Samenvatting

Dit afstudeerproject bestaat uit twee delen: een academisch onderzoek naar de rol van het station binnen de stad (node versus place) en een ontwerp voor het vernieuwde ondergrondse station Amsterdam Zuid. Het doel bij dit ontwerp was tweeledig: het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit in Amsterdam Zuid enerzijds en het inpassen van een complexe multimodale hub anderzijds.

Amsterdam Zuid staat voor een grote groeiopgave, maar door de beperkte ruimte is verticale stapeling van functies noodzakelijk. Een valkuil bij stapeling is echter dat ruimtes die boven elkaar liggen geen onderlinge relatie hebben, om dit tegen te gaan is een ruime vide ingepast in het ontwerp. Dankzij de vide weet de reiziger op elke laag in het project oriëntatie te vinden en wordt de identiteit van de plek uitgedragen, ook op 15 meter diepte.

De vide is in feite een groot verdiept en langgerekt plein. Om de lengte van deze plek te benadrukken, zijn de verticale elementen naar voren geplaatst, wat resulteert in een lange kolommenrij. Aan de korte zijdes van de vide dalen brede trappartijen af naar het verdiepte plein, terwijl aan de lange zijdes nieuwe gevels ontstaan met zicht op de ondergrondse perrons van de trein, metro en hyperloop. Om de vide verder te beschutten, is een indrukwekkende dakconstructie opgezet, bestaande uit een boog die over de lengte van het verdiepte plein loopt als de ruggengraat van een walvis op de bodem van de oceaan. Vandaar ook de naam van het ontwerp: The Whale. De ribben van deze ruggengraat dragen ETFE-kussens met PV-cellen die beschutting bieden tegen zon en regen.

Vanuit het verdiepte plein is goed zicht op het dynamische en complexe station. Er zijn boombakken met zitranden en terrassen ingepast waar reizigers en passanten kunnen plaatsnemen. Aan de kopse kanten van het plein bieden brede trappartijen ruimte aan tribunes, waar men kan plaatsnemen om van enige hoogte de drukte op het plein te aanschouwen.Het project laat zien dat ondergronds bouwen niet ten koste hoeft te gaan van ruimtelijke kwaliteit of reisbeleving.