Samen digitaal

Gemeenten, waterschappen, drinkwater- en netwerkbedrijven willen van beheerders van infrastructuur groeien naar professionele assetmanagementorganisaties. Daarbij is samenwerken rondom hun assets in de openbare ruimte cruciaal, en dat draait mede om de beschikbaarheid, de kwaliteit en de toegankelijkheid van informatie. Het COB-netwerk wil toewerken naar een digitaal ecosysteem: een systeem waarbij partijen ieder vanuit hun eigen tools op ieder moment de beschikbare informatie over de ondergrond kunnen raadplegen en ontsluiten. Daarbij houden data-eigenaren controle over hun eigen gegevens en kunnen zij in hun eigen bedrijfsomgeving blijven werken.

Om de kans van slagen zo groot mogelijk te maken, is het project ingebed in de Kennisarena; het bestaande, op samenwerking in de ondergrond gerichte werkprogramma. De partijen in deze alliantie (o.a. Mijn Aansluiting, GPKL en COB) kunnen op deze manier:

alle natuurlijke eigenaren (gemeenten, netbeheerders, COB-participanten) betrekken;
werken aan bewustwording, draagvlak en samenwerkingsbereidheid;
een breed gedragen platform voor informatie-uitwisseling ontwikkelen;
benoemen wat de FAIR-aanpak om tot zo’n platform te komen, oplevert voor betrokken partijen en welke maatschappelijke winst kan worden behaald;
een roadmap voor verbreding en opschaling ontwikkelen;
afspraken maken over beveiliging en toegang tot informatie;
een werkend prototype ontwikkelen met visualisatie van data;
met partijen als CROW en BIM Loket gezamenlijk het proces inrichten dat nodig is om de kwaliteit van de te delen data te laten voldoen aan de eisen van alle aspecten van de ondergrondse infrastructuur (beleidsvorming, ontwerp, uitvoering, beheer en renovatie).

In het project Samen digitaal gaat een aantal clusters van partijen aan de slag met de FAIR-dataprincipes (voor datadelen). De clusters gaan na welke gegevens uitgewisseld moeten worden, om tot een beter controleerbare uitvoering te komen van alle activiteiten in de drukke ondergrond. Dit sluit aan bij de wens van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dat begin 2021 het COB benaderde voor de opschaling van de usecase FAIR-data, die in het kader van Samenwerken in de ondergrond (SidO), is ontwikkeld.

Het project Samen digitaal past perfect binnen het Bestuursakkoord Water (BAW) en bij de doelstellingen daarvan: de doelmatigheid van het waterbeheer vergroten, minder bestuurlijke drukte, heldere verantwoordelijkheden en slim en kostenefficiënt samenwerken. De partijen die zich hieraan hebben verbonden (Rijkswaterstaat, de waterschappen, gemeenten, drinkwaterbedrijven en provincies) zijn namelijk ook kabel- of leidingeigenaar.

Doel van het project

Het doel van Samen digitaal is om assetbeheerders van verschillende organisaties te helpen om hun plannen en planning digitaal op elkaar af te stemmen en hiermee de samenwerking te stimuleren, faalkosten te voorkomen en de uitvoering van complexe (stedelijke) opgaven efficiënter uit te voeren en haalbaar te maken. Hiertoe worden ze in staat gesteld om de benodigde informatie, onafhankelijk van de gebruikte applicaties en databronnen, op een gestandaardiseerde en zoveel mogelijk geautomatiseerde manier realtime uit te wisselen.

Aanpak

Als eerste stap gaat het projectteam partnerprojecten helpen om op gebied van digitalisering stappen te maken naar:

Een meer volwassen samenwerking.
Een meer volwassen vorm van digitale informatie-uitwisseling.
Het komen tot instrumenten (methodes/middelen) die aantoonbaar effectief zijn, zodat de verdere uitrol van deze aanpak over het totale netwerk mogelijk gemaakt wordt.

Het resultaat van Samen digitaal is een model voor het uitwisselen van plan- en planningsinformatie:

Dat assetbeheerders gebruiken voor het onderling afstemmen van hun plannen en planning;
Dat de ketenintegratie bevordert, door de traceerbare overdracht van plan- en planningsinformatie van programmeren naar ontwerpen en revisie.

In dit project wordt verband gelegd met het project Stimuleringsmodel voor samenwerking, waarin een samenwerkingsladder en een digitaliseringsladder (geïnspireerd op de CO₂-prestatieladder) worden ontwikkeld. De ervaringen in de partnerprojecten vormen inbreng bij deze ontwikkeling. Het uitwerken van deze ladders op detailniveau is geen onderdeel van Samen digitaal. Anderzijds wordt de kennis uit Stimuleringsmodel voor samenwerking gebruikt bij de groei in de partnerprojecten. Uiteindelijk doel is de totstandkoming van een routekaart met een bibliotheek voor de ontwikkeling en verbetering van afstemmingsvormen.

Sessie 26 april 2022

Op 26 april 2022, van 14.00 tot 15.30 uur, organiseerde het COB een workshop om te onderzoeken in hoeverre de FAIR-datamethode kan worden ingezet om data-uitwisseling naar een hoger plan te tillen. In welke afstemmingsvormen is de methode wel en niet toepasbaar, waar ligt dat aan? Het werd een praktische, inhoudelijke sessie, waarin de deelnemers zowel in de zaal als online met elkaar in gesprek gingen.

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Evides, de gemeente Den Haag en Purple Polar Bear gaven een toelichting op de FAIR-methode en de uitgevoerde usecase. Door het delen van data over plannen en projectvoornemens kunnen koppelkansen tussen werkzaamheden beter worden benut. Aan de hand van een analyse zijn gezamenlijk de kansen en obstakels in beeld gebracht. Geconcludeerd kan worden dat de FAIR-methode door de deelnemers wordt beschouwd als een laagdrempelige, uniforme en opschaalbare wijze voor informatie-uitwisseling met veel potentie. Tegelijkertijd is het van belang om simpel te beginnen en moeten er koppelingen worden gelegd met andere initiatieven op gebied van data delen. Daarom wordt binnenkort nog een workshop georganiseerd om afstemmingsinitiatieven te bereiken. Heeft u interesse en wilt u deze tweede workshop bijwonen? Laat dit dan weten aan Manon Bouwer via manon.bouwer@cob.nl.