Arbeidsveiligheid bij tunnels

Door het gesloten karakter van de constructie zijn de arbeidsveiligheidsrisico’s bij werken aan of in een tunnel anders dan bij bovengrondse bouwwerken. Hierover is nog weinig vastgelegd en opdrachtnemers gaan er (dus) ook verschillend mee om. Het COB-netwerk onderzoekt of er draagvlak is om kennis over dit specifieke onderwerp te gaan uitwisselen.

Op dit moment is er in Nederland nog weinig vastgelegd/geschreven over arbeidsveiligheid bij tunnelaanbouw, renovatie en beheer en onderhoud. De praktijkervaring leert dat op deze tunnelwerken vergelijkbare arbeidsveiligheidsrisico’s aanwezig zijn, maar dat de aanpak erg verschilt. De beheersmaatregelen worden bijvoorbeeld steeds opnieuw ‘uitgevonden’. Bovendien worden risico’s geregeld te laat herkend en/of onderschat, en wordt de effectiviteit van beheersmaatregelen vaak over- of onderschat.

Meer kennisdeling en overeenstemming over arbeidsveiligheidsrisico’s en beheersmaatregelen zou kunnen leiden tot effectievere aanpak en veiligere arbeidsomstandigheden in tunnelaanbouw, renovatie en beheer en onderhoud. Daarom voert het COB een verkenning naar behoeften uit.

Bouwplaats van de Gaasperdammertunnel. (Foto: IXAS/Rijkswaterstaat)

Aanpak

De verkenning start met gesprekken met de diverse stakeholders. Is er tot overeenstemming te komen over de arbeidsveiligheidsrisico’s behorend bij tunnelbouw en -renovatie? De stakeholders betreffen alle partijen in de ontwerp- en uitvoeringsketen van tunnelbouw en -renovatie, zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers. Daarnaast zal een bureaustudie uitgevoerd worden naar beschikbare (buitenlandse) literatuur over dit onderwerp. 

Deze verkenning was eind 2023 gereed en er is een projectplan (inclusief o.a. scopedefinitie en voorstel voor werkgroepsamenstelling) gemaakt. Het projectplan is meegenomen in de programmering voor 2024. 

Deliverables 2024

Nr.

Omschrijving

Verwachte opleverdatum

1

Standaard voor werken met risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) in tunnels.

Q2 2024
2

Workshoppakket voor bedrijven om thema gemakkelijker onder de aandacht te brengen.

Q2 2024
3

Eerste aanzet tot een Best practice guide, minimaal een vastgestelde inhoudsopgave, scopeafbakening en een beschrijving van de thema’s.

Q4 2024

Deliverables 2023

Nr.

Omschrijving

Verwachte opleverdatum

1

Projectplan over het onderwerp ‘Arbeidsveiligheid bij tunnelbouw en -renovatie’, inclusief o.a. scopedefinitie en voorstel voor werkgroepsamenstelling.

Gereed

Deelnemers

Activiteiten juli-december 2023

Omschrijving

Draagt bij aan deliverable …

Benaderen en spreken van stakeholders voor hun mogelijke bijdragen en input in een werkgroep bij de uitwerking van het projectplan. Dit ter verhoging van de draagvlak en inzicht in behoeften voor dit project.

1

Pitchen bij diverse COB-bijeenkomsten, zoals platform Tunnels en veiligheid en de Kennisdag civieltechnisch renoveren.

1

Opstellen projectplan.

1

Bijeenkomsten

Kick‐off bijeenkomst Arbeidsveiligheid bij tunnels

Op 18 maart 2024 was er bij het COB in Delft een startbijeenkomst voor de werkgroep Arbeidsveiligheid bij tunnels. Na een voorstelronde en een ‘rondje langs de werken’, vonden er brainstorms plaats over onder andere de opzet van een standaard voor risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) in tunnels, en de opzet van een te ontwikkelen workshoppakket. 
Bekijk de agenda (195 KB, pdf).

Deelnemers

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Cindy Peek, rol: Lid
Bob de Vos, rol: Coordinator

Croonwolter&dros B.V. -

Locatie: Rotterdam, Marten Meesweg 25
Kees Lokhorst, rol: Lid

DEME Infra NL B.V. -

Locatie: Dordrecht, Kilkade 2
John Verharen, rol: Lid

DKO Advies -

Locatie: De Lier, Parklaan 25
Dennis Koene, rol: Projectleider

Heijmans Infra B.V. -

Locatie: Rosmalen, Graafsebaan 67
Dennis Bossenbroek, rol: Lid

Infra Kompas B.V. -

Locatie: Driehuis, Wolff en Dekenlaan 21
Michael Fisscher, rol: Lid

Installatie Groep Spijkenisse B.V. -

Locatie: Hoogvliet, Steenhouwerstraat 81
Jan Holsteijn, rol: Lid

Lantis Leefbaar ANTwerpen door Innovatie en Samenwerking -

Locatie: Antwerpen, Sint-Pietersvliet 7
Willem Apers, rol: Lid
Tom Boydens, rol: Lid
Ministerie van SZW Sociale Zaken en Werkgelegenheid Nederlandse Arbeidsinspectie

Ministerie van SZW Sociale Zaken en Werkgelegenheid Nederlandse Arbeidsinspectie -

Locatie: Den Haag, Parnassusplein 5
R. van Arragon, rol: Reviewer

Rijkswaterstaat West-Nederland Zuid -

Locatie: Rotterdam, Boompjes 200
Elsbeth Faasse-‘t Hart, rol: Lid

SPIE Nederland B.V. -

Locatie: Breda, Huifakkerstraat 15
Jurgen van den Bos, rol: Lid

Strukton Infra Specials -

Locatie: Utrecht, Westkanaaldijk 2
Rob Marijnissen, rol: Lid

Vialis BV -

Locatie: Houten, Loodsboot 15
Edwin Luijt, rol: Lid