COB Wat doet het COB? Vakgebieden Tunnels en veiligheid Tunnelprogramma Overkoepelende activiteiten tunnelprogramma

Bouw je kennis Tunnelrenovaties

De kortste link is gekopieerd naar uw klembord

Bouw je kennis Tunnelrenovaties (in de opstartfase bekend onder de naam Kennisbingo) heeft tot doel het kennisniveau van medewerkers in tunnelprojecten en -organisaties te verhogen, begripsvorming te verbeteren en spraakverwarring te voorkomen. Hierdoor kunnen tunnelprofessionals sneller en efficiënter worden ingezet en beter samenwerken doordat ze elkaar beter begrijpen en elkaars belangen zien. De e-learning modules zijn gratis en openbaar toegankelijk en sluiten af met een certificaat.

Nieuwe e-learningmodules “Bouw je kennis Tunnelrenovaties” feestelijk gelanceerd.

Op 30 september zijn de twaalf nieuwe e-learningmodules “Bouw je kennis Tunnelrenovaties” feestelijk gelanceerd. De bijeenkomst werd geopend door Johan Naber en Karin de Haas, die de deelnemers een inspirerend kijkje achter de schermen gaven in het ontwikkelproces van de modules. Start nu met het volgen van de e-learningmodules!

Aanleiding

Bouw je kennis Tunnelrenovaties richt zich op professionals die vaak binnen hun eigen vakgebied gevraagd zijn deel te nemen aan renovatietrajecten, maar mogelijk de hele context van de renovatie minder goed overzien. Van hen wordt wel verwacht dat ze in staat zijn om te overzien wat de belangen zijn, ook van collega’s in andere disciplines.

Doelstelling

Bij onderlinge samenwerking is iedereen gebaat bij het beschikken over voldoende basiskennis op een aantal specifieke kennisthema’s. Bouw je kennis Tunnelrenovaties stelt leermiddelen beschikbaar, waarmee deze specifieke basiskennis in technische, maar ook niet-technische werkdisciplines kan worden opgedaan.

Achtergrondinformatie

Uit een verkenning van het COB blijkt dat er in de komende tien jaar meer dan twintig tunnels ingrijpend gerenoveerd moeten worden. Daarnaast moeten bestaande tunnels ook onderhouden blijven. Vele honderden FTE’s werk. In het COB-tunnelprogramma wordt actief gewerkt aan kennisontwikkeling en kennisdeling. Ontwikkelde kennis wordt verzameld in onder meer de groeiboeken Assetmanagement en Renoveren. Om alle in die groeiboeken opgenomen kennis, actief aan de man te brengen is de Kennisbingo bedacht.

In Bouw je kennis Tunnelrenovaties kunnen cursisten op eigen gelegenheid modules volgen. Vanuit een project kan Bouw je kennis Tunnelrenovaties bijvoorbeeld ook ingezet worden als leerprogramma. Personen die de modules hebben afgerond hebben een beter idee van de complexiteit van een tunnelrenovatie en zijn (sneller) in staat hun steentje bij te dragen en zijn zich bewust van wat ze nog niet weten.

Voor wie

Bouw je kennis Tunnelrenovaties richt zicht op betrokkenen bij tenders, renovaties of onderhoud in bijvoorbeeld projectteams, ingenieursbureaus, aannemers of management. En dan primair op de professionals die vanwege hun eigen vakgebied gevraagd zijn hun bijdrage te leveren, maar niet noodzakelijkerwijze ook de complexiteit van een tunnelproject overzien. Bijvoorbeeld een startende technisch adviseur. Hij heeft voldoende kennis en kunde op het gebied van installaties, maar beschikt niet over basiskennis ten aanzien van omgevingsprocessen. 

Secundair kan Bouw je kennis Tunnelrenovaties ook ingezet worden om mensen die niet dagdagelijks betrokken bij het project, maar vanuit hun professie wel te maken krijgen met tunnels en tunnelprojecten. Deze doelgroep zou geholpen kunnen worden met enige basiskennis zonder dat er van hen verwacht hoeft te worden de materie te doorgronden. Bijvoorbeeld aan management en beleidsmedewerkers. 

Bouw je kennis Tunnelrenovaties biedt ook een toegangspoort voor verdere persoonlijke ontwikkeling. Na het doorlopen van de modules zijn deelnemers bekend met de basis en kunnen bepalen waarin ze zich verder willen ontwikkelen.

