Kennisarenadag 2024

Net als vorig jaar ontvingen het COB, Mijn Aansluiting en het GPKL belanghebbenden uit de kabels-en-leidingensector bij de KNVB-campus in Zeist voor de Kennisarenadag.

Op dit moment zijn er meer dan driehonderd mensen vanuit zo’n honderdvijftig organisaties actief in de onderzoeksprojecten van de Kennisarena. Wat doen die allemaal? Welke kennis en instrumenten zijn er de afgelopen tijd ontwikkeld? Waar kunt u nog aan meedoen en over meedenken? Dat waren precies de vragen waarop deelnemers aan de Kennisarenadag een antwoord kregen. Iedereen kon kennismaken met de projectleiders, vragen stellen, tips geven en, niet in de laatste plaats, vakgenoten spreken die tegen dezelfde onderwerpen aanlopen en misschien wel dé oplossing hebben.

Plenair programma

Introductie
Iedereen die met de ondergrond werkt, zal het beamen: we hebben elkaar nodig om alles te laten passen en functioneren. Een paar jaar terug was dat misschien een kreet van enkelen, maar inmiddels geloven alle stakeholders wel dat samenwerken inderdaad het beste resultaat oplevert. Maar dan … Hoe ga je investeren in samenwerken als je zoveel werk te doen hebt en er zo weinig ruimte is? Onder druk ga je geen tijd steken in de ander, maar kies je voor jezelf. Toch? Of niet? Onder leiding van Martijn Jungst ervaarden de deelnemers aan de Kennisarenadag aan den lijve dat samenwerking uiteindelijk écht het beste resultaat voor iedereen oplevert.

Projecten in het zonnetje
We maakten het makkelijk voor de gasten: kort en bondig presenteerden projectleiders de onderzoeken die recent zijn afgerond of gestart. Over de meeste onderwerpen stond een subsessie op het programma.

Visie 2030
De ontwikkelingen in de sector volgen elkaar snel op en nu de Kennisarena op stoom is, is het tijd om de blik te richten op de toekomst. Samen met partners en de achterban zijn daarom een visie en de contouren van een programma opgesteld, dat sturing geeft aan het optimaal aanpakken van kabels-en-leidingengerelateerde opgaven richting 2030. Meepraten kan nog steeds!

Subsessies

14.30 tot 15.15 uur – Eerste helft

• Bomen, kabels en leidingen: steevast geharrewar of ontmoeten in het midden?
  Bomen én kabels en leidingen: allemaal nodig voor een leefbare omgeving. Zuurstof, schaduw, regenwateropvang, drinkwater, riool, elektra, wifi. Dat is toch niet te veel gevraagd? Soms wel, en daarom gaan we samen aan de slag! Uit het vooronderzoek Kabels, leidingen en bomen, dat vorig jaar is opgeleverd, kunnen we een aantal conclusies trekken, die krijgt u natuurlijk te horen. Ook het vervolg op dit onderzoek komt aan de orde: Samenwerken bij bomen. De deelnemers deelden hun ervaringen over het geharrewar met kabels-en-leidingeninfrastructuur en (de wortels van) bomen. De casussen werden opgelost samen met collega’s.
  >> Bekijk de presentatie (pdf, 744 kB)
• De werkelijke ligging
  Hoe kun je knelpunten in de ondergrond verkennen en schade door graafwerkzaamheden voorkomen? Onder andere door inzet van de juiste sleufloze detectietechniek! Alleen wordt niet altijd de juiste techniek ingezet, waarmee de uitkomsten niet optimaal zijn. Dit komt bijvoorbeeld doordat in de vraagstelling vaak onbewust informatie wordt weggelaten die bepalend kan zijn voor de uitvoering. Tijdens deze sessie kregen de deelnemers inzicht in de mogelijkheden en obstakels, waardoor zij niet hoeven te wachten tot het kennisproject Inzicht in opsporen klaar is om de lessen in uitvragen en opdrachten te gebruiken.
  >> Bekijk de presentatie (pdf, 3 MB)
• Tips en trucs voor kabels, leidingen en bodemdaling
  Bodemdaling vormt een stevig probleem in de (grote) delen van Nederland met een slappe ondergrond. De ingrepen om de effecten van bodemdaling teniet te doen (ophogen, lichtgewicht funderingen toepassen) hebben een grote impact op kabel- en leidingnetten. De reconstructieprojecten leveren moeilijke puzzels op qua fasering, ruimte en afstemming. Om de geleerde lessen van reconstructieprojecten in slappe bodem niet verloren te laten gaan, is er de afgelopen periode in het project Kabels, leidingen en bodemdaling gewerkt aan een handboek. Hiervoor zijn drie voorbeeldprojecten geanalyseerd in Kanis, Boskoop en Harmelen. Het handboek bevat een handige checklist met tips en aanbevelingen per projectfase. Die werden gedeeld tijdens de sessie.
  >> Bekijk de presentatie (pdf, 4,3 MB)
• Hinder: fabels of feiten?
  Tijdens deze sessie staat het onderwerp hinder centraal. We gaan het ervaren én werken aan oplossingen. Wat hindert u in uw werk en waar ziet u hinder om u heen? Wanneer speelt het en wie moet er wat mee? Tijdens de sessie gingen de deelnemers op zoek naar alles wat met hinder te maken heeft, om dit te verwerken in een uitbreiding van het groeiboek Fabels en feiten. Om alle hinder weg te nemen tijdens deze sessie, werd een speciale aanpak gebruikt, sst … niet verder vertellen.
  >> Bekijk de presentatie (pdf, 1 MB)

