Data delen

Het delen van data op het gebied van kabels en leidingen biedt ongekende mogelijkheden voor de toekomst. Door velen wordt het al volop gedaan. Anderen zijn er terughoudend in; bang om wat er allemaal mee gedaan zou kunnen worden. Vanuit het project Data delen is een studie gedaan naar de kansen die er zijn als alle partijen open omgaan met de beschikbare data. In februari 2017 heeft dit het rapport Data delen in de kabel-en-leidingbranche opgeleverd.

Het kabinet heeft in het regeerakkoord afgesproken dat er publieke-private doorbraakprojecten met ICT worden gestart. ‘Open geodata’ is daar een voorbeeld van. Het COB is hiermee aan de slag gegaan binnen het project Data delen, waarbij specifiek werd gekeken naar de kabel-en-leidingbranche. Het doel van het project was inzichtelijk te maken wat het nut (de kansen) en de drempels zijn van het delen van data over kabels en leidingen.

Waardevol

Met het delen van gegevens zijn al goede ervaringen opgedaan bij bijvoorbeeld gemeenten. Door assetdata beschikbaar te stellen en te koppelen met bestemmingsplannen, wordt de interactie tussen stedelijke ontwikkeling en bestaande netwerken inzichtelijk; een voordeel voor zowel de gemeente als de netbeheerder. Een ander voorbeeld is de combinatie van netwerkgegevens met verbruiksgegevens, die veel wordt gevraagd (en gebruikt) voor onder andere energiebesparingsprojecten. Het project Data delen beperkte zich tot gegevens die nodig zijn om ondergrondse kabels en leidingen aan te leggen, te beheren en te onderhouden (data over ligging, planning, etc.).

Het inzicht in de waarde van open data voor nutsbedrijven (buiten naar binnen) en in de bijdrage die assetdata kan leveren aan de maatschappij en andere netbeheerders (binnen naar buiten), moet de markt prikkelen om hulpmiddelen en gebruikstoepassingen te bedenken.

Aanpak

Het project is uitgevoerd door een klein kernteam. Zij werkten in eerste instantie vanuit hun eigen dagelijkse praktijk en hebben daarna het beeld verbreed via interviews en een enquête binnen de kabel-en-leidingbranche. De werkgroep richtte zich op vragen zoals:

Welke data is er, hoe wordt data momenteel gebruikt en wat wordt er op dit moment gedeeld?
Stel dat alle data vrij beschikbaar is; wat zou je ermee doen?
Wat houd je tegen om je eigen data te delen?
De antwoorden zijn aangevuld met praktijkvoorbeelden op het gebied van data delen, binnen en buiten de sector.

Resultaat

Er zijn mensen vanuit twaalf organisaties geïnterviewd: Bouwend Nederland, Brabant Water, gemeente Amsterdam, gemeente Den Haag, gemeente Rotterdam, gemeente Utrecht, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Liander, ProRail, Rijkswaterstaat, Stichting Rioned en VolkerWessels Telecom. Deels hebben deze partijen hetzelfde beeld bij data delen, bijvoorbeeld door toepassingen als Buienradar en 9292. Anderzijds zijn er ook specifieke invalshoeken, zoals via de Bodemspotter en OmgevingsAlert.

Uit de interviews blijkt dat men veel mogelijkheden ziet om data van elkaar te gebruiken in de fase van planvorming. Ook zien de geïnterviewden kansen om door het delen van data de overlast te beperken voor klanten en bewoners. Er leven wel vragen over concurrentiegevoeligheid en veiligheidsaspecten, en wordt er vaak gesteld dat partijen met ondergrondse objecten niet allemaal enthousiast zijn om de data te delen. Daarnaast leven er vragen over de betrouwbaarheid van de gedeelde data en de relatie met de Wet bescherming persoonsgegevens.

Op 22 januari 2016 kwam de werkgroep bijeen om de resultaten van de eerste interviews te bespreken. Er werden thema’s en rode draden benoemd, op basis waarvan de werkgroepleden een conceptrapportage opgesteld. De definitieve rapportage (op basis van alle interviews) is gepubliceerd op 10 februari 2017, zie de kolom hiernaast.