Willem van Oranjetunnel wint vanwege betekenis voor stad Delft
De Schreudersprijs 2015 is toegekend aan de Willem van Oranjetunnel- Station Delft. Het Amsterdamse museum Ons’ Lieve Heer op Solder kreeg een eervolle vermelding. Tijdens het COB-congres op 10 december 2016 kwamen de winnaars op het podium, samen met de vier andere genomineerden: de Zuiderpark-Stadswalzone in ’s-Hertogenbosch, de Sluiskiltunnel, de Markthal Rotterdam en het MOSE-project (Chioggia Flood Barrier).
De genomineerden, van links naar rechts: Marc van Broekhuijsen (NL Bouwmeesters), Michel Langhout (BAM Civiel), Attila Turan (Heijmans), Teus van Oord (Martens en Van Oord), Peter van Westendorp (Strukton Immersion Projects), Rick Pattipeilohy (Combinatie Crommelijn) en Ad Broeders (ProRail). (Foto: Vincent Basler)
“Het is geweldig als je zo veel waarder ing over je heen krijgt. Dat geldt zeker ook voor het projectteam”, aldus ProRail-projectmanager Ad Broeders daags na de uitreiking. “We hebben heel veel reacties gekregen via mail, telefoon en sociale media. Ook de teamleden die niet bij de uitreiking aanwezig konden zijn. Van bekenden en onbekenden hebben we te horen gekregen dat we een terechte winnaar zijn.”
“Dit nemen ze ons niet meer af”, zegt Rick Pattipeilohy, projectdirecteur van de Combinatie Crommelijn. “Het is niet zomaar een prijs. We zijn er erg blij mee. Het is een blijk van waardering voor het hele team. Bijzonder vind ik dat de jury unaniem was en aangaf dat we op alle vier de criteria van de Schreudersprijs – bijdrage aan ondergronds bouwen, risicobeheersing, realiteitsgehalte en maatschappelijke waarde – hoog hebben gescoord. Het is een mooie gelegenheid om het project weer eens in de kijker te zetten. Dat is ook in de resterende periode dat we met dit project bezig zijn, een welkome opsteker.”
Maatschappelijke waarde
Met de Willem van Oranjetunnel brengt ProRail het treinverkeer dat van oudsher over een viaduct door de Delftse binnenstad ging, ondergronds. In februari 2015 werd een belangrijke mijlpaal bereikt: de treinen rijden nu door de eerste tunnelbuis met twee sporen. In 2017 volgt de oplevering van het casco van de tweede tunnelbuis voor de toekomstige uitbreiding met nog eens twee sporen. Het project Spoorzone Delft met onder andere de Willem van Oranjetunnel-Station Delft, raakt de kern van de stad Delft. Er is integraal gewerkt aan een nieuw stuk stad. De ondergrondse opgave is aanleiding geweest om een bredere opgave voor de stad te formuleren. De jury roemt de hoge kwaliteit van het project.
Ad Broeders: “Ik wist dat we met dit project echt een bijdrage hebben geleverd aan het ondergronds bouwen in Nederland. Maar ik wist niet hoe de andere projecten daarop zouden scoren. Je hebt als deelnemer niet het referentiekader dat de jury heeft, en dan blijft het afwachten. Voor de jury is het bovendien een hele kunst om projecten die zo divers zijn, toch met elkaar te vergelijken. Ik ben blij met het juryrapport, waaruit blijkt dat we goed scoren op de technische inventiviteit die nodig was om de twee monumenten in het tracé, Molen De Roos en de Bagijnetoren, voor de stad te kunnen behouden. Ook de risicobeheersing werd speciaal genoemd. Daar hebben we zwaar op ingezet, omdat we midden in de stad aan het werk zijn, soms op maar drie meter van historische panden. Ondergronds bouwen betekent vaak ook dat je lef toont, en dat aspect komt bij dit project zeker om de hoek kijken.”
Met de Schreudersprijs is 25.000 euro gemoeid. “We zullen gezamenlijk bepalen wat we ermee gaan doen”, zegt Rick Pattipeilohy. “We zouden het bijvoorbeeld kunnen gebruiken om aan het eind van de rit een mooi boek te maken waarin we ook relevante technische informatie over het ondergronds bouwen meenemen.” Ad Broeders: “We willen met dat bedrag een bijdrage leveren aan ondergronds bouwen, zoals de heer Schreuders dat met de prijs bedoeld heeft. We hebben al wat vrijblijvende suggesties gekregen. Daar gaan we goed over nadenken, en we verwachten in maart een beslissing te nemen.”
Eervolle vermelding voor ‘intrigerend en charmant project’
Ons’ Lieve Heer op Solder is een van de oudste musea in Amsterdam. Achter de gevel van het grachtenpand gaan een grotendeels 17de-eeuws woonhuis en een complete kerk schuil. De jury noemt het een ‘intrigerend en charmant project, met veel lef ontwikkeld en met veel aandacht voor cultuurhistorie en architectuur.’ Marc van Broekhuijsen van NL Bouwmeesters ziet de prijs als ‘een kroon op het werk’: “We verkondigen onze eervolle vermelding overal en krijgen positieve reacties. Iedereen leeft mee.”
In augustus 2013 startte de grootschalige verbouwing van het museum. Een ondergrondse passage verbindt het nieuwe entreegebouw met het historische huis. De onderdoorgang is zes meter diep, negen meter breed en twintig meter lang. In de nieuwe museale ruimte krijgen bezoekers een introductie op het verhaal van het museum en de zolderkerk. Van Broekhuijsen: “De ondergrondse toepassing is in dit project maatschappelijk relevant. Bezoekers komen nu ondergronds binnen en stijgen vandaar op naar de zolder. De ondergrond is daarmee hoofdfunctie geworden. Daarbij heeft de architect heel slim daglicht ingebracht, waardoor je in die ondergrondse entree spiritueel licht van boven krijgt.”
De jury: “De ondergrondse verbinding heeft niet alleen een meerwaarde opgeleverd, maar het hele project was niet doorgegaan als deze verbinding niet was gelukt. Er is goed gebruikgemaakt van de observational method als risicobeperkende maatregel. De jury is van mening dat dit in principe kleinschalige project door nieuwe en goede samenwerkingsvormen en de aandacht voor cultuurhistorie en architectuur het ondergronds bouwen sterk stimuleert.” Van Broekhuijsen over de risicobeheersing: “We hebben heel consequent gemonitord en zijn ons er steeds erg van bewust geweest dat we werkten met een top-100-monument boven ons hoofd. Als klein bouwwerk hadden we alle aspecten van een groot project. Onze postzegel zat vol met wel vijf verschillende meetsystemen.”
