Evolutiepad naar uniformiteit

In het COB-project Evolutiepad naar uniformiteit onderzoeken we hoe tunnels qua techniek en beheerinformatie meer uniform kunnen worden. Zo hoeven we minder vaak ‘het wiel’ opnieuw uit te vinden, en wordt het in de toekomst ook eenvoudiger om micro-renovaties uit te voeren en het assetmanagement te optimaliseren. De deliverables die voortkomen uit dit evolutiepad worden opgenomen in het groeiboek Renoveren. 

Oplevering versie 5.0

Versie 5.0 van het Evolutiepad naar uniformateit is opgeleverd tijdens het COB-congres op 31 maart 2025. Tijdens een eerdere miniconferentie op 27 november 2024 gingen de beeldbepalende kennisdragers in de tunnelsector met elkaar in gesprek over de voorstellen die er liggen om verder te uniformeren en standaardiseren (zie onder ’terugblik bijeenkomsten’). De input die hieruit kwam is via drie deelprojecten verder uitgewerkt door het projectteam. Vervolgens is de inhoud gereviewd door experts uit de tunnelsector, om uiteindelijk te worden meegenomen in versie 5.0 van het Evolutiepad naar uniformiteit. Het rapport is te downloaden via de kennisbank.
>> Naar rapport op de kennisbank

Deelprojecten versie 5.0

• Toewerken naar micro-renovaties bij wegtunnels, renovatie als springplank naar beter assetmanagement met een checklist met aandachtspunten voor verschillende projectfasen, zowel voor opdrachtgever en opdrachtnemer.
  • Opmerking: Voor het deelproduct ‘Checklist voor het mogelijk maken van microrenovaties en verbeteren assetmanagement’ is de conclusie dat hetgeen er ligt, al een werkbaar voorstel is.
• Verdiepen op standaardiseren van koppelvlakken en fysieke raakvlakken, hergebruik van ontwerpen middels door de sector gedragen principekeuzes voor netwerken, energievoorziening en ventilatieconcept.
  • Opmerking: Voor het deelproduct ‘Verdere standaardisering van netwerken, energievoorziening en ventilatieconcept’ kan het voorstel werkbaar worden als er wat aanpassingen gedaan worden. Er is afgesproken nog enkele tussentijdse itteratieslagen te maken en dit aan de groep reviewers voor te leggen.
• Verkenning voor informatiestructuur tunnels op basis van o.a. de NEN 2767.
  • Voor het deelproject ‘Verkenning standaard informatiestructuur tunnels’ is feedback opgehaald. Deze wordt gebruikt als input voor de plannen in het tunnelprogramma 2026-2031.

Ondersteunende activiteiten

• Ervaringen ophalen op gebied van uniformeren en standaardiseren, micro-renovaties, aansluiting met assetmanagement.
• Verbinding met andere COB-projecten.
• Draagvlak in de sector voor het toepassen van door opdrachtgever opgelegde standaarden.

Aanleiding project

Elke tunnel wordt afzonderlijk ontworpen, gebouwd of gerenoveerd. Technische oplossingen zijn vaak tunnelspecifiek, met als gevolg dat er onvoldoende synergie gevonden kan worden  om meerdere tunnels in een beheergebied efficiënt te onderhouden. Hierdoor gaat veel kostbare capaciteit van experts verloren aan repeterend werk. Met meer uniformiteit en standaardoplossingen wordt de sector efficiënter. De beheerder maakt gebruik van standaardinformatie en grijpt minder vaak mis, met een beter assetmanagement als gevolg. Uitvragen worden standaard en beter toetsbaar. Met het oog op de grote renovatieopgave en de stijgende krapte op de arbeidsmarkt zijn deze veranderingen erg wenselijk.

De voorgestelde aanpak is ook goed toepasbaar tijdens het ontwerp van een nieuwbouwtunnel of als onderdeel van regulier (grootschalig) assetmanagement. De deliverables zullen ook vindbaar zijn via de groeiboeken Assetmanagement en Tunnelbouw.

Terugblik bijeenkomsten

COB-congres 31 maart 2025

Tijdens het jubileumcongres was het Evolutiepad één van de dertig COBelevenissen. Bezoekers konden hier, aan de hand van een puzzel, zelf ervaren wat de essentie is van het herkennen van patronen én het zo vroeg mogelijk vastleggen en toepassen van standaardoplossingen. Dit laat zien hoe je tunnelrenovaties efficiënter kunt laten verlopen.

Speciale aandacht was er ook op het hoofdpodium voor de nieuwste editie van het Evolutiepad naar uniformiteit. Versie 5.0 alweer. Een prachtige mijlpaal in een proces dat voortkomt uit, zoals Maarten Reinking (portfoliomanager Tunnelwerf Rijkswaterstaat) het omschreef: “een gezamenlijke droom van opdrachtgevers en marktpartijen om tunnelbouw en -beheer efficiënter te maken door uniformering en standaardisering.”

