/kennisbank/?all

COB-kennisbank

  • Over het COB
    • Waarom, hoe, wat, wie
    • Organisatie
    • Vacatures
    • Jaarverslagen
    • Contact
  • Wat doet het COB?
    • Platforms
    • Internationaal (English)
    • Onderwijs
    • Tunnelprogramma
    • Future proof tunnels
    • Kennisarena kabels en leidingen
    • Activiteiten
    • Activiteiten voor anderen
  • Agenda
  • Projecten
  • Participeren
    • Participeren: wat houdt dat in?
    • Onze participanten en hun betrokkenheid
    • Kennispartners
    • Programmaraad
    • Wie werkt waar?
  • Kennisbank
  • Publicaties
    • Magazines, brochures en nieuws
    • Groeiboeken
    • Onderbreking
    • Voortgangsrapportages
  • Over ondergronds bouwen
    • Basiskennis en voorbeelden
    • Tunneloverzicht

COB-kennisbank

Actieve filters:
  • Over het COB
    • Waarom, hoe, wat, wie
    • Organisatie
    • Vacatures
    • Jaarverslagen
    • Contact
  • Wat doet het COB?
    • Platforms
    • Internationaal (English)
    • Onderwijs
    • Tunnelprogramma
    • Future proof tunnels
    • Kennisarena kabels en leidingen
    • Activiteiten
    • Activiteiten voor anderen
  • Agenda
  • Projecten
  • Participeren
    • Participeren: wat houdt dat in?
    • Onze participanten en hun betrokkenheid
    • Kennispartners
    • Programmaraad
    • Wie werkt waar?
  • Kennisbank
  • Publicaties
    • Magazines, brochures en nieuws
    • Groeiboeken
    • Onderbreking
    • Voortgangsrapportages
  • Over ondergronds bouwen
    • Basiskennis en voorbeelden
    • Tunneloverzicht
Taal
Toepassingen
Aspecten
Inhoudstype

Welkom op de kennisbank van het COB! U vindt hier niet alleen de publicaties die voortkomen uit projecten die in COB-verband zijn uitgevoerd. Er zijn tal van andere kennisitems te vinden over aspecten rondom ondergronds bouwen. Via de zoekbalk en filters kunt u de items vinden die voor u interessant zijn. De inhoud varieert van technische tekeningen en wetenschappelijke onderzoeksresultaten tot beleidsdocumenten, presentaties en video’s.

Laat alle kennisbankitems zien
resultaten: Bereken aantal gevonden resultaten
Tunnels
Renovatie
Communicatie en omgevingsmanagement
Organisatie en financieel
Logistiek bij tunnelrenovaties
https://www.cob.nl/document/logistiek-bij-tunnelrenovaties/
Auteur: Tromp et al.
Uitgever: COB
Uitgave: 20 februari 2023 | Geüpload op: 24 februari 2023
Het COB-netwerk heeft op basis van diverse praktijkprojecten, binnen en buiten de sector, de mogelijkheden van logistiek in kaart gebracht. De handrei...>>

Samenvatting

Goede logistiek is essentieel om tunnelrenovaties soepel en veilig te laten verlopen. Het COB-netwerk heeft op basis van diverse praktijkprojecten, binnen en buiten de sector, de mogelijkheden van logistiek in kaart gebracht. De handreiking geeft tips per projectfase en presenteert de ervaringen en best practices per project.

Bij renovaties en onderhoud aan weg- en spoortunnels blijkt dat er veel (werk)tijd verloren gaat doordat mensen, materiaal en materieel niet op het juiste moment op de juiste plek zijn. Inefficiënte logistiek leidt bovendien vaak tot onveilige situaties. Deze handreiking heeft tot doel bewustwording te creëren over het belang van logistiek en praktische handvatten en voorbeelden te bieden voor het uitwerken van de logistiek. Omdat er grote renovaties van wegtunnels aanstaande zijn, is deze handreiking toegespitst op de logistiek bij tunnelrenovatie.

In de handreiking wordt per projectfase een ‘menukaart’ aangeboden van logistieke maatregelen. Per maatregel is aangegeven welke partij – opdrachtgever en/of opdrachtnemer – een belangrijke rol speelt bij de implementatie. De praktische invulling wordt nader toegelicht met ervaringen en best practices uit de geanalyseerde praktijkprojecten. Er is steeds gekeken naar negen thema’s, zoals organisatie, raakvlakken, oefenen en testen, en voorzieningen op de bouwplaats.

