Mensen bij elkaar brengen en niet meer loslaten

Toen Edith Boonsma in 2009 bij het COB begon, bestond de naam ‘Kennisarena’ nog niet. Nu ze stopt met werken, draagt ze niet alleen haar geesteskind over aan opvolger Marjolein van der Ploeg, maar ook een door Fonds Fysieke Leef­omgeving ­ondersteund jaarplan. “Nu kunnen we gestructureerd vooruitkijken in plaats van sprokkelen.” Een gesprek over vertrouwen, creativiteit en de uitdagingen van een overvolle ondergrond.

Een memorabel podiummoment 

Op het COB-congres voor hun 30-jarig jubileum werd een bijzondere overdracht over de bühne gebracht: Edith gaf de sleutel van de Kennisarena kabels en leidingen door aan de nieuwe programmamanager Marjolein. Nederlandse straten worden gemiddeld 1,3 keer per jaar opengemaakt. Met de energietransitie en klimaatadaptatie wordt die druk alleen maar groter. Daarom investeert het fonds in de Kennisarena kabels en leidingen, waar het draait om die ene vraag: hoe houden we de ondergrond ‘leefbaar’ en toekomstbestendig? 

‘Het is een doorstart van een aanpak waar vertrouwen, creativiteit en inhoud hand in hand gaan.’

Boeien, binden, enthousiasmeren 

Edith Boonsma kijkt met trots terug op haar rol bij het COB. “De Kennisarena ontstond een jaar of vijf geleden, door de vraag van de sector naar één platform en aanspreekpunt voor de uitdagingen in de ondergrond. Het grootste succes? Het vertrouwen dat we hebben opgebouwd. In een wereld waar belangen soms lijnrecht tegenover elkaar staan en waar aannames heer en meester zijn, is dat goud waard.” Ze benadrukt de rol van creativiteit: “Denk aan de Kabeltjeskrant of het gedoespel over graafschade. Het gaat om mensen uit hun dagelijkse beslommeringen halen. Doe het eens zonder jurist in je nek en zonder al die verhullende managementtaal. Kijk naar je eigen gedrag en dat van de ander. Het COB geeft daarbij ruimte voor lol waar het kan, maar is serieus en diep-inhoudelijk waar het moet.” 

Gunfactor en funfactor 

Marjolein neemt met veel energie het roer over. “Wat Edith achterlaat zijn grote schoenen om te vullen én een grote gunfactor. Ik ben klaar voor de uitdaging. Ik ben wat meer van de inhoud, maar de funfactor van het COB blijft zeker doorklinken.” Het jaarplan ziet Marjolein als een kans: “We hebben nu extra structurele financiering, waardoor we vooruit kunnen denken. Dat geeft stabiliteit. En het thema kabels en leidingen verdient minstens evenveel aandacht als tunnels, de andere tak binnen het COB.” 

‘Denk aan de Kabeltjeskrant of het gedoespel over graafschade. Het gaat om mensen uit hun dagelijkse beslommeringen halen.’

Visie 2030: ruimte, regels en realiteit in balans 

De visie 2030 van de Kennisarena vormt de komende jaren de leidraad. Marjolein: “De ondergrond in Nederland is zo vol dat de vraag niet langer is waar we iets kunnen aanleggen, maar óf het nog kan. Vaak is ook onbekend wat er precies ligt. Onze visie richt zich op drie pijlers: efficiënte programmering, optimale ordening en robuuste uitvoering. Denk aan samen straten opbreken in plaats van om de beurt, of aan knelpuntverwachtingen.” Edith vult aan: “De druk wordt alleen maar groter: denk aan netcongestie, stikstofproblematiek en personeelstekorten. Maar met de visie als kompas houdt het COB koers. Het draait om common ground creëren. Neem normen voor afstanden tussen kabels en bomen: die zijn vaak vanuit één belang geschreven. In de Kennisarena doorbreken we die silo’s. Over vijf jaar hoop ik dat de Kennisarena daar dé standaardplek voor is.” 

‘Boeien, binden, enthousiasmeren – en niet meer loslaten.’

Waar feiten en creativiteit samenkomen 

De Kennisarena kabels en leidingen is dé plek waar overheden, netbeheerders en marktpartijen samenkomen om oplossingen te bedenken voor de uitdagingen in de ondergrond. Denk aan de energietransitie, klimaatadaptatie en digitalisering. Met tools zoals het succesvolle groeiboek Fabels en feiten en serious games wordt kennis op een toegankelijke manier gedeeld. Marjolein: “Over vijf jaar hoop ik dat we laten zien hoe belangrijk samenwerking is, niet alleen binnen de sector, maar ook met andere kennisinstituten.” 

Doorstart 

De overdracht tussen Edith en Marjolein symboliseert meer dan een wisseling van de wacht. Het is een doorstart van een aanpak waar vertrouwen, creativiteit en inhoud hand in hand gaan. Met het jaarplan als stevige basis en een nieuw duo aan het roer, kan de Kennisarena kabels en leidingen verder bouwen aan een robuuste ondergrond. “Boeien, binden, enthousiasmeren – en niet meer loslaten”, lacht Edith. Marjolein knikt en besluit: “Precies. Daar gaan we voor.” 

Het hele interview door Thijs Weustink verscheen eerder in de nieuwbrief van het Fonds Fysieke Leefomgeving. www.fondsfysiekeleefomgeving.nl