Miniconferentie Evolutiepad naar uniformiteit

Op 27 november 2024 vond een miniconferentie plaats over het Evolutiepad naar uniformiteit. Tijdens deze bijeenkomst gingen de beeldbepalende kennisdragers in de tunnelsector met elkaar in gesprek over de voorstellen die er liggen om verder te uniformeren en standaardiseren. Ter voorbereiding op de miniconferentie hebben de deelnemers de drie deelprojecten gereviewd: de checklist voor het mogelijk maken van micro-renovaties en het verbeteren van assetmanagement, het verder technisch standaardiseren van energievoorziening, netwerken en ventilatie, en het opzetten van een standaard informatiestructuur voor tunnels.

Uit de miniconferentie bleek dat de concepten kunnen rekenen op een breed draagvlak. Daarnaast werd vastgesteld dat er nog veel meer potentie is om verder te gaan op dit ‘Evolutiepad naar uniformiteit’. De input is door het projectteam meegenomen in versie 5.0 en opgeleverd tijdens het COB-congres op 31 maart 2025.
>> Bekijk de agenda (pdf, 171 KB)

Oplevering versie 4.0 

Op 22 maart 2024 is bij het COB in Delft versie 4.0 van het Evolutiepad naar uniformiteit feestelijk opgeleverd. In 2023 is gewerkt aan zes deelprojecten. Elk deelproject had zijn eigen deliverable, deze zijn gecombineerd in een 4.0-conceptversie. Op basis van een eerste interne reviewronde is gekeken naar zaken als overlap, hiaten en inconsistenties, waarna een tweede externe reviewronde volgde. Met de input van meer dan 70 reviewers heeft het kernteam de definitieve 4.0-versie geschreven. Projectleider Arjan Tromp nam aanwezigen mee langs het ontwikkelproces en de eerste exemplaren werden uitgereikt aan Maarten Reinking (Rijkswaterstaat) en Erica van Dijk (projectmanager PTZ).
>> Naar rapport op de kennisbank

Terugblik bijeenkomsten

Reviewsessies versie 3.8

Tussen 23 januari 2024 en 7 februari 2024 hebben er 4 reviewsessies plaatsgevonden bij het COB, 1 reviewsessie in Vlaanderen en 1 reviewsessie bij Rijkswaterstaat. Tijdens deze reviewsessies is het commentaar van deze brede review besproken, waarna het kernteam deze input heeft verwerkt voor versie 4.0.

Introductiesessies versie 3.8

Na een interne review van versie 3.5 is het commentaar van de interne review verwerkt en is versie 3.8 gereed voor de brede review. Op 18 december 2023 was de eerste introductiesessie, die op 8 en 15 januari 2024 nog eens is herhaald.

Kick-off versie 4

Op 19 juni 2023 vond bij het COB in Delft de kick-off van versie 4.0 van het Evolutiepad naar uniformiteit plaats. Er zijn onder meer scopedefinities bepaald voor de deelprojecten 2 en 3 (zie boven) en er zijn afspraken gemaakt over het proces. Het was een interactieve sessie, waarin tevens de planning is toegelicht en de teamindeling is besproken.
>> Bekijk de presentatie (pdf, 2MB)

Opleveren versie 3.0 

Op 28 februari 2023 is versie 3.0 feestelijk gelanceerd. In het bijzijn van vele geïnteresseerden hebben projectleider Arjan Tromp en COB-directeur Karin de Haas het Evolutiepad naar uniformitieit versie 3.0 gepresenteerd. Hiermee wordt vervolgens bij PTZ gebruikservaring opgedaan. Tijdens deze bijeenkomst werd tevens gestemd hoe eventuele vervolgstappen worden gezet. 
>> Bekijk hier de agenda (pdf, 106KB)
>> Bekijk hier de hele presentatie (YouTube)
>> Bekijk de presentaties (pdf, 3MB)

Reviewsessies versie 2.0

Tussen 23 januari 2023 en 3 februari 2023 hebben er vijf reviewsessies plaatsgevonden bij het COB. Tijdens deze reviewsessies is de output van de 2.0 versie opgehaald en is er ruimte voor discussie geweest.

Introductiesessies versie 2.0 

Op 23 december 2022 werd de brede reviewronde voor het evolutiepad afgetrapt met de eerste introductiesessie. Op 10 januari 2023 (zie beeldmateriaal) vond de tweede introductiesessie plaats en op 17 januari 2023 de derde. Tijdens deze introductiesessies is reviewers uitgelegd hoe de 2.0 versie van het evolutiepad tot stand is gekomen. De deelnemers hebben nu alle informatie om met de review aan de slag te gaan. 

Kick-off bijeenkomst versie 1.0

Op vrijdag 4 november 2022 vond de kick-off van de eerste twee deelprojecten van het Evolutiepad naar uniformiteit plaats. Deelnemers zijn meegenomen langs de uitgangspunten en het gedachtengoed van het evolutiepad, het referentieontwerp en de werkwijzer coderingen en benamingen. Gebaseerd op ervaringen uit recente renovatieprojecten en eerdere programmatische tunnelprojecten was al een stevige basis uitgewerkt.