Dit is de eerste versie van de handreiking. In 2023 gaat de projectgroep verder en worden de belangrijkste lessen over de verschillende casussen heen geanalyseerd. Ook worden de komende jaren worden vele tunnels gebouwd of gerenoveerd. De verwachting is dan ook dat er de komende periode steeds meer kennis beschikbaar komt. Het COB-netwerk heeft de ambitie deze handreiking – versie 1.0 – op termijn bij te werken tot een versie 2.0.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Tunnels
Renovatie
Nieuwbouw
Evolutiepad naar uniformiteit versie 3.0
https://www.cob.nl/document/evolutiepad-naar-uniformiteit-versie-3-0/
Auteur: Tromp et al.
Uitgever: COB
Uitgave: 23 februari 2023 | Geüpload op: 24 februari 2023
Dit rapport bevat de eerste resultaat van het project 'Evolutiepad naar uniformiteit' waarin het COB-netwerk onderzoekt hoe ervoor kan worden gezorgd ...>>

Samenvatting

Binnen het project ‘Evolutiepad naar uniformiteit’ onderzoekt het COB-netwerk hoe ervoor kan worden gezorgd dat bij renovatieprojecten meer uniforme oplossingen worden toegepast, zodat tunnels gelijkvormiger worden, renovaties sneller, soepeler en efficiënter verlopen en toekomstige renovaties eenvoudiger en met minder tunnelafsluitingen kunnen worden uitgevoerd. In dit rapport zijn de eerste resultaten van dit onderzoek beschreven.

Dit rapport legt het basisprincipe van uniformering van referentieontwerpen en systeemarchitectuur uit en werkt deze principes uit voor secties van tunnelbuizen. De essentie is het herkennen van patronen en relaties tussen de verschillende installaties en hun onderdelen, en het slim op elkaar afstemmen van deze patronen. De vluchtdeuren het vertrekpunt, omdat de openingen hiervoor meestal vastliggen in de civiele constructie.

Een uniforme projectering zorgt er onder meer voor dat de ontwerp- en engineeringsinspanning van de verkeers- en tunneltechnische installaties (VTTI) voor de verschillende tunnelsecties enorm afneemt. Daarnaast worden beheer en onderhoud met gestandaardiseerde oplossingen eenvoudiger. Een nadeel kan zijn dat marktpartijen die al voor zichzelf een uniform ontwerp hebben uitgewerkt, dit ontwerp moeten aanpassen aan de eisen van opdrachtgevers.

Dit rapport bevat ook een voorstel om te komen tot uniforme coderingen. Om te kunnen werken met referentieontwerpen, is een uniforme en logische codering van alle verschillende onderdelen en installaties namelijk cruciaal. Het rapport besteed ook kort aandacht aan metadata omdat een grootschalige renovatie waarbij de oude installaties worden vervangen, een geschikt moment is om vast te stellen welke metadata tijdens de beheerfase gewenst zijn.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Kabels en leidingen
Ondergrondse inrichting
Ruimtelijke ordening en beleving / waarde
Communicatie en omgevingsmanagement
Organisatie en financieel
Fasemodel samenwerking
https://www.cob.nl/document/fasemodel-samenwerking/
Auteur:
Uitgever: Mijn Aansluiting en het COB
Geüpload op: 12 februari 2023
Dit model biedt inzicht in de verschillende fases van samenwerken; van strategisch tot tactisch/operationeel. Inclusief een toelichting met processtap...>>

Samenvatting

Dit model biedt inzicht in de verschillende fases van samenwerken; van strategisch tot tactisch/operationeel. Inclusief een toelichting met processtappen, rollen en links naar hulpmiddelen.

Ga naar dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Kabels en leidingen
Ondergrondse inrichting
Achtergrondinfo modellen
Beheer- en onderhoudsfase
Renovatie
Risicomanagement
Nieuwbouw
Veiligheid
Duurzaamheid
Ruimtelijke ordening en beleving / waarde
Wet- en regelgeving / beleid
Haalbaarheid proefsleuvendatabase
https://www.cob.nl/document/haalbaarheid-proefsleuvendatabase/
Auteur: Rob van Son (TerraCarta)
Uitgever: COB
Uitgave: 05 februari 2023 | Geüpload op: 11 februari 2023
Met proefsleuven wordt vaak informatie over de ligging van kabels en leidingen ingewonnen die niet te vinden is in bestaande databronnen. Wat als die ...>>

Samenvatting

Met proefsleuven wordt vaak informatie over de ligging van kabels en leidingen ingewonnen die niet te vinden is in bestaande databronnen. Wat als die informatie voortaan wordt vastgelegd en ontsloten? Het COB-netwerk heeft verkend wat de meerwaarde van een proefsleuvendatabase zou zijn en aan welke randvoorwaarden deze zou moeten voldoen om succesvol te zijn.

