Arbeidsveiligheid bij tunnels

Door het gesloten karakter van de constructie zijn de arbeidsveiligheidsrisico’s bij werken aan of in een tunnel anders dan bij bovengrondse bouwwerken. Hierover is nog weinig vastgelegd. Het COB-netwerk heeft een leidraad ontwikkeld voor het omgaan met activiteit-overstijgende risico’s die verband houden met het omsloten karakter van een tunnel.

Op dit moment is er in Nederland nog weinig vastgelegd/geschreven over arbeidsveiligheid bij tunnelaanbouw, renovatie en beheer en onderhoud. De praktijkervaring leert dat op deze tunnelwerken vergelijkbare arbeidsveiligheidsrisico’s aanwezig zijn, maar dat de aanpak erg verschilt. Meer kennisdeling en overeenstemming over arbeidsveiligheidsrisico’s en beheersmaatregelen dragen bij aan een effectievere aanpak en veiligere arbeidsomstandigheden bij het werken aan tunnels.

Het COB-netwerk heeft op basis van praktijkervaringen een leidraad opgesteld die houvast biedt voor het herkennen, voorkomen en beheersen van arbeidsveiligheidrisico’s tijdens bouw, renovatie en onderhoud van tunnels. De leidraad richt zich specifiek op activiteit-overstijgende risico’s: overkoepelende risico’s die bij meer dan één activiteit van toepassing zijn of die ontstaan bij het combineren van meerdere activiteiten. Zo is er aandacht voor aanrijdingsgevaar, noodsituaties en raakvlakrisico’s. Er wordt ook uitgebreid stilgestaan bij het beheersen van de luchtkwaliteit en het gebruik van communicatiemiddelen. Voor werk- en voertuigen wordt bovendien een voorbeeld gegeven van effectief beleid voor hieraan gerelateerde arbeidsrisico’s. Voor alle risico’s worden beheersmaatregelen gepresenteerd in de volgorde van de arbeidshygiënische strategie (Nederland) of de preventiehiërarchie (België).

>> Naar rapport op de kennisbank

Aanpak en voortgang

De eerste verkenning was eind 2023 gereed en op basis daarvan is een projectplan (inclusief o.a. scopedefinitie en voorstel voor werkgroepsamenstelling) gemaakt. In 2024 is het onderzoeksproject uitgevoerd.

Een aantal aantal inhoudelijke bijeenkomsten die de projectgroep heeft gehouden in de eerste helft van 2024:

• Kennismaking, nut en noodzaak van het project en de eerste brainstorm over de inhoud.
• Doorwerken o.b.v. brainstorm over de inhoud, bespreking vorm van het eindproduct en gastspreker arbeidsinspectie. Inclusief een bezoek aan de Blankenburgverbinding.
• Bespreken eerste aanzet RI&E-document, overeenstemming over de vorm en opmaak van het eindproduct. Inclusief een bezoek aan het bouwdok van de Oosterweelverbinding in Zeebrugge.

Ook tijdens de COBootcamp op 13 juni 2024 van de platforms Tunnels en veiligheid en Beheer en onderhoud en de expertgroep Duurzaamheid was er een inhoudelijke sessie over het project.

Bijeenkomsten

Bespreking eerste versie van RI&E-document

Op 20 juni 2024 besprak het projectteam de eerste aanzet van het RI&E-document. De bespreking werd gecombineerd met een bezoek aan het bouwdok van de de Oosterweelverbinding in Zeebrugge.

Bijeenkomst Arbeidsveiligheid bij tunnels (met bezoek aan Blankenburgverbinding)

De tweede bijeenkomst van het project Arbeidsveiligheid bij tunnels vond plaats op 22 april 2024. Na een goede sessie met kennisuitwisseling en verder werken aan het eindproduct, bracht een deel van de projectgroep een bezoek aan de Blankenburgverbinding. De besproken risico’s en beheersmaatregelen uit de bijeenkomst spraken daardoor direct meer tot de verbeelding.
Bekijk de agenda (124 KB, pdf)

Kick‐off bijeenkomst Arbeidsveiligheid bij tunnels

Op 18 maart 2024 was er bij het COB in Delft een startbijeenkomst voor de werkgroep Arbeidsveiligheid bij tunnels. Na een voorstelronde en een ‘rondje langs de werken’, vonden er brainstorms plaats over onder andere de opzet van een standaard voor risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) in tunnels, en de opzet van een te ontwikkelen workshoppakket. 
Bekijk de agenda (195 KB, pdf).