Resultaten

Modules 1 tot en met 4 zijn gelanceerd tijdens het COB-congres op 31 maart 2025. De overige modules zijn gelanceerd op 30 september 2025. Bouw je kennis Tunnelrenovaties is volop in ontwikkeling, in samenspraak met mensen uit de praktijk, IT-specialisten en onderwijskundigen. Als eerste is module 5 (Renovatiemethoden) ontwikkeld, deze module dient als voorbeeld en inspiratie voor de overige modules. 

Start nu met de Bouw je kennis Tunnelrenovaties

Bouw je kennis Tunnelrenovaties is voor iedereen gratis toegankelijk via www.bouwjekennis.nl

Terugblik bijeenkomsten

30 september 2025 - Lancering e-learning modules Bouw je kennis

Op 30 september 2025 vierden we bij het COB in Delft de oplevering van twaalf e-learningmodules van Bouw je kennis Tunnelrenovaties. Na een kijkje achter de schermen met Johan Naber en Karin de Haas volgde de officiële lancering, compleet met confetti, taart en trots bij de twaalf ontwikkelteams. Bezoekers namen kennis van de modules met een aantal ‘speeddate-’ rondes langs de modules. Het groepje met de minste punten werd benoemd als ‘bewust onbekwaam’ en kreeg daarom de Kenniselixer. Ook was er een intermezzo met de COBot, een AI-tool op de website van het COB die antwoord geeft op al je vragen in de COB-groeiboeken.

31 maart 2025 - COB-jubileumcongres

Tijdens het COB-jubileumcongres zijn module 1 t/m 4 gelanceerd met een kennisquiz: Heb jij al tunnelvísie? Ook nam Maarten Reinking, portfoliomanager V&R tunnels van Rijkwaterstaat de ‘kenniselixer’ in ontvangst.

30 september 2024 - Lancering eerste module

 

Op maandag 30 september 2024 is de eerste module gelanceerd: module 5 over renovatiemethoden. Ter introductie vertelde onderwijskundige Brechtje van Driel hoe mensen leren, wat leervoorkeuren zijn en hoe je e-learningmodules daarop kunt laten aansluiten. Daarna werden de aanwezigen meegenomen in de buiten- en binnenkant van module 5: wat zien de deelnemers en hoe werkt dat aan de achterkant?

De modules in het kort

Module 1 Introductie in tunnels
Doel: Een gelijkvormig beeld vormen van tunnels, introductie van een algemeen beeld, introductie van een aantal begrippen. Aandachtspunten zijn onder meer het belang van tunnels en de rol van de tunnel in de mobiliteit. 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Karin de Haas, rol: Deelprojectleider
Harry Bijl, rol: Lid
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Johan Naber, rol: Lid

Module 2 Tunnelveiligheid 
Doel: Introductie in tunnelveiligheid als onderdeel van integrale veiligheid. Aandachtspunt is onder meer zelfredzaamheid.

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

Elumint B.V. -

Locatie: Zoetermeer, Lenastroom 3
Harry de Haan, rol: Deelprojectleider

K&Kteamwerk -

Locatie: Nijmegen, Dommers v Polderveldtweg 132
Peter Kole, rol: Lid
Rijkswaterstaat NOVA Bureau Veiligheidsbeambte

Rijkswaterstaat NOVA Bureau Veiligheidsbeambte -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Ronald Mante, rol: Lid

Rijkswaterstaat NOVA Bureau Veiligheidsbeambte - Rijkswaterstaat GPO

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Bianca Janssen, rol: Lid

Module 3 Arbeidsveiligheid in tunnels  
Doel: Introductie in arbeidsveiligheid in relatie tot werken in een tunnelomgeving. Aandachtspunten zijn onder meer de Arbowet, specifieke risico’s voor werken in en om de tunnel, waarop moet je letten bij het schrijven van contacten, BTO-keuzes en belang van een veiligheidsplan.

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

DEME Infra NL B.V. -

Locatie: Dordrecht, Kilkade 2
Bert Van Campenhout, rol: Lid
John Verharen, rol: Lid

DKO Advies -

Locatie: De Lier, Parklaan 25
Dennis Koene, rol: Deelprojectleider

Lantis Leefbaar ANTwerpen door Innovatie en Samenwerking -

Locatie: Antwerpen, Sint-Pietersvliet 7
Willem Apers, rol: Lid

Strukton Infra Specials -

Locatie: Utrecht, Westkanaaldijk 2
Rob Marijnissen, rol: Lid

Module 4 Renoveren kun je leren
Doel: Betrokkenen inzicht geven in specifieke kenmerken van een tunnelrenovatie. Aandachtpunten zijn onder meer de verschillen tussen renoveren en nieuwbouw, aspecten als planning en betrouwbaar afsluiten, druk op veiligheid, beschikbaarheid van vakbekwame mensen. 

