Samen digitaal

Samen digitaal is erop gericht het delen van planningsinformatie tussen partijen werkzaam in de ondergrond makkelijker, veiliger en betrouwbaarder te maken, door databronnen met elkaar te verbinden. Wanneer netbeheerders en publieke grondeigenaren beter op de hoogte zijn van elkaars plannen en projectvoornemens, kunnen koppelkansen benut worden en hoeft de straat minder vaak open.

Gemeenten, waterschappen, drinkwater- en netwerkbedrijven willen van beheerders van infrastructuur groeien naar professionele assetmanagementorganisaties. Daarbij is samenwerken rondom hun assets in de openbare ruimte cruciaal, en dat draait mede om de beschikbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid van informatie. Het COB-netwerk wil toewerken naar een digitaal ecosysteem: een systeem waarbij partijen ieder vanuit hun eigen tools op ieder moment de beschikbare informatie over de ondergrond kunnen raadplegen en ontsluiten. Daarbij houden data-eigenaren controle over hun eigen gegevens en kunnen zij in hun eigen bedrijfsomgeving blijven werken.

Doel van het project

Het doel van Samen digitaal is om assetbeheerders van verschillende organisaties te helpen om hun plannen en planning digitaal op elkaar af te stemmen en hiermee de samenwerking te stimuleren, faalkosten te voorkomen en de uitvoering van complexe (stedelijke) opgaven efficiënter uit te voeren en haalbaar te maken. Hiertoe worden ze in staat gesteld door de benodigde informatie, onafhankelijk van de gebruikte applicaties en databronnen, op een gestandaardiseerde en zoveel mogelijk geautomatiseerde manier realtime uit te kunnen wisselen.

Voortgang

De Samen digitaal bijeenkomsten worden goed bezocht, er haken nieuwe partijen aan en er zijn werkende (proef)applicaties. Daar staat tegenover dat het afstemmen met andere ontwikkelingen veel tijd kost en de oplevering van concrete deliverables daarom langer duurde dan verwacht.

• In de eerste hubs van Samen digitaal (Rotterdam en Den Haag) is goede voortgang gemaakt binnen processen t.b.v. het beschikbaar maken van (plan)data, het deelbaar maken en het vastleggen van afspraken over gebruik van data. Naar verwachting zijn de hubs in 2025 operationeel.
• Er is veel aandacht besteed aan de opschaling en het kunnen opstarten van nieuwe hubs. Hiervoor is een aantal landelijke, regionale en lokale bijeenkomsten georganiseerd. Diverse gemeenten en netbeheerders zijn zich aan het oplijnen om deelname concreet te maken.
• De samenhang met initiatieven zoals Infraplannen.nl (van Mijn Aansluiting) is uitgewerkt. Daarbij is vast komen te staan dat de ontwikkelingen complementair zijn en elkaar versterken.
• Richting de opdrachtgever, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, is een eindrapportage opgeleverd waarin de governance, roadmap en samenhang met andere initiatieven zijn uitgewerkt.

>> Klik hier voor de algemene rapportage over het verloop van Samen Digitaal en de bevindingen uit het project.

FAIR-aanpak

De aanleiding voor het project Samen digitaal is een pilot/usecase uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hierin hebben Evides Waterbedrijf, Stedin Netbeheer, gemeente Rotterdam en Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard onderzocht of de FAIR-principes kunnen helpen bij het ontwikkelen van een duurzame werkwijze om slimmer data en informatie te delen. Door de bestaande data van iedere deelnemer te omschrijven met metadata, zijn de deelnemers in staat data te vertalen naar uniforme informatie. Vervolgens wordt de ‘slimme dataconnector’ ingezet om meerdere databronnen van de deelnemers realtime samen te voegen voor een demo-app.

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft het COB financiering toegekend voor het project Samen digitaal. In samenwerking met Grenzeloos datalandschap, Mijn Aansluiting en andere partijen wordt, op basis van eerder opgedane kennis, verkend hoe met de FAIR-aanpak een landelijk digitaal ecosysteem voor planuitwisseling eruit kan komen te zien.

Terugblik bijeenkomsten

Regiobijeenkomst Noord-Holland

Op woensdag 27 november 2024 kwam een aantal gemeenten en netbeheerders uit de provincie Noord-Holland bijeen voor een regionale bijeenkomst over planuitwisseling. Naast informatie over planuitwisseling via de FAIR principes binnen Samen digitaal gaven ook Grenzeloos Datalandschap, Mijn Aansluiting, Purple Polar Bear en Tauw presentaties. Zo kon data-uitwisseling rondom meerjarenplannen in al haar facetten worden besproken.

>> Bekijk de presentatie (pdf, 7,5 MB)

Bijpraatsessie Samen digitaal

Op 16 mei 2024 vond er een bijpraatsessie plaats. De afgelopen periode zijn er interessante ontwikkelingen geweest die laten zien dat er een goede richting is ingeslagen voor data-uitwisseling voor planafstemming en is er een duidelijke samenhang met andere ontwikkelingen op gebied van data. Aan de hand van een demonstratie werd tijdens de bijeenkomst het gebruikerspotentieel toegelicht. Daarnaast gingen de deelnemers in dialoog over een toekomstvisie en de benodigde stappen voor implementatie.

Start van het initiatief

Op 26 april en 28 juni 2022 waren bij het COB informatiebijeenkomsten om geïnteresseerden bij te praten over de FAIR-datamethode en om te onderzoeken in hoeverre die kan worden ingezet om data-uitwisseling naar een hoger plan te tillen. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Evides, Purple Polar Bear en de gemeente Den Haag (26 april) en gemeente Rotterdam (28 juni) gaven een toelichting op de FAIR-methode en de uitgevoerde usecase. Er werd gesproken over in welke afstemmingsvormen de methode toepasbaar is. De FAIR-methode werd door de deelnemers beschouwd als een laagdrempelige, uniforme en opschaalbare wijze voor informatie-uitwisseling met veel potentie.

Met de start van het project Samen digitaal op 28 september 2022 werd een eerste stap gezet richting de vorming van de landelijke community voor het uitwisselen van planningsdata. Een aantal samenwerkingsverbanden ging aan de slag met het uitwisselen van planningsinformatie volgens de FAIR-principes, om vervolgens ervaringen en geleerde lessen te kunnen delen tussen de ‘hubs’ in de beoogde community en samen tot (metadata)templates te komen Tijdens de startbijeenkomst hebben de twintig deelnemers besproken hoe de community moest gaan functioneren (doelstelling, aansturing, activiteiten etc.), met in november 2022 nog verdiepende sessies hierover. Op 14 februari 2023 is een digitale community live gegaan waar je kennis en betrokkenen kunt vinden.