Flexival 2021

Badhuisdebat

Het badhuis was in het verleden dé warme en veilige plek waar gepraat en gediscussieerd werd, waar relaties werden gevormd en coalities gesmeed. Een perfecte plek voor een debat(d) dus! Onderwerp van gesprek was een nieuw ministerie van ruimtelijke ordening. Zowel onder als boven de grond komt stelselmatig de vraag in beeld: wie heeft de regie op de (ondergrondse) inrichting in Nederland? Is een landelijke aanpak dé oplossing? U hoorde de meningen van:

Monique Arnolds, programmamanager implementatie crisis- en herstelwet ministerie BZK
Jannemarie de Jonge, rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving
Lindy Molenkamp, directeur beheer en uitvoering provincie Noord-Holland

Subsessies ronde 1, van 13.00 tot 13.30 uur

Samen digitaal
Netbeheerders en gemeenten gaan samen invulling geven aan de energietransitie. En dat in de volle ondergrond, terwijl ze de steden ook nog klimaatadaptief moeten maken. Er moet dus in een hoog tempo veel op elkaar worden afgestemd. Alleen informatiewisseling via de mail, mondeling en tussen een beperkt aantal partijen kan echt niet meer. Zou het niet mooi zijn als alle netbeheerders en gemeenten in Nederland op de hoogte zouden zijn van elkaars plannen in de openbare ruimte en beschikken over de informatie die nodig is voor de maatschappelijke uitdagingen? In deze sessie nemen Annemiek Bosch en John Driessen u mee in de plannen om informatie digitaal voor alle betrokken partijen beschikbaar te maken, zodat de energietransitie net een stukje makkelijker gaat!
Annemiek Bosch (IenW) en John Driessen (COB/Sweco)
>> Presentatie (pdf, 1MB)
>> Terugkijken op YouTube
Bundelingstechniek; nú de krachten bundelen!
Er is ruimte nodig in de ondergrond. Maar hoe? Er is niet één oplossing, en die zal er ook nooit komen: het wordt een combinatie van oplossingen die, afhankelijk van een legio aan randvoorwaarden, toegepast kunnen worden. Een van de oplossingen is het bundelen van de ondergrondse infrastructuur. Wat zijn de mogelijkheden? Waar moet je rekening mee houden als je bundelingstechnieken wilt toepassen? Wat zijn de behoeften? Waar kun je bundelingstechnieken toepassen? Wat levert het op? Waar en hoe verkrijgen we draagkracht voor bundelingstechniek? Frank van Neer nodigt u uit om deel te nemen aan deze subsessie om krachten en ideeën te bundelen.
Frank van Neer (COB/Kragten)
>> Terugkijken op YouTube
Debatteren over juridische kabels-en-leidingenvraagstukken; wie heeft lef?
Nog steeds wordt in het Kabeltjesbos druk gediscussieerd over kabels…uh…fabels en feiten; over de (juridische) waar- en onwaarheden op het gebied van de ondergrondse infrastructuur. Er zijn inmiddels tientallen fabels en feiten geïnventariseerd en onder de loep genomen. Vindt u het leuk om een paar situaties te beoordelen? Onder de bezielende leiding van een debatleider worden in een ‘Lagerhuis’-setting stellingen voorgelegd, waarbij de ene helft van de aanwezigen de voors en de andere helft de tegens naar voren brengt. Wie heeft de beste onderbouwing en wie heeft het bij het rechte eind? Doe mee als u het aandurft!
Laurens van Raaij (COB/Legal Infra)
>> Terugkijken op YouTube
Werken in de geest van de Omgevingswet
Verstedelijking, klimaat en energie vragen steeds meer van onze ondergrond. Daarbij willen we de ondergrond duurzaam benutten én beschermen. Bovendien wordt binnenkort de Omgevingswet van toepassing, met een roep om opgavegericht en integraal te werken. Het doel is 3D -ordening en een omgevingsvisie waarin we opgaven in de ondergrond een duurzame plek geven, integraal afwegen en slim ordenen. Maar hoe doen we dat nu? Welke werkwijzen passen hierbij, en wat vraagt dit van de bodemprofessional? In deze sessie nemen Jan van de Bosch en Geert Roovers u mee in het omgaan met de Omgevingswet, integraal en opgavegericht werken en de dilemma’s die dat met zich mee brengt. Zij doen dit interactief, aan de hand van concrete casussen uit hun eigen praktijk.
Jan van den Bosch (Antea Group) en Geert Roovers (Saxion Hogeschool)
>> Terugkijken op YouTube