ARCADIS Nederland B.V. -

Locatie: Amersfoort, Piet Mondriaanlaan 26
Ben van den Horn, rol: Lid

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

Heijmans Integrale Projecten B.V. -

Locatie: Rosmalen, Graafsebaan 67
Jeffrey van Korlaar, rol: Lid

Installatie Groep Spijkenisse B.V. -

Locatie: Hoogvliet, Steenhouwerstraat 81
Jan Holsteijn, rol: Reviewer
Rob Riemens, rol: Reviewer
Bart Ranke, rol: Deelprojectleider

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Theo van Maris, rol: Lid

Module 5 Renovatiemethoden 
Doel: Inzicht geven in het werk dat bij een renovatie gedaan moet worden en op welke manier dat zou kunnen. Aandachtspunten zijn onder meer de afwegingen om te komen tot een passende ombouw en hoe dan verder en welke renovatievarianten er zijn. 

Capgemini Engineering Netherlands B.V. -

Locatie: Utrecht, Reykjavikplein 1
Lambert Verhagen, rol: Lid

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

Covalent B.V. -

Locatie: Amersfoort, Displayweg 3
Bob de Vos, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Johan Naber, rol: Deelprojectleider

Module 6 Duurzaamheid 
Doel: Bewust worden van de huidige rol van de tunnel. Hoe duurzaam zijn ze eigenlijk en wat kan ik doen om een duurzame tunnel te realiseren? Aandachtspunten zijn onder meer energieverbruik van tunnels, mogelijke complicaties energietransitie, materiaalverbruik van een tunnel en de tunnel in de omgeving.

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

Croonwolter&dros B.V. -

Locatie: Rotterdam, Marten Meesweg 25
Olle de Geest, rol: Lid

Don Bureau B.V. -

Locatie: Bergen Op Zoom, Prins Bernhardlaan 64
Jorg Hogerheijde, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Gioffry Maduro, rol: Deelprojectleider
Johan Naber, rol: Projectleider

Witteveen+Bos -

Locatie: Amsterdam, Hoogoorddreef 15
Remi van Berkum, rol: Lid

Module 7 Civiele techniek 
Doel: Inzicht geven in bouwtechnieken van een tunnel. Aandachtspunten zijn onder meer de raakvlakken tussen tunnel, tunnelinstallaties en gebruik, soorten tunnels, deformatie en bodem. 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

ProRail B.V. -

Locatie: Rotterdam, Delfseplein 27j
Edwin Westerduijn, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Stephan van der Horst, rol: Deelprojectleider

Rijkswaterstaat PPO -

Locatie: Rotterdam, Boompjes 200
Fern van Efferink, rol: Lid

Tunnel Joint Experts B.V. -

Locatie: Terneuzen, Polenweg 24 e
Frank Blok, rol: Lid

Witteveen+Bos -

Locatie: Rotterdam, Blaak 16
Brenda Berkhout, rol: Lid

Module 8 Tunneltechnische installaties
Doel: Inzicht geven in het aantal installaties, wat ze doen en hoe ze ingezet worden. Aandachtspunten zijn onder meer faaldefinities, hoe te vervangen in een renovatie en raakvlakken met civiel. 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

Heijmans Infra B.V. -

Locatie: Rosmalen, Graafsebaan 67
Twan Daverveld, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Rik Jan van Hulst, rol: Lid
Albert Buitenhuis, rol: Lid
Hans Wacki, rol: Deelprojectleider

Tunnel Engineering Consultants -

Locatie: Amersfoort, Laan 1914 No 35
Frederik Wagenaar, rol: Lid

Module 9: Uniformeren en standaardiseren
Doel: Tunnels zijn nu nog divers opgebouwd. Waarom is dat niet handig en wat kan een project daar aan doen? Hoe kan uniformeren helpen problemen als ombouwtijd of schaarste aan arbeidscapaciteit te beperken? 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

Maasstad Ingenieurs B.V. -

Locatie: Rotterdam, Directiekade 15
Johan Bel, rol: Deelprojectleider

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Johan Naber, rol: Projectleider

Soltegro B.V. -

Locatie: Capelle Aan Den Ijssel, Rivium Quadrant 159
Franc Fouchier, rol: Lid

Vialis B.V. -

Locatie: Houten, Loodsboot 15
Marco de Jong, rol: Lid

Module 10: Verificatie en validatie
Doel: Naast allerlei processen die lopen op aantoonbaarheid (V&V), speelt er ook het nodige op het gebied van testen. Wat is testen en hoe bouwen we dat gestructureerd op? Wat is een FAT, iFAT, SAT, iSAT, SiT-techniek, SIT-operationeel, wat doet het, hoe organiseer je het? Waar speelt het een rol in het traject openstellingvergunning? 

