Winnaar met internationale allure

“We hebben elkaar beter gemaakt”, is de verklaring van Jan Jalving, directeur Integrale projecten bij Van Hattum en Blankevoort en Roy Dayala van het ingenieursbureau van de gemeente Amsterdam, voor de succesvolle totstandkoming van de IJboulevard achter het Amsterdam Centraal. Het project won de Schreudersprijs 2022 met een zeer lovend juryrapport.

Het project IJboulevard omvat een ondergrondse fietsenstalling onder een nieuwe wandelboulevard langs het IJ en een aanvaarbescherming. “Het unieke project met internationale allure levert een significante bijdrage aan de stad, waarbij van de ‘achterkant’ van het CS een kenmerkende plek en een nieuwe voorkant gemaakt zijn”, vat de jury de betekenis van het project samen. “Het resulteert op twee fronten in een verbetering van de openbare ruimte: een vrijgespeeld maaiveld door het ondergronds brengen van fietsen en de toevoeging van een panoramische wandelboulevard aan het IJ.” De combinatie van gevonden oplossingen, technische hoogstandjes en werkwijze leidt volgens de jury tot ‘een concept dat zeker op meerdere locaties – nationaal en internationaal – navolging zou kunnen krijgen. Het is een potentieel exportproduct waarin Hollands glorie afleesbaar is in de combinatie van fietsen, water en engineering.’

De IJboulevard wordt gerealiseerd in een zeer complexe omgeving, naast de Michiel de Ruytertunnel, op de Noord/Zuidlijn, met indrukwekkende hoeveelheden transportbewegingen in en rond het werkgebied, zowel op land als op het water. Werken in het hart van de hoofdstad betekent dat aan strenge kwaliteitseisen en voorwaarden moet worden voldaan. “Alle aanvoer van mensen en materialen dient over water te gebeuren. Ook de duurzaamheidseisen en de eisen aan risicobeheersing zijn streng. Zo mag de tunnelconstructie van de Noord/Zuidlijn zich tijdens de bouw en de exploitatiefase van de stalling en bij een aanvaring niet meer dan zes millimeter in horizontale en verticale richting verplaatsen”, aldus Cor van Vliet van Van Hattum en Blankevoort begin 2021 in een artikel in de Onderbouwing. De logistieke uitdaging is opgelost met een bouwhub aan de noordzijde van het IJ en het zoveel mogelijk prefabriceren op een minder hectische locatie in het westelijk havengebied. De jury van de Schreudersprijs is enthousiast over de gevonden oplossingen. “Op een complexe stedelijk locatie is een out-of-the-box-oplossing ontwikkeld die rekening houdt met de aanwezigheid van de Noord/Zuidlijn-tunnel en tevens een aanvaarbescherming vormt. Het bouwen op de Noord/Zuidlijn is een kunststukje. Er is slim gekozen om zaken op afstand te doen en productie buiten de stad te houden, waardoor de overlast van de stedelijke ontwikkeling tot een minimum is beperkt.”

Complex waterbouwproject

De Schreudersprijs is voor Jalving en Dayala ‘de kers op de taart’ van een effectieve en succesvolle samenwerking. “We hebben de prijs vol trots in ontvangst genomen. Dat gevoel wordt binnen de hele VolkerWessels-organisatie gedeeld”, zegt Jalving. “In de vele felicitaties klinkt door dat men het een echt Van Hattum Blankevoort-project vindt. Een complex waterbouwproject dat zowel intern als door concullega’s als terechte winnaar wordt gezien.”

Ook voor Dayala is de Schreudersprijs een bevestiging: “Het nieuws over het winnen van de prijs hebben we breed binnen de gemeente verspreid. Intern heb ik al meer dan tien presentaties over dit project verzorgd, met als onderliggende boodschap dat je als opdrachtgever ontzorgd wordt als je met een goede aannemer in zee gaat en die ook het vertrouwen geeft. We worden in Amsterdam altijd een beetje nerveus als het om ingrepen in de binnenstad gaat en neigen dan nogal eens naar te veel controle. Ik grijp dit project aan om te laten zien dat we met een mindset zoals die waarmee we de IJboulevard ontwikkelen ook ons voordeel kunnen doen bij bijvoorbeeld de aanpak van bruggen en kademuren.”

Aan de Schreudersprijs is een bedrag van 25.000 euro verbonden. “We zijn nog in overleg over de precieze invulling, maar we willen het bedrag aanwenden om de jeugd te stimuleren om voor technische vakken te kiezen”, legt Jalving uit. “Wat we in het project IJboulevard bereikt hebben, is alleen mogelijk met technische kennis. We zien dat het aanbod van mensen met civieltechnische achtergrond steeds kleiner wordt. Om dat te veranderen, moet je bij de jeugd beginnen. We zullen daarbij zeker aansluiten bij bestaande initiatieven in Amsterdam.”

Binnen tijd en budget

De Schreudersprijs komt op een moment dat het project al vergevorderd is. De meest uitdagende onderdelen, zoals het transporteren van op het droge gefabriceerde afzinkelementen en de afzinkoperatie zelf, zijn achter de rug. Men is nu in de afbouwfase en het project zal, ondanks de soms beperkte beschikbaarheid van materialen, naar verwachting eind maart 2023 conform afspraak en binnen budget worden opgeleverd.

‘Binnen tijd en budget’ wordt in het juryrapport nog niet genoemd als argument, omdat het project nog niet af is, maar ook dit resultaat schrijven Dayala en Jalving  op het conto van de nauwe samenwerking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Dayala: “Dit is een technisch project, waar je als opdrachtgever samen met een deskundig aannemer met de inhoud bezig wilt zijn. Als je elkaar snapt, ga je vanzelf samenwerken. Dat heeft erin geresulteerd dat we op basis van inhoud steeds onderling oplossingen hebben kunnen vinden waar we het allebei mee eens waren. Met de nodige covid-maatregelen hebben we twee tot drie dagen per week fysiek kunnen samenwerken in de gezamenlijke bouwkeet in Amsterdam-Noord. In de beginfase zijn we nog wel even in de traditionele rolverdeling tussen opdrachtgever en aannemer terechtgekomen, met veel audits en veel controle, maar dat hebben we later rechtgetrokken. We moeten keuzes uiteraard ook intern kunnen verantwoorden, maar we werken op basis van vertrouwen. Dat geeft de aannemer meer vrijheid om bij afwijkingen in het project met goede oplossingen te komen.”

Jalving noemt ook de integrale samenwerking binnen zijn eigen organisatie als succesfactor. “We werken met eigen ontwerpers en ons eigen funderingsbedrijf VSF. Bij complexe projecten als de IJboulevard helpt het als je alles in eigen hand hebt. Dat blijkt ook in de praktijk. We hebben gedurende het hele project laten zien dat we in control waren.” Als voorbeeld noemt hij het transporteren van de afzinkelementen. “In de tenderfase hadden we al bedacht hoe en wanneer we de elementen op het afzinkponton wilden plaatsen. Dat hebben we op de dag nauwkeurig uitgevoerd.”