Subsessies ronde 2, van 14.00 tot 14.30 uur

De GWSW-standaard voor rioleringsdata, kans voor de hele branche?
Het Gegevenswoordenboek stedelijk water (GWSW) is een uitgebreide semantische standaard. Rioleringsbeheerders kunnen daarmee rioleringsdata eenduidig en soepel uitwisselen, valideren, presenteren, publiceren en in projecten gebruiken. Dankzij generieke metamodellen en formaten zijn de grote voordelen van het GWSW goed te vertalen naar andere disciplines van het beheer van de openbare ruimte (inclusief de ondergrondse assets) en ontstaat krachtige synergie om maatschappelijke en digitale opgaven effectief te realiseren. Tijdens de sessie hoort u de voordelen, uitdagingen en de groeivisie. Kan het GWSW het verschil maken in de kabels-en-leidingenbranche? Kom luisteren, wees kritisch en help de branche met professionaliseren op ICT-gebied.
Eric Oosterom (Rioned)
>> Terugkijken op YouTube
Inventarisatie afstemmingsvormen
De afgelopen jaren werken steeds meer gemeenten en netwerkbedrijven samen in de ondergrond. Het blijkt dat veel van deze samenwerkingen vaak niet verder komen dan het concrete project waarbinnen de samenwerking plaatsvindt. Henri van de Zande gaat met zijn projectteam onderzoeken wat nodig is om bestaande succesvolle oplossingen op te schalen tot een gestandaardiseerde aanpak. In de sessie wordt onder meer aandacht gegeven aan een samenwerking in Zeeland tussen alle dertien Zeeuwse gemeenten, Waterschap Scheldestromen, Enduris/Stedin en Evides. Hier worden inmiddels bijna 800 plannen met een horizon van 2-10 jaar met elkaar gedeeld, en 130 plannen zijn al doorontwikkeld tot een integraal project waarbij duidelijk is wat welke partij gaat bijdragen (combineren) in het project. Het uiteindelijke doel van het onderzoeksteam is een routekaart/handleiding te ontwikkelen die betrokken partijen kan helpen mogelijke koppelkansen te identificeren en bestaande oplossingen breder toe te passen en waar mogelijk op te schalen (prototyping van oplossingen).
Henri van de Zande en Robbert Ephraim (Mijn Aansluiting) en Rudi Zoet (COB)
>> Terugkijken op YouTube
Verticaal kabels-en-leidingensysteem (VKLS)
Het VKLS is door het projectteam uitgewerkt conform het projectplan. Met basisinformatie van de deelnemende netbeheerders en gemeenten is een PvE opgesteld en een eerste aanzet gedaan voor de organisatie en financiën. Om alle kabels en leidingen in te passen, zal van lage/middentemperatuurwarmte worden uitgegaan, gezien de verwachte toepassingsgebieden en de benodigde afstand tot waterleidingen. De volgende stap is het aanleggen van een VKLS-tracé op een proeflocatie (‘living lab’). Daarna is het tijd voor een pilot in de praktijk. Hiervoor zullen marktpartijen worden benaderd voor de productontwikkeling, fabricage en aanleg. Tijdens het Flexival ontvangt het projectteam graag feedback over deze aanpak en welke rol partijen hierbij kunnen spelen.
Pieter van Leeuwen (gemeente Leiden)
>> Presentatie (pdf, 680 KB)
>> Helaas is deze sessie niet terug te kijken, er is iets misgegaan bij de opname. Onze excuses!
Richtlijnen en verordeningen; minder irritatie en meer tijd, is dat reëel?
Het projectteam van Hulp bij richtlijnen is halverwege het onderzoek en ziet oplossingsrichtingen die ze met het netwerk wil delen. Zo blijkt de hoeveelheid aan richtlijnen en verordeningen niet de grootste spelbreker, maar de (on)vindbaarheid, het ontbreken van kennis en beperkte capaciteit irriteren. Het team wil tijdens deze sessie nadenken over oplossingen voor vragen als: Hoe zorg je ervoor dat de informatie makkelijker te vinden is, zodat je geen aannames hoeft te doen? Hoe kunnen we gemeenten ondersteunen als het gaat om het ontberen van kennis? Hoe zorgen we ervoor dat we elkaar beter verstaan? Het zijn niet de gemakkelijkste vragen, maar ongetwijfeld komt het COB-netwerk met goede bijdragen!
Jan Kruithof (COB/Legal Infra)
>> Presentatie (pdf, 825 KB)
>> Terugkijken op YouTube

