Maatregelencatalogus circulaire tunnels

In 2030 moet bij gerenoveerde tunnels zoveel mogelijk ingezet worden op hergebruik en zijn nieuwbouwtunnels toekomstbestendig en volledig herbruikbaar. De Maatregelencatalogus circulaire tunnels ondersteunt tunneleigenaren en – beheerders bij het realiseren van deze doelstelling.

Bij tunnelcirculariteit is hergebruik van installaties een belangrijk aspect. Het COB-netwerk heeft daarom onderzocht welke maatregelen daarbij behulpzaam zijn en heeft deze gebundeld in een maatregelencatalogus. Het digitale naslagwerk kwam tot stand door de in projecten vergaarde kennis te bundelen. Op de Tunneldag 2024 is versie 1 van de Maatregelencatalogus circulaire tunnels officieel gepresenteerd.

Elk jaar wordt deze kennis weer verrijkt. Het groeiboek is altijd gratis in te zien via de COB-website. Meer informatie over (lopende, nieuwe en afgeronde) projecten waarin input voor de maatregelencatalogus gegenereerd wordt, vindt u lager op deze webpagina.
>> Naar de maatregelencatalogus

Nieuwe inzichten en kennishiaten

In 2023 vond de lancering van de eerste versie van de Maatregelencatalogus circulaire tunnels plaats. Bij het toewerken naar deze mijlpaal heeft de werkgroep nieuwe inzichten verkregen in wat de mogelijkheden zijn om de tunnelinstallaties te verduurzamen. Maar ook, nog belangrijker, zijn er zaken aan het licht gekomen die we nog niet goed begrijpen en kunnen onderbouwen om van circulariteit de standaard te maken. Deze kennishiaten zijn belangrijk om verder uit te diepen en worden onder andere in onderstaande deelprojecten opgepakt.

Alle kennis die voortkomt uit de gestarte onderzoeksprojecten (zie verderop) krijgt een plek in het groeiboek. Daarnaast worden de maatregelen waar nodig bijgewerkt: met name de ’technology readiness levels’ (TRL) worden verder uitgelicht. De TRL geeft aan in hoeverre een circulaire maatregel al als standaard wordt beschouwd binnen de keten.

In 2024 wordt onderzocht welke circulaire maatregelen al als standaardmaatregelen toegepast moeten worden, als pilot toegepast kunnen worden of een kans hebben om verder te worden onderzocht. In 2025 is het de bedoeling om de maatregelen ook daadwerkelijk in drie pilotprojecten toe te passen met het gebruik van een businesscase.

Terugblik bijeenkomsten

Aftrap werkgroep circulaire tunnels 2024

Op vrijdagochtend 21 juni 2024 was de aftrap van de werkgroep Circulaire tunnels 2024 waarbij de deelprojectleiders de deelprojecten hebben gepresenteerd. Na de plenaire introductie was er een opsplitsing in deelgroepen waarbij de deelnemers zelf konden kiezen bij welke werkgroep zij wilden aansluiten. In de werkgroepen zijn de stappen voor komende periode besproken en vastgesteld.

  • Verdieping van de circulaire maatregelen: gaat aan de slag om de maatregelen in de maatregelencatalogus te herschikken op TRL-niveau. Voor de maatregelen wordt ook gezocht naar pilotprojecten en zullen er businesscases opgesteld worden (Q1 2025).
    a. De maatregelen die van TRL-niveau 7 en 8 naar niveau 9 worden meegenomen in de pilotprojecten en contracteisen (categorie 1)
    b. De maatregelen die van TRL-niveau 4 t/m 6 naar niveau 7 en 8 – worden meegenomen in de pilotprojecten (categorie 2).
    c. De maatregelen die van TRL-niveau 1 t/m 3 naar niveau 4, 5 en 6 – worden uitgewerkt (categorie 3).
  • Knelpuntenanalyse: De knelpunten voor het implementeren van circulaire maatregelen zijn inmiddels inzichtelijk en gecategoriseerd. De knelpunten, denk aan normen en richtlijnen, worden gekoppeld aan de concrete maatregelen waarna wordt uitgezocht hoe dit knelpunt opgelost gaat worden.
  • Aanpak MKI: Een struikelblok voor het toepassen van circulaire maatregelen is het ontbreken van inzicht in de milieu-impact. Voor de vijf top milieu impact installaties gaan we een MKI-berekening opstellen. Relevante maatregelen uit de catalogus koppelen we zodat de impact inzichtelijk wordt.
  • Materiaalpaspoorten: Op dit moment weten we te weinig wat er aan installaties de tunnel in gaat. De afgelopen jaren is er al ervaring opgedaan. De ervaring en kennis gaan we gebruiken om een materialenpaspoort standaard op te zetten. Op deze manier krijgen we stap voor stap meer inzicht in de componenten die zich bevinden in een tunnelinstallatie.

