Cultuur en gedrag spelen een belangrijke rol in veel digitale ontwikkelingen en beslissingen. Over dit struikelblok bestaat echter weinig inzicht. Binnen dit onderzoeksproject wordt een analyse uitgevoerd van factoren die meewegen in het, al dan niet, toepassen van digitale middelen. Er wordt gewerkt aan inzicht in het gedrag van mensen die binnen tunnelprojecten met digitale middelen (moeten) werken.

Digitalisering is niet iets dat je zomaar even doorvoert. Het is een proces, een verandertraject. Om een verandering mogelijk te maken zijn draagvlak en vertrouwen nodig. Dat begint met kijken en luisteren naar wat er gebeurt in tunnelprojecten op momenten van verandering, wat de achterliggende belangen van alle partijen zijn en het voeren van een goed gesprek hierover. Dat is de kern waarmee de werkgroep cultuur ondersteunt.

Er zijn al twee analyses uitgevoerd in 2021 en 2022. Het is nu zaak om de inzichten te gaan toepassen bij projecten of organisaties die te maken hebben met de digitaliseringstransitie, zoals de deelnemers aan de ‘van Dromen naar Doen-dag’ in oktober 2022. De werkgroep cultuur begeleidt in 2023 sessies om het goede gesprek over digitalisering te kunnen laten plaatsvinden.

2023: Begeleiden sessies van Dromen naar Doen

Om daadwerkelijk de transitie te maken naar digitalisering, moet ook in de praktijk ‘het goede gesprek’ over digitalisering worden gevoerd. Eind 2023 levert de werkgroep cultuur een leidraad op waarin de lessons learned van de van Dromen naar Doen-sessies worden gedeeld, samen met tips voor gedragsverandering en hoe je gedragsverandering in een transitie kunt aanpakken. De focus ligt op de tunnelbeheerder en hoe wensen en praktijk op het gebied van digitale tweelingen bij elkaar gebracht kunnen worden.

Serious Game

In 2022 is de projectgroep aan de slag gegaan met de uitkomsten van de cultuuranalyse uit 2021. Er is onder meer gewerkt aan een serious game om samen met beheerders en onderhoudspartijen meer grip te krijgen op de weerstanden en kansen die spelen bij digitaal werken. Het spel bootst de dagelijkse praktijk na bij een in gebruik zijnde tunnel, met incidenten zoals schade aan tunnelinstallaties, inspecties door veiligheidsinstanties en veranderingen in de organisatie. Hoe gaan beheerders en onderhoudspartijen hiermee om? Dit inzicht in het huidige beheer- en onderhoudsproces kan helpen bij het ontwikkelen en juist inzetten van effectieve digitale middelen. Eind 2023 is de serious game geschikt om verder uit te werken, maar nog niet voor oplevering. Het spel moet meer vorm krijgen om het werkelijk te kunnen spelen. Een verdere uitwerking geeft meer inhoud en maakt het spel beter bruikbaar. Met de inzichten uit de sessies van ‘Dromen naar Doen’ kan die nadere uitwerking plaatsvinden.

Begeleiding vragenlijstontwerp binnen project/organisatie

De werkgroep cultuur heeft voor eerdere analyse al interviews afgenomen om meer inzicht te krijgen in de cultuur rondom digitalisering. Dit was een beschrijvende, breed ingezette analyse. Een andere manier om meer inzicht te krijgen in weerstanden die kunnen spelen binnen een project of organisatie op het gebied van digitalisering, is het ontwerpen van een goede vragenlijst. Deze zou door zoveel mogelijk medewerkers die betrokken zijn bij tunnelbeheer en digitalisering moeten worden ingevuld. De werkgroep cultuur kan vanuit haar expertise hierbij helpen om desgewenst helpen om zo’n vragenlijst op te stellen. Neem hiervoor contact op met de projectleider of -secretaris.

Deliverables

Nr.

Omschrijving

Verwachte opleverdatum

1

Leidraad rol van cultuur bij digitalisering in tunnelland versie 2.0.

Q4 2022
2

NIEUW: Serious game gericht op digitalisering in de beheer- en onderhoudsfase.

Q4 2023

Rapportage 2021

De COB-projectgroep Cultuur heeft in 2021 gekeken naar hoe verschillende mensen op verschillende plekken in de tunnelwereld digitalisering ervaren. Welke successen, spanningen, etc. komen in de tunnelwereld op met betrekking tot digitaal werken? Welke (culturele) factoren wegen mee bij het al dan niet overwegen, accepteren en toepassen van digitalisering? De uitkomsten zijn beschreven in een rapportage en leveren een bijdrage aan meer inzicht in weerstanden en kansen met betrekking tot digitaal werken.
>> Lees hier het eindrapport Van zeecontainers tot VR-brillen (pdf, 1mb)

>>Download deze situatieschets (pdf, 116kb)

Probleemloos open (met de digitale tunneltweeling)

Voor dit project worden gesprekken gevoerd en praktijksituaties geobserveerd. Er wordt bijvoorbeeld aangesloten bij activiteiten van het project Probleemloos open (serious gaming) en er wordt meegekeken bij het ontwerpen en toepassen van digitale-testomgevingen. Welke successen, dilemma’s en spanningen komen hier naar boven? Het COB-netwerk wil de kansen op een probleemloze openstelling van zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten vergroten door het verspreiden van kennis over, en optimaal gebruik te maken van digitale en virtuele instrumenten die voldoende volwassen zijn.

Deelnemers

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Caro Rietman, rol: Begeleider/Facilitator

Covalent B.V. -

Locatie: Amersfoort, Displayweg 3
Jenny Daverveld- van Gelder, rol: Projectleider

Croonwolter&dros B.V. -

Locatie: Rotterdam, Marten Meesweg 25
Wendy Kniestedt, rol: Lid
Judith Roumen

Judith Roumen -

Locatie: Rijswijk, Bilderdijklaan 16
Judith Roumen, rol: Secretaris

Maasstad Ingenieurs B.V. -

Locatie: Rotterdam, Directiekade 15
Bram ten Klei, rol: Coordinator

Movares Nederland B.V. -

Locatie: Utrecht, Daalseplein 100
Judith Hoetelmans, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Jan Verbrugge, rol: Lid
Johan Naber, rol: Lid

The Collective SI B.V. -

Locatie: Zwijndrecht, Scheepmakerij 242
Peter Dubbelman, rol: Lid

Tunnel Engineering Consultants -

Locatie: Amersfoort, Laan 1914 No 35
Robin Gerrets, rol: Lid

Vialis BV -

Locatie: Houten, Loodsboot 15
Danny Vroemen, rol: Lid