Samenvatting

Afstudeeronderzoek naar de meerwaarde van ondergronds bouwen en de manier waarop die meerwaarde kan worden betrokken bij de afweging van het realiseren van de ondergrondse constructie.

De studie laat zien dat integrale afwegingen zeer gecompliceerd zijn. Sommige meerwaardes worden niet meegeteld bij de besluitvorming voor een project. Een mooi voorbeeld is de tramtunnel in Den Haag, de casestudy in het onderzoek. Dit project werd primair als een fysieke oplossing gezien voor het wegwerken van de tram. Dat deze constructie het gehele gebied een extreem grote kwaliteitsverbetering heeft gebracht, is van tevoren niet in de gehele omvang voorzien. Juist deze afwegingen bepalen of we wel of niet ondergronds gaan bouwen. Kennis van de werkwijzen rond die besluitvorming is daarom van groot belang.