Het gebrek aan betrouwbaarheid van informatie over de ligging van kabels en leidingen vormt een hardnekkig probleem dat de maakbaarheid van maatschappelijke opgaven (zoals woningbouw, energietransitie en klimaatadaptatie) in de weg staat. De studie van het COB-netwerk laat zien dat een proefsleuvendatabase een waardevolle bijdrage kan leveren. De aanvullende waarde van proefsleufinformatie wordt gezien tijdens verschillende fasen van de levenscyclus van grondroerende projecten en daarna. Zo is de verwachting dat projecten beter uitvoerbaar, inzichtelijk en beheersbaar worden. De kans dat een project terug naar de tekentafel moet, neemt af.

De studie wijst ook uit dat er de bedreigingen en obstakels zijn voor het realiseren van een proefsleuvendatabase, waarvoor passende oplossingen gevonden moeten worden. Zo mag verwacht worden dat de betrouwbaarheid van proefsleufinformatie afneemt naargelang de tijd vordert. En moeten stakeholders overtuigd worden van de toegevoegde waarde om mogelijke weerstand weg te nemen. In de studie zijn belemmeringen vertaald naar randvoorwaarden voor het ontwerp van de database en vervolgstappen voor nadere concretisering.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Tunnels
Beheer- en onderhoudsfase
Renovatie
Nieuwbouw
Duurzaamheid
Wet- en regelgeving / beleid
Circulaire tunnels – fase 2
https://www.cob.nl/document/circulaire-tunnels-fase-2/
Auteur: Maduro et al.
Uitgever: COB
Uitgave: 27 januari 2023 | Geüpload op: 30 januari 2023
In 2022 heeft het COB-netwerk gewerkt aan een routekaart voor circulaire tunnels. In dit verslag staan de doelen en benodigde activiteiten beschreven,...>>

Samenvatting

In 2022 heeft het COB-netwerk gewerkt aan een routekaart voor circulaire tunnels. In dit verslag staan de doelen en benodigde activiteiten beschreven, en zijn enkele concrete voorbeelden uitgewerkt.

De overheid heeft als doel gesteld om in 2050 volledig circulair te zijn en in 2030 de helft minder primaire grondstoffen te gebruiken. Rijkswaterstaat heeft in aanvulling daarop de ambitie om in 2030 volledig circulair te werken. En ProRail wil in 2030 circulair zijn. Wat betekenen deze doelstellingen voor tunnels? En wat moeten we nu al doen om naar de gewenste situatie in 2050 te komen?

Het COB-netwerk beschrijft in dit rapport een route naar circulaire tunnels langs drie bergtoppen. Er zijn pakketten met maatregelen geformuleerd om deze doelen te bereiken. De ‘groeipaden’ benoemen acties gericht op hergebruik, inkoop/markt, ontwerp, data, wetten en regels, en financiering. Het incrementeel blijven werken aan onze infrastructuur zal volgens het COB-bestuur – als vertegenwoordigers van het netwerk – niet snel leiden tot innovatieve doorbraken in duurzaamheid en circulariteit. Het stellen van een hoge ambitie in samenwerking heeft de meeste kans op succes voor circulariteit.

Het rapport gaat verder in op drie concrete voorbeelden/producten: een maatregelencatalogus voor circulaire tunnels, een uitwerking van circulariteit van een tunnelventilator en een serious game voor kennisontwikkeling en bewustwording op het gebied van circulariteit.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Tunnels
Kabels en leidingen
Ondergrondse inrichting
Nieuwbouw
Ruimtelijke ordening en beleving / waarde
Ondergrond en bodem als startpunt van gebiedsontwikkeling
https://www.cob.nl/document/ondergrond-en-bodem-als-startpunt-van-gebiedsontwikkeling/
Auteur: Guis et al.
Uitgever: COB
Uitgave: 27 januari 2023 | Geüpload op: 30 januari 2023
De architectonische, facilitaire en ecologische functies in de stad worden vaak naast elkaar gepland en gebouwd. Vanuit het COB-project 4D-bouwenvelop...>>

Samenvatting

De architectonische, facilitaire en ecologische functies in de stad worden vaak naast elkaar gepland en gebouwd. Vanuit het COB-project 4D-bouwenvelop is een methode ontwikkeld om tot een ruimtelijke strategie te komen die uitgaat van verdere integratie van functies en hoger ruimtelijk rendement.

