Parkeergarage De Westluidense Poort in Tiel wordt direct naast de waterkering van de Waal gerealiseerd. Hoe realiseer je op een veilige manier een bouwkuip naast een rivier waar het verschil tussen hoog- en laagwater kan oplopen tot acht meter? Van Hattum en Blankevoort en Waterschap Rivierenland zorgden gezamenlijk voor een veilige uitvoering, zonder lekkages of wateroverlast.

Een slim knikje in het ontwerp van de parkeergarage zorgt ervoor dat de bouwkuip precies buiten de beschermingszone van de waterkering ligt. Deze beschermingszone werd tijdens de voorbereidingen uitgebreid van dertig tot vijftig meter uit de kruin van de dijk als gevolg van een wijziging van de legger (de verordening die het waterschap hanteert ter bescherming van onder andere waterkeringen). Omdat het project al vergevorderd was, is men blijven werken op basis van de oude legger. Binnen de samenwerking bleef het doel – volledig veilig werken – overeind, waarbij nieuwe lijntjes op de kaart van ondergeschikt belang waren. Die resultaatgerichte aanpak kenmerkt de samenwerking tussen Marnix Gallegos Ruiz, projectcoördinator bij Van Hattum en Blankevoort, en Frans Remmerswaal, beleidsadviseur vergunningen bij Waterschap Rivierenland.

Hoog- en laagwater

Het waterschap heeft de veiligheid van het achterland als hoogste prioriteit. Bouwen in de beschermingszone of het profiel van vrije ruimte dat is gereserveerd voor toekomstige dijkverhogingen, is normaal gesproken niet toegestaan. Het belang van De Westluidense Poort voor de gemeente Tiel maakte dat het waterschap wilde meedenken. “Het eerste belang blijft veiligheid,” zegt Frans Remmerswaal, “maar in een project als dit kun je die met maatwerk garanderen. De grootste risico’s zitten in de bouwfase, want als de parkeergarage eenmaal af is, is het een betonnen gesloten bak.”

Marnix Gallegos Ruiz: “Voor de veertien meter diepe bouwkuip is de hele binnendijkse kleilaag verwijderd. Daarmee raak je de stabiliteit van het dijklichaam en neemt het risico op kwelwater toe. Bij het uitrekenen van de bouwkuip moesten we bovendien rekening houden met de verschillende waterstanden. Aan de hand van de historische data van peilbuizen hebben we aangetoond wat er achter de dijk aan schommelingen van de waterstand overblijft. Op basis daarvan hebben we een bouwkuip ontworpen die hoog genoeg was voor de hoogste waterstand en stevig genoeg om de druk van buiten te weerstaan. Met een aanvullend leidingensysteem konden we garanderen dat de bouwkuip bij extreem laagwater niet droog zou komen te staan.”

Meedenken

Van Hattum en Blankevoort heeft vooraf allerlei risicoanalyses uitgevoerd. Dat heeft geleid tot het winnende ontwerp. De specialisten van het waterschap als vergunningverlenende partij hebben de plannen getoetst aan de waterveiligheidseisen. Frans Remmerswaal: “Dat is in goed overleg gegaan. Onze specialisten op het gebied van onder andere grondmechanica en geohydrologie hebben aangegeven wat zij wilden weten, aan de hand waarvan Van Hattum en Blankevoort de zogeheten ‘ontvankelijke aanvraag’ heeft ingediend. Dan zeg je als waterschap eigenlijk al dat je voornemens bent de vergunning af te geven.”

In de fase daarna volgen dan nog aanpassingen op detailniveau. Frans Remmerswaal: “Ook daarin hebben we als waterschap meegedacht. Bijvoorbeeld toen het boren ten behoeve van de damwanden moest worden uitgesteld en de sanering met het oog op een provinciale subsidietermijn toch moest doorgaan. In goed overleg is het saneringsplan aangepast, zodat grondsanering voorafgaand aan het aanbrengen van de bouwkuip kon plaatsvinden.”

Een tweede wijziging volgde uit de aangepaste planning. Er was oorspronkelijk voorzien dat de damwanden buiten de dijksluitingsperiode (oktober-maart) zouden worden geplaatst. Marnix Gallegos Ruiz: “We hebben opnieuw een risicoanalyse gemaakt. Het risico zat in het gebruik van bentoniet. Bentoniet was nodig om de dijk tijdens het voorboren van de damwanden waterdicht te houden. In geval van plotseling hoogwater zou de uithardingstijd te lang zijn. Door dämmer te gebruiken voor de grondstabilisatie, konden we dit voorkomen. Zo waren er onderweg natuurlijk meer aanpassingen. Het is dan steeds het spel van opnieuw je risicoanalyse maken en zorgen voor compensatie. We hebben continu de dialoog gezocht met het waterschap en zijn gezamenlijk tot goede oplossingen gekomen.”