Leertraject digitale tweeling

Het formuleren van een programma van eisen of een wensenlijstje voor een ‘digitale tunneltweeling’ blijkt voor tunnelbeheerders lastig. Er is geen eenduidige definitie en essentiële vragen over toegevoegde waarde, beheerbaarheid en verwachtingen van gebruikers zijn complex. Hoe kan de tunnelsector gezamenlijk toewerken naar datagedreven assetmanagement?

De digitale tweeling blijft een onderwerp waarin ‘gelovers’ in de waarde van technologie en de ‘behouders’ vanuit de beheerorganisaties elkaar moeten leren vinden en begrijpen. Hoe taai het ook is, alle tunnelbeheerorganisaties zeggen toe te willen werken naar datagedreven assetmanagement, maar hoe we daar gezamenlijk volwassen in worden, dat is de vraag.

Op weg naar een gezamenlijke leer- en ontwikkelopgave

De voornaamste dilemma’s in de verkenning naar de vormgeving van een gezamenlijke leer- en ontwikkelopgave zijn:

• Wat is de definitie van een digitale tweeling voor de tunnelbeheerder? Er zijn veel verschillende definities waardoor men denkt elkaar te begrijpen als men spreekt over een digitale tweeling, maar dit vaak niet het geval is. Dit resulteert vaak in onbegrip en verlies van tijd en geld.
• Op beleidsniveau worden plannen gemaakt om digitale middelen prominenter in te zetten om het beheer van infrastructurele assets te optimaliseren. Het COB heeft opgemerkt dat de beheerders een eigen interpretatie hebben over de invulling hiervan, een gedeeld beeld helpt bij het succesvol implementeren van dit beleid.
• Hoe kunnen de behoeften van de tunnelbeheerder concreet worden vertaald naar een marktvraag? Het inschatten van de meerwaarde van digitale middelen, met name de kosten en baten, vereist helderheid bij het formuleren van marktvragen en het begrijpen van financiële consequenties.
• De technologische mogelijkheden zijn niet altijd duidelijk bij beheerders, ondanks de overvloed aan mogelijkheden in de markt (technologie push).

Rapport

Eind 2024 is er een document opgesteld met de voorlopige conclusies uit het leertraject. Het rapport bevat ook een stappenplan voor de implementatie van een digitale tweeling als een iteratief proces. Onderdeel hiervan is het ontwerpen van een flexibele en modulaire structuur, waarin functionaliteiten los van elkaar kunnen worden ontwikkeld.
>> Naar rapport op de kennisbank

Gesprekken

Er zijn diverse gesprekken geweest met tunnelbeheerders en ‘makers’ van digitale middelen. Tijdens de middag over digitalisering op 19 september 2024 is ook nader ingegaan op het thema digitale tweeling voor de tunnelbeheerder. Eerder, in 2023, zijn er twee sessies gehouden: een gericht op het plan van aanpak voor het uitvragen van een ‘digitale tweeling’ voor de beheerfase (met RWS-WNZ) en een andere sessie die de informatiebehoeften van tunnelbeheerders voor railtunnels onder de loep nam (met ProRail). Input uit deze sessies is in 2023 deels verwerkt in het groeiboek Digitalisering, groeiboek Assetmanagement en het eindrapport van Informatiebehoeften voor de tunnelbeheerder.

Nog eerder, in 2022, heeft het COB ‘Van dromen naar doen’-dagen georganiseerd, workshops waarbij verschillende tunnelbeheerders (waaronder vertegenwoordigers van ProRail, RWS-WNZ, de gemeente Amsterdam en de provincie Zuid-Holland) aanwezig waren. Dit resulteerde in een overzicht van een top-5 van behoeften van tunnelbeheerders met betrekking tot digitale middelen.