Het huidige ruimtelijk model is een in lagen georganiseerde stad zonder echte integratie van boven- en ondergronds programma, wat vaak leidt tot een matig ruimtelijk rendement. Met de ontwikkelde methode kan eenvoudig verkend worden welke programmaonderdelen een plek kunnen krijgen in de ondergrond, om zo het rendement te verhogen. Er worden drie typen functies onderscheiden: architectuur (ruimten om te verblijven), facilitair (dienstbaar aan de stad) en ecologisch (gezonde stad). Voor elke combinatie van twee functietypen is een ruimtelijke strategie geformuleerd met de ondergrond als uitgangspunt. Door te inventariseren welke functies nodig zijn, wordt duidelijk welke strategie het beste past.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Tunnels
Kabels en leidingen
Ondergrondse inrichting
Nieuwbouw
Duurzaamheid
Ruimtelijke ordening en beleving / waarde
Vier instrumenten voor een 4D-bouwenvelop
https://www.cob.nl/document/vier-instrumenten-voor-een-4d-bouwenvelop/
Auteur: Guis et al.
Uitgever: COB
Uitgave: 27 januari 2023 | Geüpload op: 30 januari 2023
In dit project worden vier essentiële tools verkend, die het ontwerpen en plannen van vierdimensionaal ruimtegebruik werkbaar maken en integreren met...>>

Samenvatting

Dit project vertrekt vanuit de wens naar ondergrondse ruimten die integraal onderdeel uitmaken van landschap, stedenbouw en architectuur. In dit project worden vier essentiële tools verkend, die het ontwerpen en plannen van vierdimensionaal ruimtegebruik werkbaar maken en integreren met de ondergrond, zodat daarmee de businesscases van de toekomst beter gestalte kunnen krijgen.

Om de waarden van slimmer grondgebruik leesbaar te kunnen maken, moeten we anders leren denken, plannen en ontwerpen. Van 2D naar 3D en vervolgens naar 4D. De derde dimensie zorgt voor zicht op het stapelen en mixen van functies en programma. Het toevoegen van de dimensie tijd verhoogt het ruimtelijk rendement nog veel sterker. Tijd maakt ruimte, en daarmee een betere businesscase.

Vanuit het project 4D-bouwenvelop zijn vier instrumenten ontwikkeld om grip te krijgen op de ontwerpopgave binnen de planvorming van binnenstedelijke verdichting. Tool A richt zich op het inventariseren van de benodigde functies en het bepalen van een passende ruimtelijke strategie. De mate van waardecreatie kan verkend worden met tool B. Met tool C kunnen de functies spelenderwijs samengebracht worden in een globaal ontwerp. Een meer gedetailleerd ontwerp zou gemaakt kunnen worden met een parametrische ontwerpmodel: tool D biedt hiervoor een raamwerk.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Kabels en leidingen
Ondergrondse inrichting
Duurzaamheid
Ruimtelijke ordening en beleving / waarde
Vooronderzoek verduurzaming kabels-en-leidingenbranche
https://www.cob.nl/document/vooronderzoek-verduurzaming-kabels-en-leidingenbranche/
Auteur: Nicole Poort
Uitgever: COB
Uitgave: 26 januari 2023 | Geüpload op: 30 januari 2023
Nederland verduurzaamt en ook de kabels-en-leidingenbranche wil en kan hieraan een bijdrage leveren. De sector zoekt naarstig naar verduurzamende maat...>>

Samenvatting

Nederland verduurzaamt en ook de kabels-en-leidingenbranche wil en kan hieraan een bijdrage leveren. De sector zoekt naarstig naar verduurzamende maatregelen, maar versnippering van de branche bemoeilijkt deze zoektocht. In dit COB-vooronderzoek is gekeken of en hoe een catalogus met duurzaamheidsmaatregelen de branche kan helpen.

Hoewel veel stakeholders binnen de kabels-en-leidingenbranche al een bijdrage leveren door de energietransitie te faciliteren, is er nog veel winst te behalen in emissiereductie, circulariteit, ruimtegebruik en biodiversiteit. Dit kan gefaciliteerd worden met een maatregelencatalogus. In het vooronderzoek is vastgesteld dat het daarbij van belang is om niet enkel een maatregel te omschrijven: om toepassing in de praktijk te stimuleren, wordt een duurzaamheidsmaatregel alleen als kans opgenomen in de catalogus inclusief een (mogelijke) belemmering (risico) met bijbehorende beheersmaatregel.

Met overheden, netbeheerders, advies- en ingenieursbureaus, leveranciers en aannemers zijn mee kaders bepaald. Zo wordt de catalogus gekoppeld aan de Aanpak Duurzaam GWW en is het belangrijk om te kunnen zoeken op de verschillende thema’s, projectfasen en stakeholders. Om de catalogus actueel te kunnen houden, wordt deze altijd gekoppeld aan degene die de maatregel aandraagt.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Tunnels
Duurzaamheid
Duurzaamheid in kaart
https://www.cob.nl/document/duurzaamheid-in-kaart/
Auteur: Gijzel et al.
Uitgever: COB
Uitgave: 27 januari 2023 | Geüpload op: 27 januari 2023
Met deze checklist kan worden vastgesteld hoe duurzaam een tunnelproject (nieuwbouw of renovatie) is en waar nog kansen liggen. In de huidige versie (...>>

Samenvatting

In een eerder COB-project zijn duurzaamheidsaspecten voor wegtunnels geïdentificeerd, zoals energiegebruik, maatschappelijke participatie en flexibiliteit. In deze checklist zijn onder andere deze aspecten vertaalt in concrete vragen. Hiermee kan worden vastgesteld hoe duurzaam het tunnelproject (nieuwbouw of renovatie) is en waar nog kansen liggen.

