Special: Zo doet Geo-Impuls dat!

Dit jaar organiseren we het COB-congres samen met Geo-Impuls, het nationale samenwerkingsverband gericht op het reduceren van geotechnisch falen in bouwprojecten. In de Onderbouwing van december 2012 schreven we al over dit thema. Nu willen we u meer laten zien van Geo-Impuls zelf. Het thema van het congres is tenslotte Zo doen we dat!

Geo-Impuls heeft werkgroepen binnen drie thema’s:

• Contracten

  Er zitten altijd onzekerheden en risico’s in de grond. De vraag is hoe we hier concrete en werkbare afspraken over maken. Hoe kunnen we verantwoordelijkheid verdelen en vastleggen, en ervoor zorgen dat de risico’s voldoende beheersbaar zijn?

• Mens en omgeving

  Zelfs als we alles weten over geotechnische risico’s, is succes niet gegarandeerd. Goede samenwerking en communicatie zijn erg belangrijk, zowel binnen het projectteam als met de buitenwereld. Geo-Impuls ontwikkelt hiervoor praktische hulpmiddelen.

• Techniek

  We weten veel, maar nog niet alles. Geo-Impuls vult de hiaten in de kennis, bijvoorbeeld over diepwanden en funderingen. Ook is er aandacht voor het inzetten van monitoring voor het beheersen van geotechnische risico’s (de Observational Method).

Thema Contracten

Risicoverdeling geotechniek

De Risicoverdeling Geotechniek (RV-G), een methode om verantwoordelijkheden rondom ondergrond gerelateerde risico’s helder te maken, is al in verschillende projecten toegepast. Geo-Impuls heeft de RV-G geëvalueerd en samen met juristen, aannemers, ingenieursbureaus, opdrachtgevers en kennisinstituten gekeken naar de toepasbaarheid bij verschillende typen contracten en projecten. Op geoimpuls.org kunt u veel resultaten teruglezen. Een belangrijk knelpunt blijkt de (soms gebrekkige) informatievoorziening, de wil van opdrachtgevers om hier een goede vorm voor te vinden en de beperkingen die de Aanbestedingswet ons oplegt. De werkgroep onderzoekt hoe we in deze situatie tot oplossingen kunnen komen.

Risicogestuurd grondonderzoek

Geo-Impuls heeft in 2013 de CUR-richtlijn Risicogestuurd grondonderzoek (CUR247) opgeleverd. Het risico op faalkosten ontstaat vooral op het moment dat verkeerde ontwerpbeslissingen of inschattingen worden gemaakt doordat de benodigde informatie uit grondonderzoek ontbreekt. In de richtlijn is per projectfase vastgelegd op welke wijze verantwoorde en risicogestuurde keuzes met betrekking tot uit te voeren grondonderzoek kunnen worden gemaakt. Er wordt hierbij aangegeven wat de rol is van zowel opdrachtgever als opdrachtnemer, met daarin onderscheid naar verschillende contractvormen.

Thema Techniek

In de grond gevormde elementen

De kwaliteit van in de grondgevormde producten, zoals palen, diepwanden en injectielichamen, voldoet met enige regelmaat niet aan de verwachtingen. Binnen Geo-Impuls wordt onderzocht hoe we met meettechnieken tekortkomingen direct na het installeren van de funderingselementen kunnen opsporen. Dit heeft al een heel concreet resultaat opgeleverd: in oktober 2012 werd met de nieuwe methode een zwakke plek in een diepwand van Spoorzone Delft gevonden, waardoor problemen konden worden voorkomen.

Betrouwbaar ondergrondmodel

Om een bouwproject goed uit te voeren is kennis van de ondergrond noodzakelijk. Waar liggen de risico’s en hoe groot zijn die? Welke bouwmethode is geschikt? Hoe weet ik hoe betrouwbaar mijn kostenraming is? Voor het beantwoorden van zulke vragen heeft het Geo-Impulsproject Betrouwbaar Ondergrondmodel bestaande en nieuwe informatiebronnen bijeengebracht. Er wordt een webportaal ontwikkeld om deze informatie op maat naar het publiek te ontsluiten.

Metingen en modelverbetering

Het gedrag van de grond of een object in de grond, wijkt in de praktijk soms af van wat er voorspeld is. Dat kan onder meer grote gevolgen hebben voor de onderhoudskosten. Geo-Impuls werkt daarom aan een koppeling van langetermijn monitoringsgegevens aan een prognosemodel, zodat inzicht wordt verkregen in het werkelijke gedrag van de constructie ten opzichte van criteria van falen en onderhoud. Bij twee praktijkprojecten wordt al gemeten: bij een paalmatras in Woerden en bij proefterpen in de Bloemendalerpolder. De hier opgedane kennis wordt gedeeld via workshops en trainingen.

Observational Method

De Observational Method is methode om complexe projecten op een veilige, maar toch kostenefficiënte manier te realiseren. Risico’s worden beheerst door tijdens de uitvoering uitgebreid te monitoren en daarop te sturen door middel van vooraf opgestelde scenario’s. Geo-Impuls wil aan de hand van voorbeeldprojecten laten zien hoe de methode kan bijdragen aan het beperken van faalkosten en het optimaliseren van een project; met name in situaties waarbij onzekerheid over de ondergrond tot problemen kan leiden. De werkgroep heeft onder meer artikelen gepubliceerd over de toepassing van de Observational Method bij het project A2 Maastricht.

Thema Mens en omgeving

Geocommunicatie

Het Geo-Impulsproject Geocommunicatie laat zien hoe een team van geotechnici, communicatie- en omgevingsmanagers een communicatieplan kan ontwikkelen dat bijdraagt aan omgevingssensitief risicomanagement. De ontwikkelde producten en de geleerde lessen van praktijkprojecten zijn verzameld in de leidraad Geocommunicatie 0.2, waarin ook is beschreven hoe de resultaten te gebruiken zijn. De bijbehorende omgevingsmonitor en bouwfaseringsmethodiek worden op dit moment in diverse ProRailprojecten toegepast.

Kloof om te overbruggen

De werkgroep Kloof Ontwerp-Uitvoering richt zich op de samenwerking tussen twee belangrijke schakels in de bouwketen: de geotechnisch adviseurs (ontwerpers) en de uitvoerenden. Aan de hand van sprekende voorbeelden uit de praktijk geeft het boekje Ontwerp en uitvoering: een kloof om te overbruggen tips aan beide partijen, zodat het onderwerp op de kaart wordt gezet. De werkgroep verzorgt daarnaast workshops om het toepassen van de adviezen verder te stimuleren.