Arbeidsveiligheid bij tunnels

Door het gesloten karakter van de constructie zijn de arbeidsveiligheidsrisico’s bij werken aan of in een tunnel anders dan bij bovengrondse bouwwerken. Hierover is nog weinig vastgelegd en opdrachtnemers gaan er (dus) ook verschillend mee om. Het COB-netwerk ontwikkelt een standaard voor werken met risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) in tunnels.

Op dit moment is er in Nederland nog weinig vastgelegd/geschreven over arbeidsveiligheid bij tunnelaanbouw, renovatie en beheer en onderhoud. De praktijkervaring leert dat op deze tunnelwerken vergelijkbare arbeidsveiligheidsrisico’s aanwezig zijn, maar dat de aanpak erg verschilt. De beheersmaatregelen worden bijvoorbeeld steeds opnieuw ‘uitgevonden’. Bovendien worden risico’s geregeld te laat herkend en/of onderschat, en wordt de effectiviteit van beheersmaatregelen vaak over- of onderschat.

Meer kennisdeling en overeenstemming over arbeidsveiligheidsrisico’s en beheersmaatregelen zou kunnen leiden tot effectievere aanpak en veiligere arbeidsomstandigheden in tunnelaanbouw, renovatie en beheer en onderhoud. Daarom voert het COB een verkenning naar behoeften uit.

Aanpak en voortgang

De verkenning start met gesprekken met de diverse stakeholders. Is er tot overeenstemming te komen over de arbeidsveiligheidsrisico’s behorend bij tunnelbouw en -renovatie? De stakeholders betreffen alle partijen in de ontwerp- en uitvoeringsketen van tunnelbouw en -renovatie, zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers. Daarnaast zal een bureaustudie uitgevoerd worden naar beschikbare (buitenlandse) literatuur over dit onderwerp. 

Deze verkenning was eind 2023 gereed en er is een projectplan (inclusief o.a. scopedefinitie en voorstel voor werkgroepsamenstelling) gemaakt. Het projectplan is meegenomen in de programmering voor 2024. Inhoudelijk is de projectgroep goed op weg naar een RI&E. Het opleveren in Q2 is niet haalbaar gebleken door de verlate opstart van het project vanwege de tijd die nodig was voor het samenstellen van de projectgroep. Wel heeft de projectleider inmiddels een eerste aanzet kunnen maken.

De basis daarvoor werd gelegd in een aantal aantal inhoudelijke bijeenkomsten die de projectgroep heeft gehouden in de eerste helft van 2024:

• Kennismaking, nut en noodzaak van het project en de eerste brainstorm over de inhoud.
• Doorwerken o.b.v. brainstorm over de inhoud, bespreking vorm van het eindproduct en gastspreker arbeidsinspectie. Inclusief een bezoek aan de Blankenburgverbinding.
• Bespreken eerste aanzet RI&E-document, overeenstemming over de vorm en opmaak van het eindproduct. Inclusief een bezoek aan het bouwdok van de Oosterweelverbinding in Zeebrugge.

Ook tijdens de COBootcamp op 13 juni 2024 van de platforms Tunnels en veiligheid en Beheer en onderhoud en de expertgroep Duurzaamheid was er een inhoudelijke sessie over het project.

Bijeenkomsten

Bijeenkomst Arbeidsveiligheid bij tunnels (met bezoek aan Blankenburgverbinding)

De tweede bijeenkomst van het project Arbeidsveiligheid bij tunnels vond plaats op 22 april 2022. Na een goede sessie met kennisuitwisseling en verder werken aan het eindproduct, bracht een deel van de projectgroep een bezoek aan de Blankenburgverbinding. De besproken risico’s en beheersmaatregelen uit de bijeenkomst spraken daardoor direct meer tot de verbeelding.
Bekijk de agenda (124 KB, pdf)

Kick‐off bijeenkomst Arbeidsveiligheid bij tunnels

Op 18 maart 2024 was er bij het COB in Delft een startbijeenkomst voor de werkgroep Arbeidsveiligheid bij tunnels. Na een voorstelronde en een ‘rondje langs de werken’, vonden er brainstorms plaats over onder andere de opzet van een standaard voor risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) in tunnels, en de opzet van een te ontwikkelen workshoppakket. 
Bekijk de agenda (195 KB, pdf).