Samen digitaal

Samen digitaal is erop gericht het delen van planningsinformatie tussen partijen werkzaam in de ondergrond makkelijker, veiliger en betrouwbaarder te maken, door databronnen met elkaar te verbinden. Wanneer netbeheerders en publieke grondeigenaren beter op de hoogte zijn van elkaars plannen en projectvoornemens, kunnen koppelkansen benut worden en hoeft de straat minder vaak open.

Gemeenten, waterschappen, drinkwater- en netwerkbedrijven willen van beheerders van infrastructuur groeien naar professionele assetmanagementorganisaties. Daarbij is samenwerken rondom hun assets in de openbare ruimte cruciaal, en dat draait mede om de beschikbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid van informatie. Het COB-netwerk wil toewerken naar een digitaal ecosysteem: een systeem waarbij partijen ieder vanuit hun eigen tools op ieder moment de beschikbare informatie over de ondergrond kunnen raadplegen en ontsluiten. Daarbij houden data-eigenaren controle over hun eigen gegevens en kunnen zij in hun eigen bedrijfsomgeving blijven werken.

Doel van het project

Het doel van Samen digitaal is om assetbeheerders van verschillende organisaties te helpen om hun plannen en planning digitaal op elkaar af te stemmen en hiermee de samenwerking te stimuleren, faalkosten te voorkomen en de uitvoering van complexe (stedelijke) opgaven efficiënter uit te voeren en haalbaar te maken. Hiertoe worden ze in staat gesteld door de benodigde informatie, onafhankelijk van de gebruikte applicaties en databronnen, op een gestandaardiseerde en zoveel mogelijk geautomatiseerde manier realtime uit te kunnen wisselen.

Samen digitaal in de ondergrond 

Om betrokkenen samen te brengen, is de online community Samen digitaal in de ondergrond in het leven geroepen. Deze community rondom het uitwisselen van plandata voor werken in de ondergrond ten behoeve van integraal programmeren en adaptief plannen, verlaagt de drempel voor gegevensuitwisseling en helpt de kwaliteit van gegevensuitwisseling te verbeteren.
>> Bezoek de community

 

FAIR-aanpak

De aanleiding voor het project Samen digitaal is een pilot/usecase uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hierin hebben Evides Waterbedrijf, Stedin Netbeheer, gemeente Rotterdam en Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard onderzocht of de FAIR-principes kunnen helpen bij het ontwikkelen van een duurzame werkwijze om slimmer data en informatie te delen. Door de bestaande data van iedere deelnemer te omschrijven met metadata, zijn de deelnemers in staat data te vertalen naar uniforme informatie. Vervolgens wordt de ‘slimme dataconnector’ ingezet om meerdere databronnen van de deelnemers realtime samen te voegen voor een demo-app.

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft het COB financiering toegekend voor het project Samen digitaal. In samenwerking met Grenzeloos datalandschap, Mijn Aansluiting en andere partijen wordt, op basis van eerder opgedane kennis, verkend hoe met de FAIR-aanpak een landelijk digitaal ecosysteem voor planuitwisseling eruit kan komen te zien.

In juli 2024 vertelde Rudi Zoet, projectleider van Samen digitaal, in een artikel van iBestuur over het project en de community:

“Het doel is om een digitaal ecosysteem te creëren waarin assetbeheersystemen, samenwerkingsapplicaties en databronnen met elkaar in verbinding worden gebracht. Allereerst willen we op een laagdrempelige wijze plandata met elkaar uitwisselen. In de toekomst kunnen andere gebruikstoepassingen en bijbehorende gegevens worden toegevoegd, maar dit vergt vergaande afspraken en kaders op landelijk niveau.”

>>Lees het hele interview hier

Voortgang

De Samen digitaal bijeenkomsten worden goed bezocht, er haken nieuwe partijen aan en er zijn werkende (proef)applicaties. Daar staat tegenover dat het afstemmen met andere ontwikkelingen veel tijd kost en de oplevering van concrete deliverables wat vertraagd is.

  • In de eerste hubs van Samen digitaal (Rotterdam en Den Haag) is goede voortgang gemaakt binnen processen t.b.v. het beschikbaar maken van (plan)data, het deelbaar maken en het vastleggen van afspraken over gebruik van data. Naar verwachting zijn de hubs in 2025 operationeel.
  • Er is veel aandacht besteed aan de opschaling en het kunnen opstarten van nieuwe hubs. Hiervoor is een aantal landelijke, regionale en lokale bijeenkomsten georganiseerd. Diverse gemeenten en netbeheerders zijn zich aan het oplijnen om deelname concreet te maken.
  • De samenhang met initiatieven zoals Infraplannen.nl (van Mijn Aansluiting) is uitgewerkt. Daarbij is vast komen te staan dat de ontwikkelingen complementair zijn en elkaar versterken.
  • Richting de opdrachtgever, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, is een eindrapportage opgeleverd waarin de governance, roadmap en samenhang met andere initiatieven zijn uitgewerkt. In Q1 2025 zullen de bevindingen eveneens worden opgenomen in een rapportage die hier zal worden gepubliceerd.