De duurzaamheidschecklist is bedoeld voor tunnelbeheerders, ingenieursbureaus, aannemers en alle andere stakeholders in de tunnelwereld die een eerste verkenning willen uitvoeren naar de kansen voor duurzaamheid in een tunnelproject. Zij kunnen daarbij hulp krijgen van het expertteam Duurzaamheid van het COB, maar kunnen de checklist ook zelf invullen. De vragenlijst levert een beeld op van de duurzaamheidsstaat van de tunnel en de kansen die er zijn ter (verdere) verduurzaming van het project. Daarnaast kan de checklist de discussie over duurzaamheid in het project structureren en faciliteren. Net zoals het duurzaamheidsteam van het COB dat kan.

Nieuwe versie januari 2023

In de nieuwe versie is per onderwerp, of per vragenset, een verdieping aangebracht. Hierbij is waar noodzakelijk onderscheidt gemaakt tussen renovatie, beheer en nieuwbouw.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Ondergrondse inrichting
Bodem- en grondonderzoek
Achtergrondinfo modellen
Duurzaamheid
Ruimtelijke ordening en beleving / waarde
Communicatie en omgevingsmanagement
Verticale puzzel
https://www.cob.nl/document/verticale-puzzel/
Auteur: Jens Jorritsma (OBSCURA), et al.
Uitgever: COB
Uitgave: 15 januari 2023 | Geüpload op: 20 januari 2023
Ruimtelijke planning is een ingewikkelde puzzel die door grote systeemtransities (circulaire economie, klimaatverandering, etc.) nog complexer wordt. ...>>

Samenvatting

Ruimtelijke planning is een ingewikkelde puzzel die door grote systeemtransities (circulaire economie, klimaatverandering, etc.) nog complexer wordt. Vanuit het COB-project 4D-bouwenvelop is deze serious game ontwikkeld om op een laagdrempelige manier onderzoek te doen naar een integraal ontwerp.

De basis van het spel is een fictieve doorsnede van de stad, aan de hand waarvan vijf relevante thema’s en opgaven zijn geformuleerd. Elk thema vertegenwoordigt een actuele ruimtelijke inpassingsvraag in onder- of bovengrond. Vervolgens zijn er (letterlijke) bouwstenen gemaakt die deze opgaven representeren. Deelnemers wordt gevraagd om tijdens het spelen in de bouwstenen in het speelbord te plaatsen. Aan het eind van het spel wordt bepaald waar het maaiveld ligt. Wat is onder- en wat is bovengronds en hoe verhouden deze werelden zich tot elkaar?

Het spel wordt afgesloten met een terugblik op het proces en de keuzes die zijn gemaakt bij de totstandkoming van de ‘4D-stad’. Wat voor stad is hier gemaakt en hoe is deze tot stand gekomen? Heeft het team slim samengewerkt en wat zou de volgende keer beter kunnen? Is er integraal gewerkt en hoe verhoudt de ondergrond zich tot de bovengrond? Er zijn geen winnaars in dit spel. Het gesprek, de gezamenlijk geformuleerde denkrichting en een creatieve samenwerking staan centraal.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Kabels en leidingen
Bodem- en grondonderzoek
Achtergrondinfo modellen
Digitalisering
Beheer- en onderhoudsfase
Renovatie
Nieuwbouw
Ruimtelijke ordening en beleving / waarde
Wet- en regelgeving / beleid
Communicatie en omgevingsmanagement
Stimuleringsmodel voor samenwerking
https://www.cob.nl/document/stimuleringsmodel-voor-samenwerking/
Auteur: Sjoerd Loeffen (Mijn Aansluiting/Masters in lean), ea.
Uitgever: COB
Uitgave: 17 januari 2023 | Geüpload op: 20 januari 2023
Stakeholders in de ondergrond trekken steeds vaker gezamenlijk op om individuele ambities te kunnen realiseren. Een projectteam vanuit het COB, Sticht...>>

Samenvatting

Stakeholders in de ondergrond trekken steeds vaker gezamenlijk op om individuele ambities te kunnen realiseren. Een projectteam vanuit het COB, Stichting Mijn Aansluiting en De Bouwcampus heeft een model ontwikkeld dat deze integrale samenwerking stimuleert en handvatten geeft voor doorontwikkeling.

