Visie van: Jaap Heijboer

Systeemintegratie in tunnels: zeggen wat je doet en doen wat je zegt

“Een tunnel is een systeem. Alleen als dit systeem goed geïntegreerd is, leidt dit tot een werkende tunnel. Hierin is nog veel nodig; elkaars taal spreken, vakmanschap en elkaar positie geven is bittere noodzaak. Kennen we elkaars rollen wel en begrijpen we elkaar echt?”, vraagt Landelijk tunnelregisseur Jaap Heijboer zich af.”

Sinds 1 juni is Jaap Heijboer Landelijk tunnelregisseur. Hij heeft de opdracht de Landelijke Tunnelstandaard te implementeren en te borgen. Dat gaat niet vanzelf. Op het COB-congres 2013 heeft hij zijn observaties toegelicht.”Nederland bouwt veilige tunnels, maar het is een hele toer om dat voor elkaar te krijgen. Het valt op dat er zo veel aandacht voor is. Kennelijk hebben we nog wel een traject te gaan voordat het bouwen van een tunnel ‘business as usual’ is. Veel discussies gaan over de contracteisen in al z’n onderdelen. Maar je wilt gewoon een werkende tunnel die opengesteld is en blijft, en bewezen veilig is. Daar vraagt de maatschappij om. Dat vereist denken vanuit het systeem.

De markt bouwt tunnels en als ik het dan over de markt heb, bedoel ik de volle breedte: de civiele bouwer, het installatiebedrijf, de hardwareleverancier, de softwarebouwer en de systeemintegrator. De ICT is daarbij een niet meer weg te denken cruciale factor. Iedere vakdiscipline spreekt haar eigen taal. Als je dan bedenkt dat bouwen vooral communiceren is om alles op z’n plaats te krijgen, zit je niet op Babylonische spraakverwarringen te wachten.
We hebben nu een Landelijke Tunnelstandaard en dat is een mooie en stevige basis. Daarin is uiteraard niet ieder schroefje beschreven. We moeten met deze standaard gewoon goed kunnen werken. Dat betekent in ieder geval de basiskennis hebben op het gebied van systems engineering, systeemintegratie en ICT. Vervolgens gaat het erom dat we elkaar goed begrijpen. Dan bedoel ik: de verschillende vakdisciplines, opdrachtgever, opdrachtnemer en de publieke stakeholders. En dan gaat het ook om een goed begrip van elkaars werkwijze en belangen, en dat verschilt soms wezenlijk. Daarom is zeggen wat je doet en doen wat je zegt zo belangrijk. Ik denk dat hier nog behoorlijke uitdagingen liggen.”

Landelijk tunnelregisseur Jaap Heijboer nam in juni 2013 het stokje over van Hans Ruijter (die nu programmadirecteur is van de reconstructie Schiphol, Amsterdam, Almere). Heijboer was sinds oktober 2010 projectdirecteur van A4 Delft-Schiedam. Eerder was hij onder meer als directeur betrokken bij de bouw van de Westerscheldetunnel en de voorbereiding van de Tweede Coentunnel.

(Foto: Vincent Basler)

> Naar aanleiding van de oproep van Jaap Heijboer, is het COB gestart met een koplopergroep voor integrale tunnelprojecten.