Terugblik bijeenkomsten

Regiobijeenkomst Noord-Holland

Op woensdag 27 november 2024 kwam een aantal gemeenten en netbeheerders uit de provincie Noord-Holland bijeen voor een regionale bijeenkomst over planuitwisseling. Naast informatie over planuitwisseling via de FAIR principes binnen Samen digitaal gaven ook Grenzeloos Datalandschap, Mijn Aansluiting, Purple Polar Bear en Tauw presentaties. Zo kon data-uitwisseling rondom meerjarenplannen in al haar facetten worden besproken.

>> Bekijk de presentatie (pdf, 7,5 MB)

 

Bijpraatsessie Samen digitaal

Op 16 mei 2024 vond er een bijpraatsessie plaats. De afgelopen periode zijn er interessante ontwikkelingen geweest die laten zien dat er een goede richting is ingeslagen voor data-uitwisseling voor planafstemming en is er een duidelijke samenhang met andere ontwikkelingen op gebied van data. Aan de hand van een demonstratie werd tijdens de bijeenkomst het gebruikerspotentieel toegelicht. Daarnaast gingen de deelnemers in dialoog over een toekomstvisie en de benodigde stappen voor implementatie.

Start van het initiatief

Op 26 april en 28 juni 2022 waren bij het COB informatiebijeenkomsten om geïnteresseerden bij te praten over de FAIR-datamethode en om te onderzoeken in hoeverre die kan worden ingezet om data-uitwisseling naar een hoger plan te tillen. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Evides, Purple Polar Bear en de gemeente Den Haag (26 april) en gemeente Rotterdam (28 juni) gaven een toelichting op de FAIR-methode en de uitgevoerde usecase. Er werd gesproken over in welke afstemmingsvormen de methode toepasbaar is. De FAIR-methode werd door de deelnemers beschouwd als een laagdrempelige, uniforme en opschaalbare wijze voor informatie-uitwisseling met veel potentie.

Met de start van het project Samen digitaal op 28 september 2022 werd een eerste stap gezet richting de vorming van de landelijke community voor het uitwisselen van planningsdata. Een aantal samenwerkingsverbanden ging aan de slag met het uitwisselen van planningsinformatie volgens de FAIR-principes, om vervolgens ervaringen en geleerde lessen te kunnen delen tussen de ‘hubs’ in de beoogde community en samen tot (metadata)templates te komen Tijdens de startbijeenkomst hebben de twintig deelnemers besproken hoe de community moest gaan functioneren (doelstelling, aansturing, activiteiten etc.), met in november 2022 nog verdiepende sessies hierover. Op 14 februari 2023 is een digitale community live gegaan waar je kennis en betrokkenen kunt vinden.

Deliverables 2024

Nr.

Omschrijving

Verwachte opleverdatum

1

Vorming partnerprojecten.

Doorlopend
2

De etalagefase: herijkte set FAIR-templates.

Gereed
3

Van plan naar actie: rapportage voortgang data-uitwisseling.

Gereed
4

Opstellen catalogus met o.a. sjablonen, handboek, formulieren geleerde lessen.

Gereed
5

Permanente beheeroplossing voor de tools en hulpmiddelen (templates).

Vervallen
6

Oprichten van een community, klankbordgroep en ondersteunende adviseurs, inclusief een bijbehorende governance-structuur. In stuurgroepen wordt de doorontwikkeling en opschaling geborgd.

Gereed
7

Een uitgewerkte roadmap waarin huidige en toekomstige functies en behoeften zijn geformuleerd vanuit een gemeenschappelijke visie.

Q3 2024

Activiteiten juli-december 2024

Omschrijving

Draagt bij aan deliverable …

Afstemming met andere ontwikkelingen en initiatieven waarbij een grote afhankelijkheid of wisselwerking bestaat, zoals infraplannen.nl, IBDS, DigiGO etc.

-

Verkenning naar het aansluiten van nieuwe afstemtafels en deelnemers (o.a. Dordrecht, Leiden, Zoetermeer, Haarlem).

-

Het organiseren van informerende sessies tijdens bijeenkomsten, ten behoeve van opschaling, uitbreiding en afstemming:

  • In april is een workshop georganiseerd tijdens de slotmanifestatie van de CityDeal Openbare Ruimte.
  • Op 16 mei is een communitybijeenkomst georganiseerd, aansluitend op een platformbijeenkomst Kabels en leidingen.
  • Op 28 mei is een presentatie gegeven tijdens GDL connect.
  • In de komende periode wordt een aantal regionale workshops ingepland en is er een bijdrage voorzien aan een symposium van de gemeente Leiden.
-

Uitwerken demo-omgeving waarin data-uitwisseling via FAIR-principes en integratie met applicaties zichtbaar worden.

-

Actualiseren en aanvullen van de webpagina samendigitaal.org met o.a. veelgestelde vragen en de globale architectuurschets.