Samenwerkingen zijn nu vaak nog eilandjes van lokale initiatieven, waardoor dikwijls het (samenwerkings)wiel opnieuw wordt uitgevonden. Door succesvolle samenwerkingen te analyseren en de overeenkomstige patronen en kenmerken te bepalen, zijn verschillende stadia van samenwerken gedefinieerd. Aan de hand van deze basisstructuur is een vragenlijst ontwikkeld waarmee de volwassenheid van samenwerking kan worden bepaald. De status wordt visueel gemaakt via een radardiagram, oftewel: een ‘foto van uw samenwerking’.

De Samenwerkwijzer geeft gerichte adviezen over ontwikkelkansen. Hierbij worden ook voorbeelden gegeven van concrete gereedschappen uit de praktijk. Deze zijn ook rechtstreeks te vinden in de bibliotheek.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Kabels en leidingen
Ondergrondse inrichting
Bodem- en grondonderzoek
Achtergrondinfo modellen
Beheer- en onderhoudsfase
Renovatie
Wet- en regelgeving / beleid
Ondergrondse infra en de Omgevingswet
https://www.cob.nl/document/ondergrondse-infra-en-de-omgevingswet/
Auteur: Petra Mesken (Stantec)
Uitgever: COB
Uitgave: 13 januari 2023 | Geüpload op: 20 januari 2023
Gemeenten bereiden zich op dit moment voor op de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Het meewegen van de ondergrond wordt verplicht. Hoe kun je als ...>>

Samenvatting

Gemeenten bereiden zich op dit moment voor op de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Het meewegen van de ondergrond wordt verplicht. Hoe kun je als gemeente de instrumenten van de Omgevingswet effectief hiervoor inzetten? Het COB-netwerk heeft de mogelijkheden tot sturing op de ondergrondse infra onder de Omgevingswet in kaart gebracht.

Dit rapport geeft allereerst een beeld van de mogelijkheden die gemeenten zouden willen hebben tot ruimtelijke sturing. Denk daarbij aan het maken van ondergrondreserveringen voor een toekomstig warmtenet, het benutten van privaat terrein of meervoudig ruimtegebruik. Vervolgens wordt stilgestaan bij de Omgevingswet: wat zijn de basisprincipes, welke instrumenten zijn er voor gemeenten en wat betekenen die voor de sturing op ondergrondse infra?

De inzet van de Omgevingswet-instrumenten wordt concreet gemaakt aan de hand van een voorbeeld. Met juridisch experts en deelnemers vanuit de stedenbouw, landschap, beleid, beheer en uitvoering is de herinrichting van de Acaciastraat in Den Haag beschouwd. Er is verkend wanneer en op welke manier je een bepaalde maatregel tot ruimtelijke sturing zou willen en kunnen inzetten. Vijf maatregelen zijn op deze manier nader uitgewerkt.

Uit het onderzoek blijkt dat gemeenten onder de Omgevingswet verschillende publiekrechtelijke instrumenten in handen hebben om te sturen op de ondergrondse infra. Wanneer deze het beste ingezet kunnen worden en op welke manier, blijft een kwestie van maatwerk. Bovendien heeft het opstellen en effectief inzetten van instrumenten politiek-bestuurlijke, organisatorische, technische en financiële kanten, en vraagt het om samenwerking met externe partijen zoals netbeheerders, bewoners en ondernemers.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Tunnels
Digitalisering
Beheer- en onderhoudsfase
Renovatie
Risicomanagement
Veiligheid
Duurzaamheid
Organisatie en financieel
Template Businesscase digitalisering
https://www.cob.nl/document/template-businesscase-digitalisering/
Auteur: Lambert Verhagen, Marie-José Knape e.a.
Uitgever: COB
Uitgave: 15 januari 2023 | Geüpload op: 15 januari 2023
Dit template is ontwikkeld bij het rapport Businesscase digitalisering. Dit rapport is een methode voor tunnelbeheerders om meerwaarde van nieuwe digi...>>

Samenvatting

Dit template is ontwikkeld bij het rapport Businesscase digitalisering. Dit rapport is een methode voor tunnelbeheerders om meerwaarde van nieuwe digitale ontwikkelingen te toetsen. Het doel van dit rapport is om de tunnelbeheerder een stappenplan te bieden waarmee een businesscase kan worden opgesteld voor een digitaliseringsvraagstuk.

Uit de praktijk blijkt dat een afweging om wel of niet over te gaan op investeren in digitale oplossingen veel meer is dan een kwantitatieve beoordeling. Daarom wordt binnen dit rapport  ingezoomd op de kwalitatieve criteria. Met behulp van dit template heeft de tunnelbeheerder de mogelijkheid om kwalitatieve criteria te gebruiken om de meerwaarde van nieuwe digitale ontwikkelingen te toetsen. Dit rapport is onderdeel van de ontwikkellijn Digitalisering binnen het tunnelprogramma van het COB.

