De kennisbingo Leren renoveren heeft tot doel het basiskennisniveau van medewerkers in tunnelprojecten te verhogen, begripsvorming te verbeteren en daarmee spraakverwarring te voorkomen. Hierdoor kunnen tunnelprofessionals sneller en efficiënter worden ingezet en beter samenwerken doordat ze elkaar beter begrijpen en elkaars belangen zien.

De kennisbingo Leren renoveren richt zich op professionals die vaak binnen hun eigen vakgebied gevraagd zijn deel te nemen aan renovatietrajecten, maar mogelijk de hele context van de renovatie minder goed overzien. Van hen wordt wel verwacht dat ze in staat zijn om te overzien wat de belangen zijn, ook van collega’s in andere disciplines.

Bij onderlinge samenwerking is iedereen gebaat bij het beschikken over voldoende basiskennis op een aantal specifieke kennisthema’s. De kennisbingo stelt leermiddelen beschikbaar, waarmee deze specifieke basiskennis in technische, maar ook niet-technische werkdisciplines kan worden opgedaan.

De kennisbingo Leren renoveren is in ontwikkeling. Als eerste is module 5 (Renovatiemethoden) ontwikkeld, in samenspraak met mensen uit de praktijk, IT-specialisten en onderwijskundigen. Deze module dient als voorbeeld en inspiratie voor de overige modules. 

Zelf aan de slag

De kennisbingo Leren renoveren is voor iedereen gratis toegankelijk via www.cob.nl/elearning

Lancering eerste module

Op maandag 30 september 2024 is de eerste module gelanceerd: module 5 over renovatiemethoden. Ter introductie vertelde onderwijskundige Brechtje van Driel hoe mensen leren, wat leervoorkeuren zijn en hoe je e-learningmodules daarop kunt laten aansluiten. Daarna werden de aanwezigen meegenomen in de buiten- en binnenkant van module 5: wat zien de deelnemers en hoe werkt dat aan de achterkant?

Stand van zaken

Er is één module af en er wordt gewerkt aan een aantal volgende modules. De benodigde activiteiten blijken omvangrijker te zijn dan ingeschat. Vooral het zoeken naar de wijze van bouwen van de e-learningmodules en het inrichten daarvan heeft meer tijd gekost. 

Een complicerende factor is ook dat de experts die de inhoud van de modules moeten bepalen, te maken hebben met een flinke werkdruk in hun dagelijkse werk. Er is nu een planning die uitgaat van oplevering van een deel van de modules eind maart 2025 (COB-jubileumcongres) en de rest in september 2025 (presentatie en lancering van het geheel in samenwerking met de tunnelwerf Rijkswaterstaat). 

Aanleiding

Uit een verkenning van het COB blijkt dat er in de komende tien jaar meer dan twintig tunnels ingrijpend gerenoveerd moeten worden. Daarnaast moeten bestaande tunnels ook onderhouden blijven. Vele honderden FTE’s werk. In het COB-tunnelprogramma wordt actief gewerkt aan kennisontwikkeling en kennisdeling. Ontwikkelde kennis wordt verzameld in onder meer de groeiboeken Assetmanagement en Renoveren. Om alle in die groeiboeken opgenomen kennis, actief aan de man te brengen is de Kennisbingo bedacht.

In de Kennisbingo kunnen cursisten op eigen gelegenheid modules volgen. Vanuit een project kan deze Kennisbingo bijvoorbeeld ook ingezet worden als leerprogramma, waarbij een (nieuwe) medewerker geacht wordt binnen x tijd ‘de bingokaart vol te krijgen’. Personen die de Kennisbingo hebben afgerond, hebben een beter idee van de complexiteit van een tunnelrenovatie, zijn (sneller) in staat hun steentje bij te dragen en zijn zich bewust van wat ze nog niet weten.

Voor wie

De Kennisbingo richt zicht op betrokkenen bij tenders, renovaties of onderhoud in bijvoorbeeld projectteams, ingenieursbureaus, aannemers of management. En dan primair op de professionals die vanwege hun eigen vakgebied gevraagd zijn hun bijdrage te leveren, maar niet noodzakelijkerwijze ook de complexiteit van een tunnelproject overzien. Bijvoorbeeld een startende technisch adviseur. Hij heeft voldoende kennis en kunde op het gebied van installaties, maar beschikt niet over basiskennis ten aanzien van omgevingsprocessen. 

Secundair kan de Kennisbingo ook ingezet worden om mensen die niet dagdagelijks betrokken bij het project, maar vanuit hun professie wel te maken krijgen met tunnels en tunnelprojecten. Deze doelgroep zou geholpen kunnen worden met enige basiskennis zonder dat er van hen verwacht hoeft te worden de materie te doorgronden. Bijvoorbeeld aan management en beleidsmedewerkers. 