Lopende en nieuwe projecten

Knelpuntenanalyse normen en richtlijnen

Maatregelen uit de Maatregelencatalogus circulaire tunnels versie 1.0 worden nogal eens niet toegepast omdat bestaande normen en richtlijnen belemmerend lijken te zijn. Of dit werkelijk zo is, waar de knelpunten liggen en wie die knelpunten moet oplossen, wordt in 2024 in een knelpuntenanalyse beschreven. In 2025 wordt deze analyse vertaald in een plan van aanpak. De resultaten worden in 2025 als hoofdstuk opgenomen in de Maatregelencatalogus circulaire tunnels versie 2.0. 

Haalbaarheid MKI tunnelinstallaties

Gericht op de Top 5 grootverbruikers in tunnels wordt in 2024 een stappenplan ontwikkeld om grip te krijgen op de milieu-impact van tunnelinstallaties. Het ontwikkelen van een MKI-methodiek voor tunnelinstallaties is complex en mogelijk niet de meest impactvolle manier om de milieu-impact van tunnelinstallaties te verkleinen. Maar wat dan wel? 

Eisen materialenpaspoort TTI

In 2024 wordt gewerkt aan het opleveren van een format voor materiaalpaspoorten voor TTI. Hiervoor worden onder meer de eisen van toekomstige gebruikers geïnventariseerd en beschreven hoe materiaalpaspoorten voor tunnelinstallaties eruit zouden moeten zien en worden toegepast. Het resultaat wordt opgenomen in versie 2 van de  maatregelencatalogus. 

Afgeronde projecten

Circulariteitschallenge tunneltechnische installaties

Voor de (door)ontwikkeling van maatregelen voor in de Maatregelencatalogus circulaire tunnels is het COB-netwerk op zoek naar input vanuit de markt. Om tot een inventarisatie van circulariteitsmaatregelen te komen werd in 2023 de Circulariteitschallenge tunneltechnische installaties gehouden. Marktpartijen werden hierin uitgedaagd om maatregelen in te sturen.

Deliverables 2024

Nr.

Omschrijving

Verwachte opleverdatum

1

Maatregelencatalogus circulaire tunnels versie 2.0

Q1 2025

Activiteiten januari-juni 2024

Omschrijving

Draagt bij aan deliverable …

Plan van aanpak maken voor activiteiten.

1

Interne kick-off en werksessie met toelichting op de vier deelprojecten en hun relatie tot het groeiboek.

2

Deelnemers

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Gioffry Maduro, rol: Coordinator
Karin Clement, rol: Begeleider/Facilitator
Karin de Haas, rol: Programmaleider

Croonwolter&dros B.V. -

Locatie: Rotterdam, Marten Meesweg 25
Youri Blom, rol: Lid
Laura van Heulen, rol: Lid

DON Bureau -

Locatie: Bergen Op Zoom, Prins Bernhardlaan 64
Jorg Hogerheijde, rol: Secretaris

Dura Vermeer Infra Landelijke Projecten B.V. -

Locatie: Hoofddorp, Taurusavenue 165
Rob van der Burgh, rol: Lid
GBN Groep B.V.

GBN Groep B.V. -

Locatie: Utrecht, Westkanaaldijk 2
Bente Kamp, rol: Lid

Heijmans Infra B.V. -

Locatie: Rosmalen, Graafsebaan 67
Sezgin Cantürk, rol: Lid

Nebest B.V. -

Locatie: Vianen, Marconiweg 2
Wouter van den Berg, rol: Projectleider
Irene Dekker, rol: Lid

Rijkswaterstaat Waterbouw en Ecotechniek -

Locatie: Nieuwegein, Archimedesbaan 13
Monique Dorresteijn, rol: Lid

Rijkswaterstaat WVL Water, Verkeer en Leefomgeving -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Maya Sule, rol: Lid

Rijkswaterstaat WVL Water, Verkeer en Leefomgeving - Rijkswaterstaat GPO

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Monique Platenkamp, rol: Lid

RoyalHaskoningDHV Nederland B.V. -

Locatie: Amersfoort, Laan 1914 35
Peter Gosselink, rol: Lid

RoyalHaskoningDHV Nederland B.V. - Royal HaskoningDHV

Locatie: Amersfoort, Laan 1914 35
Thijs Ruland, rol: Lid

RoyalHaskoningDHV Nederland B.V. - Royal HaskoningDHV

Locatie: Amersfoort, Laan 1914 35
Willemijn Drok, rol: Lid

Schreder BV -

Locatie: Rhenen, Tasveld 2
Ferdy van Triest, rol: Lid

Yunex Traffic B.V. -

Locatie: Zoetermeer, Werner von Siemensstraat 5
Peter van Duijvenbode, rol: Lid