Ga naar model of kaart
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Tunnels
Digitalisering
Beheer- en onderhoudsfase
Renovatie
Veiligheid
Duurzaamheid
Organisatie en financieel
Businesscase digitalisering
https://www.cob.nl/document/businesscase-digitalisering/
Auteur: Lambert Verhagen, Marie-José Knape e.a.
Uitgever: COB
Uitgave: 15 januari 2023 | Geüpload op: 15 januari 2023
Het rapport Businesscase digitalisering is een methode voor tunnelbeheerders om meerwaarde van nieuwe digitale ontwikkelingen te toetsen. Het doel van...>>

Samenvatting

Het rapport Businesscase digitalisering is een methode voor tunnelbeheerders om meerwaarde van nieuwe digitale ontwikkelingen te toetsen. Het doel van dit rapport is om de tunnelbeheerder een stappenplan te bieden waarmee een businesscase kan worden opgesteld voor een digitaliseringsvraagstuk. In de praktijk blijkt er onvoldoende inzicht te zijn in wat investeren in digitale oplossingen de tunnelbeheerder oplevert.

Deze publicatie met bijbehorende template biedt een stappenplan om een businesscase op te stellen aan de hand van kwalitatieve criteria. Tijdens de hele levenscyclus van een tunnel kunnen allerlei vormen van digitalisering worden toegepast. Momenteel is het voor beheerders echter lastig te bepalen wat de precieze meerwaarde is en of deze opweegt tegen de investering. Een afweging om wel of niet over te gaan op investeren in digitale oplossingen blijkt veel meer dan een kwantitatieve beoordeling.

De methode die in dit rapport wordt gepresenteerd, gebruikt aspecten uit multicriteria-analyses (MCA). De criteria zijn in interviews getoetst bij verschillende personen die betrokken zijn of een verantwoordelijkheid hebben binnen tunnelbeheerorganisaties. Hierbij zijn zowel rijks- als niet-rijkstunnels benaderd. De lezer kan dit rapport zien als een begeleidend schrijven om tot een ingevuld template te komen. Het template is zelf los als Excel-bestand te downloaden van deze kennisbank.

Uiteindelijk zullen ook de ‘harde’ kosten en baten een rol spelen in een investeringsbesluit. Hier is geen nader onderzoek naar gedaan, maar er wordt wel kort ingegaan op de kwantitatieve analyse waarin de baten tegen de kosten afgezet worden.

Ga naar dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Ondergrondse inrichting
Geotechniek
Achtergrondinfo modellen
Digitalisering
Nieuwbouw
Veiligheid
Duurzaamheid
Ruimtelijke ordening en beleving / waarde
Langetermijnwaarde voor ondergronds bouwen
https://www.cob.nl/document/langetermijnwaarde-voor-ondergronds-bouwen/
Auteur: Isabel Driessen (projectleider), Thomas Dillon Peynado, Maarten Hoorn.
Uitgever: COB
Uitgave: 27 december 2022 | Geüpload op: 3 januari 2023
De waarde van ondergronds ruimtegebruik is in kaart gebracht aan de hand van het ‘6-capitals’-model. De langetermijnwaarde wordt onderverdeeld in...>>

Samenvatting

Waar in de bovengrond steeds vaker brede maatschappelijke waarden een voorwaardelijke rol spelen, is deze rol bij het ondergronds bouwen veelal nog beperkt. Vanuit het COB-project 4D-bouwenvelop is de brede waarde van ondergronds ruimtegebruik in kaart gebracht aan de hand van het ‘6-capitals’-model.

Het ‘6-capitals’-model is een veelgebruikt model waarin langetermijnwaarde wordt onderverdeeld in financiële, productieve, intellectuele, menselijke, sociale en natuurlijke waarde. In dit onderzoek zijn deze waarden voor ondergronds ruimtegebruik uitgewerkt: wat wordt eronder verstaan en hoe kan er in praktijk invulling aan gegeven worden? De mogelijke vormen van waardecreatie worden zowel in tekst als in beeld toegelicht. Het resultaat is een document met inspirerende keuzekaarten waarmee per thema de ambities voor een gebiedsontwikkelingsproject bepaald kunnen worden.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Ondergrondse inrichting
Geotechniek
Achtergrondinfo modellen
Digitalisering
Nieuwbouw
Veiligheid
Duurzaamheid
Ruimtelijke ordening en beleving / waarde
Organisatie en financieel
Raamwerk parametrische ontwerptool
https://www.cob.nl/document/raamwerk-parametrische-ontwerptool/
Auteur: Merijn van Loon (projectleider), Edwin Langendoen, Ruud Arkesteijn
Uitgever: COB
Uitgave: 27 december 2022 | Geüpload op: 3 januari 2023
Dit raamwerk geeft snel inzicht in mogelijkheden van ondergronds bouwen in een gebiedsontwerp. Ondergronds bouwen biedt kansen voor gebiedsontwikkelin...>>