De Kennisbingo biedt ook een toegangspoort voor verdere persoonlijke ontwikkeling. Na het doorlopen van de bingo zijn deelnemers bekend met de basis en kunnen bepalen waarin ze zich verder willen ontwikkelen.

Lesmateriaal

De modules van de Kennisbingo bestaan voor een groot deel uit zelfstudie door middel van het doorlopen van e-learnings, lezen van cursusmateriaal of bijwonen van een presentatie of workshop. De studiebelasting is maximaal twee uur of vier uur leeswerk per module. Bij het afronden van een module kan aan de hand van de resultaten van de vragenlijst een ‘stempel’ gehaald worden bij een vertegenwoordiger van de Kennisbingo bij het COB of uit het projectteam. 

Er wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van bestaand lesmateriaal, dat beschikbaar wordt gesteld door de branche. Heeft u lesmateriaal op een van de kennisblokken beschikbaar en/of heeft u vakbekwame mensen die als docent modules inhoudelijk kunnen begeleiden of onderwijzen? Aarzel dan niet om deze kennis te delen, zodat de Kennisbingo zo volledig mogelijk wordt! Input kunt u bespreken en/of aanleveren bij Caro Rietman via caro.rietman@cob.nl

De modules in het kort

Module 1 Introductie in tunnels
Doel: Een gelijkvormig beeld vormen van tunnels, introductie van een algemeen beeld, introductie van een aantal begrippen. Aandachtspunten zijn onder meer het belang van tunnels en de rol van de tunnel in de mobiliteit. 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Lid
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Karin de Haas, rol: Deelprojectleider
Harry Bijl, rol: Lid
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Johan Naber, rol: Lid

Module 2 Tunnelveiligheid 
Doel: Introductie in tunnelveiligheid als onderdeel van integrale veiligheid. Aandachtspunt is onder meer zelfredzaamheid.

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

Elumint B.V. -

Locatie: Zoetermeer, Lenastroom 3
Harry de Haan, rol: Deelprojectleider

K&Kteamwerk -

Locatie: Nijmegen, Dommers v Polderveldtweg 132
Peter Kole, rol: Lid
Rijkswaterstaat NOVA Bureau Veiligheidsbeambte

Rijkswaterstaat NOVA Bureau Veiligheidsbeambte -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Ronald Mante, rol: Lid

Rijkswaterstaat NOVA Bureau Veiligheidsbeambte - Rijkswaterstaat GPO

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Bianca Janssen, rol: Lid

Module 3 Werken in een tunnel en arbeidsveiligheid  
Doel: Introductie in arbeidsveiligheid in relatie tot werken in een tunnelomgeving. Aandachtspunten zijn onder meer de Arbowet, specifieke risico’s voor werken in en om de tunnel, waarop moet je letten bij het schrijven van contacten, BTO-keuzes en belang van een veiligheidsplan.

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

DEME Infra NL B.V. -

Locatie: Dordrecht, Kilkade 2
Bert Van Campenhout, rol: Lid
John Verharen, rol: Lid

DKO Advies -

Locatie: De Lier, Parklaan 25
Dennis Koene, rol: Deelprojectleider

Lantis Leefbaar ANTwerpen door Innovatie en Samenwerking -

Locatie: Antwerpen, Sint-Pietersvliet 7
Tom Boydens, rol: Lid
Willem Apers, rol: Lid

Strukton Infra Specials -

Locatie: Utrecht, Westkanaaldijk 2
Rob Marijnissen, rol: Lid

Module 4 Renoveren kun je leren
Doel: Betrokkenen inzicht geven in specifieke kenmerken van een tunnelrenovatie. Aandachtpunten zijn onder meer de verschillen tussen renoveren en nieuwbouw, aspecten als planning en betrouwbaar afsluiten, druk op veiligheid, beschikbaarheid van vakbekwame mensen. 

ARCADIS Nederland B.V. -

Locatie: Amersfoort, Piet Mondriaanlaan 26
Ben van den Horn, rol: Lid

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

Heijmans Integrale Projecten B.V. -

Locatie: Rosmalen, Graafsebaan 67
Jeffrey van Korlaar, rol: Lid

Installatie Groep Spijkenisse B.V. -

Locatie: Hoogvliet, Steenhouwerstraat 81
Jan Holsteijn, rol: Reviewer
Rob Riemens, rol: Reviewer
Bart Ranke, rol: Deelprojectleider

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Theo van Maris, rol: Lid

Module 5 Renovatiemethoden 
Doel: Inzicht geven in het werk dat bij een renovatie gedaan moet worden en op welke manier dat zou kunnen. Aandachtspunten zijn onder meer de afwegingen om te komen tot een passende ombouw en hoe dan verder en welke renovatievarianten er zijn. 