Subsessies ronde 3, van 15.00 tot 15.30 uur

BIM-uitwisselingsprotocol voor GIS-informatie
De eerste fase van dit DigiGO-versnellingsproject richt zich op het verkennen van de mogelijkheid om integrale informatie-uitwisseling te vergemakkelijken en te versnellen door het integreren of onderling afstemmen van bestaande standaarden, zoals de Nederlandse CAD-standaard (NLCS), het Informatiemodel kabels en leidingen (IMKL), het Presentatiemodel kabels en leidingen (PMKL) en het Digitaal samenwerkingsplatform (DSP). De verkenning is gebaseerd op de ervaringen en wensen vanuit samenwerkingen tussen gemeenten en netwerkbedrijven.
Aydemir Cetin (Movares)
>> Terugkijken op YouTube
Samenwerkingsverbanden in bouwprojecten
Er zijn formele manieren om samenwerking in een project te bewerkstelligen, maar er zijn ook informele manieren om samen te werken. Een project moet op zoek gaan naar de best mogelijke combinatie van informele en formele samenwerkingsfactoren die aansluiten bij de behoefte van het specifieke project. In deze presentatie worden zowel formele als informele factoren uiteengezet die een positieve en negatieve bijdragen leveren aan het samenwerken in projecten.
Evelijn Martinius en Erwin Bierstekers (VU Amsterdam)
>> Presentatie (pdf, 1 MB)
Denk mee met kosten en baten, 1-2-4-all
De denktank voor een transparante, algemeen bruikbare systematiek om kosten te verevenen, draait op volle toeren. Maar het team wil nog sneller gaan. Dit doen ze door snel ideeën te genereren waarbij iedereen inbreng heeft; zo bereiken ze consensus over onderzoeksrichtingen. Is het een goed idee om eerst de hoofdlijn van het netwerk in beeld te brengen dat de basis vormt voor verdeling van kosten en baten? Of is weten hoe je de stromen van diensten en financiën in de driehoek van netbeheerder-burger-overheid kunt beïnvloeden de focus? Het team zoekt ambassadeurs, werkbare ideeën, voorwaarden en innovaties.
Dafra van Engelen (COB/APPM)
>> Terugkijken op YouTube
Regie in de ondergrond; van spel naar routekaart
‘Regisseren’, ‘het liefst integraal’, ‘vergeet vooral de coördinatieplicht niet’, en ‘ja, de governance is de uitdaging’. Veel gehoorde kreten, maar wat wordt er precies bedoeld? Het GPKL heeft het regieproces in beeld gebracht van initiatief tot oplevering. De stappen in het proces, de knelpunten en rollen worden inzichtelijk. Het regieproces heeft iets weg van het ganzenbordspel. Wie komt in de put, wie moet terug naar start en wie kan drie stappen naar voren doen? Tijdens deze sessie doorlopen Michiel Wentholt en Berry Kok het ‘Ganzenbord’ en hopen ze op uw expertise om een stap te zetten naar een inzichtelijke routekaart die de branche gaat helpen. Komt u ook?
Michiel Wentholt en Berry Kok (GPKL)
>> Presentatie (pdf, 1.2 MB)
>> Terugkijken op YouTube

