COB Wat doet het COB? Vakgebieden Tunnels en veiligheid Tunnelprogramma Duurzaamheid

Inzet MKI-advies

De kortste link is gekopieerd naar uw klembord

Tunneltechnische installaties (TTI) kunnen een aanzienlijke bijdrage leveren aan de reductie van de milieuimpact van tunnels. In 2024 is er onderzoek gedaan naar manieren om de milieueffecten van TTI in kaart te brengen, bijvoorbeeld met behulp van de milieukostenindicator (MKI). In 2025 wordt dit onderzoek verder uitgewerkt.

Aanleiding en doelstelling

In de ontwikkeling van circulariteit tot de nieuwe standaard, worden vaak vraagtekens gezet bij de daadwerkelijke milieu-impact die een duurzamere maatregel heeft. Is de voorgestelde maatregel wel écht duurzamer? Het gevolg is dat de duurzame maatregelen uit bijvoorbeeld het groeiboek Circulaire tunnelinstallaties het vaak afleggen. Daarnaast zijn er verschillende manieren om de milieu-impact te berekenen. Een voorbeeld hiervan is een MKI-berekening. Het nadeel is echter dat deze berekening voor tunnelinstallaties vrij complex is en dus mogelijk niet de beste manier biedt om de milieu-impact te bepalen. Maar hoe zou de MKI wel gebruikt kunnen worden? En zijn er wellicht andere mogelijkheden? In dit project zijn dit de centrale vragen.

Actuele projecten

Inzet MKI-advies

In 2024 is er onderzoek gedaan naar manieren om de milieueffecten van TTI met behulp van de milieukostenindicator (MKI) in kaart te brengen. Dit betrof een eerste verkenning om te bepalen welke installaties de grootste milieu-impact hebben. Dit jaar worden enkele LCA-rapporten (Levenscyclusanalyses) opgesteld om het proces van verduurzaming verder te versnellen.

Door LCA-rapporten op te nemen in de Nationale Milieudatabase (NMD), krijgen opdrachtgevers de mogelijkheid om de milieu-impact van installaties beter te monitoren en hierop te sturen. Dit biedt marktpartijen een prikkel om hun producten te verduurzamen, omdat een lagere milieu-impact leidt tot een aantrekkelijkere positie bij aanbestedingen. Bij aanbestedingen zullen maatschappelijk verantwoorde inkoopcriteria (MVI) worden toegepast om de verduurzaming te bevorderen. Deze criteria zijn te vinden op www.mvicriteria.nl. MKI is hierin een middel om de milieu-impact te meten en te reduceren.

Samen met de markt (producenten en leveranciers) gaat de werkgroep enkele LCA-berekeningen opstellen. Er zijn ook twee LCA-specialisten aangehaakt. Eerst wordt in kaart gebracht welke TTI worden meegenomen, welke producten en leveranciers daarbij horen, en welke technische informatie nodig is. Ook de rol van het COB zal aan bod komen. Een grote opgave voor 2025!

Resultaten

Toepasbaarheid MKI op TTI

Er was behoefte en noodzaak om de milieu-impact inzichtelijk te maken, waarvoor in 2024 een projectgroep is opgezet onder leiding van projectleider Irene Dekker. De inventarisatie begon bij de top-5 van tunnelinstallaties met de grootste milieu-impact. Er is gekeken naar welke installaties in grote getalen aanwezig zijn in tunnels en die naar verwachting een aanzienlijke milieu-impact hebben. Dit is bepaald op basis van de componenten waaruit een installatie bestaat. Nadat de top-5 van ‘impactmakers’ in beeld zijn gebracht, zijn de maatregelen van het groeiboek Circulaire tunnelinstallaties gekoppeld aan de installaties. De uitgevoerde stappen met bijbehorende resultaten en ervaring geven inzicht in de toepasbaarheid van de MKI bij tunnelinstallaties. De uitkomsten van dit onderzoek vastgelegd in het rapport Toepasbaarheid MKI op TTI. De data en onderbouwing van het rapport zijn opgenomen in de bijhorende excelbestand genaamd de Rekentool: MKI-berekening en zwaartepuntanalyse. Zowel het rapport als de rekentool zijn te downloaden vanaf de kennisbank.
>> Download hier het rapport
>>> Download hier de rekentool

Ook zijn alle resultaten van dit onderzoek opgenomen in het groeiboek Circulaire tunnelinstallaties versie 2.0.

Project voortgang

Deliverables

Top 5 milieu-impactmakers van levenscyclusanalyse 3 naar 2, opstellen regels productcategorieën

Verwacht: Q4 2025

Status:

Op schema

Activiteiten (Q1/Q2 2025)

Plenaire aftrap van de expertgroep Duurzaamheid waarin het plan is besproken
Het doel is om twee levenscyclusanalyses (LCA's) op te stellen voor tunneltechnische installaties (TTI), zodat deze worden opgenomen in het NMD. Het betreft hier middenpomp- en brandblusinstallaties .
Presenteren resultaten MKI uit 2024

Vooruitblik

De komende tijd zal gezocht worden naar samenwerking met het NMD en data achterhaald bij RWS. Ook wordt er contact gezocht met producenten/leveranciers en wordt de scope van de TTI's afgebakend. Er worden uitgangspunten en LCA’s opgesteld en resultaten verwerkt in een aparte deliverable voor de NMD. Deze worden opgenomen in de maatregelencatalogus Circulaire tunnelinstallaties en in de 2.0 versie van het Format MKI-berekeningen en bijbehorende handleiding, al beschikbaar via de Tunnel Toolbox.