Kabels, leidingen en bodemdaling

Reconstructie- en ophoogprojecten hebben vaak een behoorlijke impact op kabel- en leidingnetten. In samenwerking met het KBF heeft het COB-netwerk praktijkprojecten geanalyseerd en de lessen samengevat in het Handboek reconstructies bodemdaling en kabels en leidingen.

De problematiek rondom bodemdaling is een stevig hoofdpijndossier in de kabel- en leidinginfrastructuur. Zakkende bodem zorgt voor schades, lekkages, afvoerproblemen en andere beheeruitdagingen. Daarnaast kunnen ophoogmaterialen effect hebben op de bereikbaarheid van kabels en leidingen en deze materialen (o.a. thermisch of fysisch) beïnvloeden. 

Het handboek bevat geleerde lessen van complexe reconstructieprojecten waarin de openbare ruimte zakt, vertaald in aandachtspunten en aanbevelingen voor een beheersbare, procesmatige aanpak. Het handboek dient als naslagwerk voor beheerders, netbeheerders, warmtebedrijven, telecomaanbieders, advies- en ingenieursbureaus en aannemingsbedrijven.

Totstandkoming

Medio 2023 hebben het Kenniscentrum bodemdaling en funderingen (KBF) en het COB de scope en aanpak voor het onderzoek vastgelegd en een oplevering van het handboek (deliverable) gepland in Q3 2024. Een expertgroep (van netbeheerders, gemeenten, adviesbureaus en aannemers) werd geformeerd en er werden drie deelprojectleiders aangewezen die ieder een casus (reconstructieproject in slappe bodem) uitwerken. 

Medio 2024 was het handboek inhoudelijk gereed. De eindredactie, opmaak en publicatie volgden in de zomer. Naar verwachting wordt een factsheet, waarin de opgehaalde vraagstukken worden uiteengezet, na de publicatie van het handboek opgeleverd. Implementatiesessies zullen terugkomen in de programma’s van de Kennisarenadag (5 september 2024) en een van de periodieke bijeenkomsten van het Platform slappe bodem.

Bijeenkomsten

Nationaal Congres Bodemdaling 21 november 2024

Tijdens het Nationaal Congres Bodemdaling 2024 in Zwolle, presenteerden Niels van Amstel, (Megaborn – projectadviseur engineering Waterrijk-Oost, en deelprojectleider Kabels, leidingen en bodemdaling) en Rudi Zoet (COB – Platformcoördinator en projectleider Kabels, leidingen en bodemdaling) het opgeleverde handboek over reconstructieprojecten en kabels en leidingen. Met de 35 aanwezigen werden tijdens de subsessie voorbeelden besproken van ingewikkelde puzzels die kabels en leidingen kunnen opleveren bij projecten in de openbare ruimte. De geleerde lessen uit de praktijk in De Kanis en Waterrijk-Oost zijn toegelicht en de aanwezigen werden uitgenodigd hun kijk te delen op de kennisbehoeften en gewenste vervolgonderzoeken op dit onderwerp. Met name het vastleggen van informatie over funderingsconstructies en andere bodemobjecten wordt gezien als een wenselijke vervolgstap.

Kennisarenadag 2024

Tijdens de Kennisarenadag op 5 september 2024 presenteerden Niels van Amstel,  Jasper Selten (GOconnectIT – Projectleider K&L Molenbuurt en deelprojectleider Kabels, leidingen en bodemdaling) en Rudi Zoet het handboek bodemdaling en bespraken aan de hand van 3 casussen (Waterrijk-Oost in Boskoop, Kanis in Woerden en Molenbuurt in Harmelen) de effecten van reconstructies na bodemdaling op kabels en leidingen. 

Laatste bijeenkomst expertgroep

Op woensdag 24 april 2024 kwam de expertgroep voor de laatste keer bijeen bij het COB in Delft om de laatste hand te leggen aan het eindresultaat. Gezamenlijk is het reviewcommentaar van alle projectteamleden doorgenomen, is een aantal inspirerende uitspraken vastgelegd (ter verrijking van de tekst in het handboek) en is nagedacht over een mogelijk vervolg. Een constatering die volgde uit deze bijeenkomst is dat op termijn een onderzoek naar de beïnvloeding tussen lichtgewicht ophoogmaterialen en kabels en leidingen wenselijk zou zijn.

Rondleiding door Waterrijk in Boskoop

Nadat de projectleiders de eerste lessen uit de drie voorbeeldcasussen (De Kanis, Waterrijk Oost en Molenbuurt) hebben toegevoegd aan het handboek, kwam de expertgroep op 13 februari 2024 bijeen in Waterrijk-Oost in Boskoop. Onder begeleiding van Niels van Amstel (Megaborn) maakte de groep een rondwandeling door de wijk. Hierna is een aantal belangrijke bevindingen uit de drie casussen bediscussieerd, die in het handboek in ieder geval verder moeten worden uitgewerkt. Uit het gesprek kwam onder meer naar voren dat een integrale aanpak cruciaal is. Hierbij dienen de belangen, ontwikkelingen en opgaven van alle betrokken stakeholders vroegtijdig met elkaar worden afgestemd. Vanwege de complexiteit en de kosten van ophogingen en de bijbehorende verleggingen, moet de levensduur en interventiecyclus van de openbare ruimte en ondergrondse infrastructuur worden gesynchroniseerd. Zo kan tegelijkertijd met de ophoging bijvoorbeeld worden gekozen om het elektriciteitsnet te verzwaren of glasvezel aan te leggen.

Foto’s: COB

Startbijeenkomst

Op 24 oktober 2023 kwam de expertgroep voor het eerst samen. Bij Art Legi in Gouda werden de eerste afspraken gemaakt en stappen gezet. Deelprojectleiders Niels van Amstel en Jasper Selten gaven presentaties over reconstructieprojecten die en plek krijgen in het handboek. Een derde presentatie, over project Kanis, is doorgeschoven naar de volgende bijeenkomst. Verder is afgesproken dat het handboek wordt opgebouwd uit twee delen. Deel 1 wordt een beschrijving van drie casussen (Waterrijk Oost, Kanis en Molenbuurt) in een hoofdstuk, waarin de geleerde lessen bij elkaar worden gebracht per thema. Uiteraard is hier ook plaats voor ervaringen uit andere projecten. In deel twee komen onderwerpen en thema’s die verder ter tafel zijn gekomen. Hiervoor is een mindmap gemaakt, zie hieronder. 

>> Presentatie Niels van Amstel (pdf, 9MB)
>> Presentatie Jasper Selten (pdf, 1MB)