable health analyse worden uitgevoerd. 
Contactpersoon: Rolf Dollevoets 

Willemspoortunnel

In de Willemspoortunnel wordt in 2024 vanuit het COB-project Werkwijzer monitoring zinktunnels gemonitord op vervormingsgedrag van de tunnelconstructie en op voegen. De output hiervan wordt opgenomen in een gedeelde database. Deze monitoring stond gepland in 2023, maar is om administratieve redenen uitgesteld. Begin november 2020 is de allereerste SHA-kennisworkshop voor de Willemspoortunnel in Rotterdam uitgevoerd. De voorbereiding voor deze workshop vond plaats in nauwe samenwerking met ProRail: het verzamelen en structureren van de grote hoeveelheid data (tekeningen, rapporten en andere documenten) is uitgevoerd door PDEng-student Mario Gonçalves. Deze data is vervolgens, voorafgaand aan de bijeenkomst, geanalyseerd door de COB-expertteams. De bevinden werden uitgebreid besproken tijdens de kennisworkshop, zodat de tunnelbeheerder nader onderzoek kan doen naar mogelijke risico’s.
Contactpersoon: Edwin Westerduijn