-

Deelnemers

BECIS | DIOR

BECIS | DIOR -

Locatie: Amsterdam, Henri Polaklaan 38
Julius Pilzecker, rol: Deelnemer bijeenkomst

Brabant Water N.V. -

Locatie: 'S-hertogenbosch, Magistratenlaan 200
John Ottevanger, rol: Deelnemer bijeenkomst

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Manon Bouwer, rol: Begeleider/Facilitator
Edith Boonsma, rol: Coordinator
Rudi Zoet, rol: Projectleider
DNWG

DNWG -

Locatie: Goes, Nassaulaan 8
Roger Brouwers, rol: Deelnemer bijeenkomst

Dunea NV Duin & Water -

Locatie: Zoetermeer, Plein van de Verenigde Naties 11
Narin Toguc, rol: Deelnemer bijeenkomst
Willem Vis, rol: Deelnemer bijeenkomst

Evides Waterbedrijf -

Locatie: Rotterdam, Schaardijk 150
Roy van der Knaap, rol: Deelnemer
Gerry van Meijel, rol: Deelnemer

Gemeente Amsterdam Dienst Ruimtelijke Ordening -

Locatie: Amsterdam, Jodenbreestraat 25
Marco Scheffers, rol: Deelnemer
Gemeente Apeldoorn

Gemeente Apeldoorn -

Locatie: Apeldoorn, Marktplein 1
Jeroen Oosterhuis, rol: Deelnemer bijeenkomst
Gemeente Capelle aan den IJssel

Gemeente Capelle aan den IJssel -

Locatie: Capelle Aan Den Ijssel, Rivierweg 111
Ron Bremmert, rol: Deelnemer bijeenkomst

Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer -

Locatie: Den Haag, Spui 70
Alexander Schipperheijn, rol: Deelnemer

Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer - Gemeente Den Haag Dienst Stedelijke Ontwikkeling

Locatie: Den Haag, Spui 70
Steven Chan, rol: Deelnemer bijeenkomst
Gemeente Groningen

Gemeente Groningen -

Locatie: Groningen, Grote Markt 1
Cris van der Wal, rol: Deelnemer bijeenkomst
Gemeente Haarlem Stadskantoor

Gemeente Haarlem Stadskantoor -

Locatie: Haarlem, Gedempte Oude Gracht 2
Marjolein van der Ploeg, rol: Deelnemer bijeenkomst
Gemeente Purmerend

Gemeente Purmerend -

Locatie: Purmerend, Purmersteenweg 42
Annemarie Bauwens, rol: Deelnemer bijeenkomst
Roderick van Langen, rol: Deelnemer bijeenkomst

Gemeente Rotterdam Stadsbeheer -

Locatie: Rotterdam, Wilhelminakade 179
Joost Martens, rol: Deelnemer bijeenkomst

Gemeente Rotterdam Stadsbeheer - Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling

Locatie: Rotterdam, Wilhelminakade 179
Ismail Yildiz, rol: Deelnemer bijeenkomst
Mirsad Tabakovic, rol: Deelnemer bijeenkomst
Johan Theunissen, rol: Deelnemer bijeenkomst

Gemeente Tilburg Afdeling Ruimtelijke Uitvoering -

Locatie: Tilburg, Stadhuisplein 130
Paul ten Have, rol: Deelnemer bijeenkomst

Grenzeloos Datalandschap -

Locatie: ,
Andries Osseman, rol: Deelnemer
Wouter Huijzendveld, rol: Deelnemer
Klaas van Veelen, rol: Deelnemer
John Scholten, rol: Deelnemer
Lij-Saan Wong-Ng, rol: Deelnemer
Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard

Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard -

Locatie: Rotterdam, Maasboulevard 123
Michiel Hofman, rol: Deelnemer

Ministerie van IenW Infrastructuur en Waterstaat -

Locatie: Den Haag, Rijnstraat 8
Annemiek Bosch, rol: Deelnemer
Ministerie van Infrastructuur Waterstaat

Ministerie van Infrastructuur Waterstaat -

Locatie: Den Haag, Postbus 20901
Meinte de Hoogh, rol: Financier

Movares Nederland B.V. -

Locatie: Utrecht, Daalseplein 100
Jeroen van Boekel, rol: Deelnemer bijeenkomst
Michelle Smedts, rol: Deelnemer bijeenkomst

Provincie Utrecht -

Locatie: Utrecht, Archimedeslaan 6
David Nieuwenhuis, rol: Deelnemer bijeenkomst
Purple Polar Bear

Purple Polar Bear -

Locatie: Maarssen, Proostwetering
Annick van Arkel, rol: Deelnemer
PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland

PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland -

Locatie: Velserbroek, Waterweg 1
Thijmen Peek, rol: Deelnemer

Stedin -

Locatie: Rotterdam, Blaak 8
Bart Wijnen, rol: Deelnemer
Deborah Hermans, rol: Deelnemer bijeenkomst

Stichting Mijn Aansluiting -

Locatie: Vianen, Sportlaan 14
Henri van de Zande, rol: Deelnemer bijeenkomst

Tauw bv -

Locatie: Deventer, Handelskade 37
Han de Wit, rol: Deelnemer bijeenkomst

Tauw bv -

Locatie: Utrecht, Australiëlaan 5
Henriette Keijzer, rol: Deelnemer bijeenkomst
Hester Bijen, rol: Deelnemer bijeenkomst