Subsessies ronde 4, van 16.00 tot 16.30 uur

Ontwerpen met algoritmen
‘Het wordt te vol in de ondiepe ondergrond, met name in de binnensteden. Met de inzet van algoritmen kunnen de diverse bestaande opgaven (aanleg en beheer) én nieuwe opgaven (energietransitie en klimaatadaptatie) met elkaar verbonden worden’. Dat was de insteek van dit onderzoek, waarin de tijd is genomen om met alle koplopergemeenten in gesprek te gaan over hun behoeften. Vragen als ‘waar loop je tegen aan’, ‘hoe doe je het nu’, ‘wat verwacht je van algoritmen’ zijn aan de orde gekomen tijdens de gevoerde gesprekken. Hiermee heeft Veerle Steenhuisen achterhaald wat de behoeften zijn met betrekking tot het ontwerp van een algoritme dat kan worden gebruikt voor inpassingsvraagstukken. Tot slot laat Rik Verweij zien hoe het ontwerpen met algoritmes nu al toegepast wordt voor het realiseren van een warmtenetwerk.
Veerle Steenhuisen (COB/Fugro) en Rik Verweij (The People Group)
>> Terugkijken op YouTube
‘Gedraag je!’ als het over graafschade gaat
Het aantal schades aan kabels en leidingen blijft groot. De keten heeft al geruime tijd als doel om ze terug te dringen, maar hoe doe je dat als je niet tegelijk bezig bent en niet van elkaar weet welke keuzes je maakt? In deze sessie legt Timo Jansen aan de hand van een opname van het ‘Gedoespel’ uit waarom mensen en organisaties bepaalde keuzes maken in het proces, zelfs als dit voor het vervolg gedoe oplevert. Kijk mee naar de oorzaken en denk daarna ook mee over oplossingen die de keten zullen helpen ook daadwerkelijk als keten te werken!
Jarko van Bloois (COB/Legal Infra) en Timo Jansen (D&B)
>> Terugkijken op YouTube
De prefab-meterkast
In de bouw is prefab niet meer weg te denken. Dus waarom ook niet bij het aansluiten van nutsvoorzieningen? Op diverse bouwplaatsen in Nederland wordt de prefab-meterkast geplaatst en geïnstalleerd vóórdat het huis is gebouwd. Nog voordat de muren van de woning worden geplaatst, zijn aansluitingen beschikbaar voor elektriciteit, warmte, water, riool en media. Mijn Aansluiting heeft Masters in lean ingeschakeld om deze bouwwijze landelijk te (voor)implementeren waarbij ze het proces hebben begeleid om te komen tot een NTA, oftewel een Nederlands technische afspraak.
Sjoerd Loeffen (Mijn Aansluiting)
>> Terugkijken op YouTube
Actualisatie NEN-7171: ordening kabels en leidingen
De NEN-7171 (2009) voldoet niet meer aan de huidige inzichten en toekomstige ontwikkelingen. Met een brede vertegenwoordiging wordt gewerkt aan de actualisatie van deze norm. De werkgroep is benieuwd wat uw verwachtingen zijn! En wat is er volgens u nodig om van de NEN-7171 dé norm te maken die door iedereen gebruikt wordt? Chantal ter Braak namens Netbeheer Nederland en Desmond du Parand van de provincie Zuid Holland, voorzitter van de werkgroep, nemen u mee in de laatste ontwikkelingen, maar zijn vooral nieuwsgierig wanneer u de norm gaat gebruiken.
Chantal ter Braak (Netbeheer Nederland) en Desmond du Parand (provincie Zuid-Holland)
>> Presentatie (pdf, 780 KB)
>> Terugkijken op YouTube