Leertraject digitale tweeling

In navolging van het COB-project Verwachting digitale middelen is in 2024 het project Leertraject digitale tweeling gestart. Alle tunnelbeheerorganisaties zeggen toe te willen werken naar datagedreven assetmanagement, maar de visies op managementniveau zijn vooral hoogover. Hoe we dan toch gezamenlijk volwassen worden is de vraag. In dit project wil het COB samen met het netwerk verkennen hoe de gezamenlijke leer- en ontwikkelopgave vormgegeven moet worden.

In 2022 heeft het COB de “Van dromen naar doen-dag” georganiseerd, een workshop waarbij verschillende tunnelbeheerders (waaronder vertegenwoordigers van ProRail, RWS-WNZ, de gemeente Amsterdam en de provincie Zuid-Holland) aanwezig waren. De workshop resulteerde in een overzicht van een top 5 van behoeften van tunnelbeheerders met betrekking tot digitale middelen.

In 2023 zijn twee sessies gehouden: een gericht op het plan van aanpak voor het uitvragen van een ‘digitale tweeling’ voor de beheerfase (met RWS-WNZ) en een andere sessie die de informatiebehoeften van tunnelbeheerders voor railtunnels onder de loep nam (met ProRail). Input uit deze sessies is in 2023 deels verwerkt in het groeiboek Digitalisering, groeiboek Assetmanagement en het eindrapport van Informatiebehoeften voor de tunnelbeheerder.

Het formuleren van een programma van eisen of een wensenlijstje voor een ‘digitale tunneltweeling’ blijkt voor tunnelbeheerders lastig. Essentiële vragen over toegevoegde waarde, beheerbaarheid en verwachtingen van gebruikers van digitale middelen blijven onbeantwoord. Tevens is er geen eenduidig beeld van de definitie ‘digitale tweeling’. Het blijft een onderwerp waarin ‘gelovers’ in de waarde van technologie en de ‘behouders’ vanuit de beheerorganisaties elkaar moeten leren vinden en begrijpen. Hoe taai het ook is, alle tunnelbeheerorganisaties zeggen toe te willen werken naar datagedreven assetmanagement, maar hoe we daar gezamenlijk volwassen in worden is de vraag.

De voornaamste dilemma’s in de verkenning naar de vormgeving van een gezamenlijke leer- en ontwikkelopgave zijn:

• Wat is de definitie van een digitale tweeling voor de tunnelbeheerder? Er zijn veel verschillende definities waardoor men denkt elkaar te begrijpen als men spreekt over een digitale tweeling, maar dit vaak niet het geval is. Dit resulteert vaak in onbegrip en verlies van tijd en geld.
• Op beleidsniveau worden plannen gemaakt om digitale middelen prominenter in te zetten om het beheer van infrastructurele assets te optimaliseren. Het COB heeft opgemerkt dat de beheerders een eigen interpretatie hebben over de invulling hiervan, een gedeeld beeld helpt bij het succesvol implementeren van dit beleid.
• Hoe kunnen de behoeften van de tunnelbeheerder concreet worden vertaald naar een marktvraag? Het inschatten van de meerwaarde van digitale middelen, met name de kosten en baten, vereist helderheid bij het formuleren van marktvragen en het begrijpen van financiële consequenties.
• De technologische mogelijkheden zijn niet altijd duidelijk bij beheerders, ondanks de overvloed aan mogelijkheden in de markt (technologie push).