15.30 tot 16.00 uur – Rust, maar dan anders

De ‘rust’ van de Kennisarenadag was niet heel rustig. De deelnemers gingen juist nóg actiever met kennis aan de slag.

16.15 tot 17.00 uur – Tweede helft

• Groeiboek Verduurzaming kabels en leidingen: van ‘Ja, maar’ naar ‘Als we nu…’
  De kabel-en-leidingensector kan een stevige bijdrage leveren aan het behalen van landelijke duurzaamheidsdoelstellingen. Op het gebied van materiaalgebruik, energiereductie en omgevingsimpact is er een groot aantal maatregelen beschikbaar die al wel zijn bedacht, maar waarbij belemmeringen grootschalige toepassing in de weg staan. Of líjken te staan? Het afgelopen jaar is hard gewerkt aan een groeiboek met verduurzamingsmaatregelen, waarbij vooral ook aandacht is gegeven aan het oplossen van belemmeringen. Tijdens deze sessie waren de deelnemers zelf matchmakers tussen belemmeringen en hun oplossingen.
  >> Bekijk de presentatie (pdf, 715 kB)
• Proefsleuvendatabase: broodnodig of overbodig?
  Jaarlijks worden er miljoenen euro’s gespendeerd aan proefsleufonderzoek. Zelden wordt de ingewonnen liggingsinformatie vastgelegd voor hergebruik, zodat ook andere initiatiefnemers ervan kunnen profiteren. Afgelopen jaar is er onderzoek gedaan naar de technische en juridische haalbaarheid van een proefsleuvendatabase. Conclusie: er is een stevige bijsluiter nodig om zo’n database te gebruiken voor graafschadepreventie, maar in de initiatieffase van projecten lijkt het best te doen. We zien parallellen met geotechnische onderzoeksdata, waarbij naar de BRO wordt gekeken voor vastlegging. Tijdens de sessie gingen de deelnemers aan de hand van stellingen in gesprek over de vervolgroute: kunnen we aan de slag met een proof-of-concept en wat is daarvoor nodig?
  >> Bekijk de presentatie (pdf, 2,7 MB)
• Gedrag in de graafketen kan anders! Denken wij …
  Hoe richt je gezamenlijk een veilig en zorgvuldig graafproces in? Welk gedrag hoort daarbij? Kun je dat leren? Wij denken van wel! Samen met de RDI gaan we in het project Samen zonder schade toegepast gedragsinterventies uitproberen in proeftuinen. Hoe dat eruit gaat zien, waarom er voor deze aanpak gekozen is, welke rol de RDI erin speelt en waarom de gedragswetenschap zo belangrijk is voor het graafproces … Dat werd allemaal toegelicht tijdens deze sessie.
  >> Bekijk de presentatie (pdf, 1,5 MB)
• Puzzelen in samenwerken
  Bij integrale planafstemming komen de belangen van gemeenten, netbeheerders, waterschappen en andere partijen bij elkaar. We weten inmiddels: dat kan een pittige puzzel zijn! De deelnemers aan deze sessie trokken hun detectivejas aan, pakten er een loep bij en losten verschillende mysteries op met hulp van de Samenwerkwijzer. Goed samenwerken doe je nooit alleen…
  >> Bekijk de presentatie (pdf, 836 kB)

Tot slot

17.00 uur – Derde helft

Natúúrlijk was er een borrel ter afsluiting, want de Kennisarena floreert mede dankzij de onderlinge connecties en goede ideeën die ontstaan tijdens informele (delen van) bijeenkomsten.