Capgemini Engineering Netherlands B.V. -

Locatie: Utrecht, Reykjavikplein 1
Lambert Verhagen, rol: Lid

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

Covalent B.V. -

Locatie: Amersfoort, Displayweg 3
Bob de Vos, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Johan Naber, rol: Deelprojectleider

Module 6 Duurzaamheid 
Doel: Bewust worden van de huidige rol van de tunnel. Hoe duurzaam zijn ze eigenlijk en wat kan ik doen om een duurzame tunnel te realiseren? Aandachtspunten zijn onder meer energieverbruik van tunnels, mogelijke complicaties energietransitie, materiaalverbruik van een tunnel en de tunnel in de omgeving.

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

Covalent B.V. -

Locatie: Amersfoort, Displayweg 3
Bob de Vos, rol: Lid

Croonwolter&dros B.V. -

Locatie: Rotterdam, Marten Meesweg 25
Olle de Geest, rol: Lid

DON Bureau -

Locatie: Bergen Op Zoom, Prins Bernhardlaan 64
Jorg Hogerheijde, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Gioffry Maduro, rol: Lid
Maya Sule, rol: Reviewer
Johan Naber, rol: Deelprojectleider

Witteveen+Bos Raadgevende Ingenieurs -

Locatie: Amsterdam, Hoogoorddreef 15
Remi van Berkum, rol: Lid

Module 7 Civiele techniek 
Doel: Inzicht geven in bouwtechnieken van een tunnel. Aandachtspunten zijn onder meer de raakvlakken tussen tunnel, tunnelinstallaties en gebruik, soorten tunnels, deformatie en bodem. 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Brenda Berkhout, rol: Lid
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Stephan van der Horst, rol: Deelprojectleider
Harry Dekker, rol: Lid

Rijkswaterstaat PPO -

Locatie: Rotterdam, Boompjes 200
Fern van Efferink, rol: Lid

Tunnel Joint Experts B.V. -

Locatie: Terneuzen, Polenweg 24 e
Frank Blok, rol: Lid

Module 8 Tunneltechnische installaties
Doel: Inzicht geven in het aantal installaties, wat ze doen en hoe ze ingezet worden. Aandachtspunten zijn onder meer faaldefinities, hoe te vervangen in een renovatie en raakvlakken met civiel. 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

Heijmans Infra B.V. -

Locatie: Rosmalen, Graafsebaan 67
Twan Daverveld, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Rik Jan van Hulst, rol: Lid
Albert Buitenhuis, rol: Lid
Hans Wacki, rol: Deelprojectleider

Tunnel Engineering Consultants -

Locatie: Amersfoort, Laan 1914 No 35
Frederik Wagenaar, rol: Lid

Module 9: Uniformeren en standaardiseren
Doel: Tunnels zijn nu nog divers opgebouwd. Waarom is dat niet handig en wat kan een project daar aan doen? Hoe kan uniformeren helpen problemen als ombouwtijd of schaarste aan arbeidscapaciteit te beperken? 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Gemeente Amsterdam Programma AWA Aanpak Wegtunnels Amsterdam

Gemeente Amsterdam Programma AWA Aanpak Wegtunnels Amsterdam -

Locatie: Duivendrecht, Entrada 600
Mense Wassenaar, rol: Lid

Installatie Groep Spijkenisse B.V. -

Locatie: Hoogvliet, Steenhouwerstraat 81
Jan Holsteijn, rol: Lid

Maasstad Ingenieurs -

Locatie: Rotterdam, Directiekade 15
Johan Bel, rol: Deelprojectleider
Johan Bel, rol: Lid

Rijkswaterstaat PPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Hans Dijkema, rol: Lid

Rijkswaterstaat PPO - Rijkswaterstaat GPO

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Hans Bruinsma, rol: Lid

Soltegro B.V. -

Locatie: Capelle Aan Den Ijssel, Rivium Quadrant 159
Franc Fouchier, rol: Lid

Vialis BV -

Locatie: Houten, Loodsboot 15
Marco de Jong, rol: Lid

Module 10: Testen en testmanagement
Doel: Naast allerlei processen die lopen op aantoonbaarheid (V&V), speelt er ook het nodige op het gebied van testen. Wat is testen en hoe bouwen we dat gestructureerd op? Wat is een FAT, iFAT, SAT, iSAT, SiT-techniek, SIT-operationeel, wat doet het, hoe organiseer je het? Waar speelt het een rol in het traject openstellingvergunning? 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