Samenvatting

Dit raamwerk geeft snel inzicht in mogelijkheden van ondergronds bouwen in een gebiedsontwerp. Ondergronds bouwen biedt kansen voor gebiedsontwikkeling in steden. Om deze kansen en de haalbaarheid op een laagdrempelige manier te onderzoeken, heeft het COB-netwerk een raamwerk gemaakt voor een interactieve ontwerptool. Met deze tool krijgt de gebruiker direct  inzicht in het effect van de belangrijkste ontwerpkeuzes.

In stedelijk gebied worden de ondergrondse lagen steeds interessanter voor volwaardig ruimtegebruik, maar vaak worden de kansen onderschat of te laat onderzocht. Met een parametrische ontwerptool kan een gebruiker zonder een uitgebreide studie en hoge advieskosten de mogelijkheden van de ondergrond verkennen. Dit rapport laat zien hoe zo’n tool opgebouwd kan worden.

Het raamwerk is verdeeld in drie uitwerkingsniveaus: proof-of-concept, basistool en volwaardige tool. Op het eerste  niveau is het bijvoorbeeld al mogelijk om het plangebied in te tekenen, een aantal functies toe te wijzen, te ‘spelen’ met het aantal bouwlagen en vervolgens de globale kosten en  toekomstwaarde te zien. In de basistool wordt alle input ook gebruikt om een constructief ontwerp te maken en bevat de output ook een indicatie van de bouwtijd en de kansen en risico’s.  De volwaardige ontwerptool genereert betrouwbare output voor het gebruik in varianten- en haalbaarheidsstudies.

De tool werkt samen met de andere instrumenten die het COB-netwerk ontwikkelt voor het samenstellen van een 4D-bouwenvelop. Met die instrumenten kan de ruimtelijke strategie en het ambitieniveau voor verschillende waarden bepaald worden; deze dienen als input voor de parametrische ontwerptool.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Kabels en leidingen
Ondergrondse inrichting
Ruimtelijke ordening en beleving / waarde
Communicatie en omgevingsmanagement
Organisatie en financieel
Intentieverklaring SPRONG
https://www.cob.nl/document/intentieverklaring-sprong/
Auteur:
Uitgever:
Geüpload op: 1 december 2022
Deze intentieverklaring is in december 2022 ondertekend door een aantal gemeenten in Zuid-Holland, het waterschap en netbeheerders Stedin en Evides. ...>>

Samenvatting

Deze intentieverklaring is in december 2022 ondertekend door een aantal gemeenten in Zuid-Holland, het waterschap en netbeheerders Stedin en Evides. SPRONG staat voor: Samen programmeren van werken in de ondergrond.

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord
Tunnels
Achtergrondinfo modellen
Digitalisering
Beheer- en onderhoudsfase
Renovatie
Risicomanagement
Veiligheid
Duurzaamheid
Principles and methods for protection and repair of concrete structures
https://www.cob.nl/document/principles-and-methods-for-protection-and-repair-of-concrete-structures/
Auteur:
Uitgever: COB
Uitgave: 30 augustus 2022 | Geüpload op: 21 november 2022
This document developed by the COB Committee Degradation contains an overview that indicates products and systems for the protection and repair of con...>>

Samenvatting

This document developed by the COB Committee Degradation contains an overview that indicates products and systems for the protection and repair of concrete structures (NEN-EN 1504-9) and how often they are used in the Benelux, what the costs are and how sustainable the solution is.

At the same time, the committee developed a Fault tree tunnel degradation, in which failure mechanisms related to the degradation of materials are discussed. This instrument should serve as a basis for entering into discussions with managers about the recognizability and prevalence of these mechanisms. And also the document Material degradation tunnel is developed. This document describes common damage scenarios: what is the main cause, what preventive measures are possible, how can this type of damage be monitored, what repair and/or maintenance methods are applicable, and what are the possible consequences? These documents are also available on this knowledge base. 

The Degradation Committee focuses on topics such as corrosion of reinforcement and the fire resistance of materials in tunnels. In older tunnels, degradation can lead to leakage and compromise the integrity of the entire structure. 

 

 

 

Download dit kennisdocument of (onderzoeks)rapport (, 0)
Kopieer link
De link is gekopieerd naar uw klembord

Posts navigation

1 2 3 … 123 Volgende »
Aanmelden nieuwsbrief
Privacyverklaring
LinkedIn
YouTube
Podcasts
Twitter
Contact