Croonwolter&dros B.V. -

Locatie: Rotterdam, Marten Meesweg 25
Hans Pos, rol: Lid

Infra Kompas B.V. -

Locatie: Tiel, Prof. Einthovenlaan 9
Marco Vermeulen, rol: Deelprojectleider

INNOCY B.V. -

Locatie: Houten, Heemsteedseweg 24-26
Arjan Neef, rol: Lid

NoNoA B.V. -

Locatie: Heiloo, Droogmakerij 35H
Frank Bosch, rol: Reviewer

ProRail B.V. -

Locatie: Utrecht, Moreelsepark 3
Peter Kooijman, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Frank Simmerman, rol: Reviewer

The Collective SI B.V. -

Locatie: Zwijndrecht, Scheepmakerij 242
Jan de Liefde, rol: Reviewer

Module 11: Assetmanagement 
Doel: Een tunnel bouwen of renoveren is één ding, maar hoe kan je hem vervolgens onderhouden? Wat kan een realisatieproject doen om de instandhouding te verbeteren? Aandachtspunten in deze module zijn onder meer areaalgegevens, weten wat je nodig hebt voor beheerders, levencyclusdenken. 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

DON Bureau -

Locatie: Bergen Op Zoom, Prins Bernhardlaan 64
Hans Janssens, rol: Lid
Thomas Bax, rol: Lid

Soltegro B.V. -

Locatie: Capelle Aan Den Ijssel, Rivium Quadrant 159
Sjors Both, rol: Lid

Van Holland Consultancy -

Locatie: Halfweg, Suikersilo-West 39
Bram ten Klei, rol: Lid

VisserConsultancy -

Locatie: Deventer, Paul Schoemakerstraat 27
Maarten Visser, rol: Deelprojectleider

Module 12: Fysieke omgeving en stakeholders 
Doel: Het renoveren van een tunnel heeft consequenties voor de omgeving. Los van vergunningen en bevoegde gezagen, zijn er ook veel gebruikers van de tunnel die last gaan krijgen van een afsluiting. Welke zaken spelen er zoal en hoe gaat een project daarmee om? Wie zijn de stakeholders en wat zijn hun belangen? Maar ook omgeving en omgevingsmanagement en verkeer en mobiliteit komen aan de orde.  

Besix Nederland B.V. -

Locatie: Dordrecht, Laan van Europa 900
Marie-José Knape, rol: Deelprojectleider
Nicolaas Huigen, rol: Lid

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator

Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling -

Locatie: Rotterdam, Wilhelminakade 179
Diederik van Zanten, rol: Lid

Rijkswaterstaat West Nederland Zuid -

Locatie: Dordrecht, Steegoversloot 36
Kim Stelleman, rol: Lid

Schiphol Nederland B.V. -

Locatie: Schiphol, Evert van de Beekstraat 202
Michel Hensens, rol: Lid

Tepron BV -

Locatie: Wateringen, Woudveen 1
Paul Janssen, rol: Lid

Deliverables 2025

Nr.

Omschrijving

Verwachte opleverdatum

1

Oplevering twaalf modules.

Q4 2025

Deliverables 2024

Nr.

Omschrijving

Verwachte opleverdatum

1

Twaalf werkende basismodules. 

Q4 2024

Activiteiten juli-december 2024

Omschrijving

Draagt bij aan deliverable …

Bepaling techniek en hosting van het e-learningplatform.

1

Inrichten kernteam en elf productieteams (per module eigen team).

1

Bijeenkomst bij het COB met lancering eerste module en toelichting op de werkwijze en inrichting van werkgroepjes voor overige modules. Er is hierbij ook een conceptplanning gemaakt.

1

Productie eerste module: Renovatiemethoden.

1

Kernteam 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Elles Kruip, rol: Lid kernteam

DON Bureau -

Locatie: Bergen Op Zoom, Prins Bernhardlaan 64
Hans Janssens, rol: Lid kernteam
L&D Talents

L&D Talents -

Locatie: Utrecht, Orteliuslaan 855
Ketrin Yilmaz, rol: Adviseur
Akke van der Laan, rol: Adviseur

Rijkswaterstaat West-Nederland Zuid -

Locatie: Rhoon, Groene Kruisweg 401
Johan Naber, rol: Projectleider

Rijkswaterstaat West-Nederland Zuid - Rijkswaterstaat GPO

Locatie: Rhoon, Groene Kruisweg 401
Roel Jonkman, rol: Lid kernteam