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

Infra Kompas B.V. -

Locatie: Tiel, Prof. Einthovenlaan 9
Marco Vermeulen, rol: Deelprojectleider

INNOCY B.V. -

Locatie: Houten, Heemsteedseweg 24-26
Arjan Neef, rol: Lid

ProRail B.V. -

Locatie: Utrecht, Moreelsepark 3
Peter Kooijman, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Johan Naber, rol: Projectleider

Module 11: Assetmanagement 
Doel: Een tunnel bouwen of renoveren is één ding, maar hoe kan je hem vervolgens onderhouden? Wat kan een realisatieproject doen om de instandhouding te verbeteren? Aandachtspunten in deze module zijn onder meer areaalgegevens, weten wat je nodig hebt voor beheerders, levencyclusdenken. 

Amstelland ingenieurs

Amstelland ingenieurs -

Locatie: Halfweg, Suikersilo-West 39
Duncan Klene, rol: Lid

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

Don Bureau B.V. -

Locatie: Bergen Op Zoom, Prins Bernhardlaan 64
Hans Janssens, rol: Lid

Gemeente Rotterdam Stadsbeheer -

Locatie: Rotterdam, Wilhelminakade 179
Rem de Tender, rol: Lid

Rijkswaterstaat PPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Hans Bruinsma, rol: Lid

VisserConsultancy -

Locatie: Deventer, Paul Schoemakerstraat 27
Maarten Visser, rol: Deelprojectleider

Module 12: Fysieke omgeving en stakeholders 
Doel: Het renoveren van een tunnel heeft consequenties voor de omgeving. Los van vergunningen en bevoegde gezagen, zijn er ook veel gebruikers van de tunnel die last gaan krijgen van een afsluiting. Welke zaken spelen er zoal en hoe gaat een project daarmee om? Wie zijn de stakeholders en wat zijn hun belangen? Maar ook omgeving en omgevingsmanagement en verkeer en mobiliteit komen aan de orde.  

Besix Nederland B.V. -

Locatie: Dordrecht, Laan van Europa 900
Marie-José Knape, rol: Deelprojectleider
Nicolaas Huigen, rol: Lid

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Cindy Peek, rol: Begeleider/Facilitator
Arjan Tromp, rol: Coordinator

Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling -

Locatie: Rotterdam, Wilhelminakade 179
Diederik van Zanten, rol: Lid

Rijkswaterstaat West Nederland Zuid -

Locatie: Dordrecht, Steegoversloot 36
Kim Stelleman, rol: Lid
Ryse

Ryse -

Locatie: Utrecht, Hondiuslaan 46
Michel Hensens, rol: Lid

Tepron B.V. -

Locatie: Wateringen, Woudveen 1
Paul Janssen, rol: Lid

Kernteam 

Individuele deelnemers

-

Wesselien de Groot, rol: Redacteur

COB -

Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Arjan Tromp, rol: Coordinator
Elles Kruip, rol: Lid kernteam
Caro Rietman, rol: Begeleider/Facilitator

Don Bureau B.V. -

Locatie: Bergen Op Zoom, Prins Bernhardlaan 64
Hans Janssens, rol: Lid kernteam
L&D Talents

L&D Talents -

Locatie: Utrecht, Orteliuslaan 855
Ketrin Yilmaz, rol: Adviseur

Rijkswaterstaat GPO -

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Ashna Bainathsah, rol: Lid

Rijkswaterstaat GPO - Rijkswaterstaat Zuid-Holland

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Johan Naber, rol: Projectleider

Project voortgang

Deliverables

Oplevering twaalf modules

Verwacht: Q3 2025

Status:

Op schema

Oplevering twaalf modules

Verwacht: Q3 2025
Status:
Op schema

Uitleg status

We liggen op koers om de 12 kennismodules op te leveren op 30 september 2025.

Activiteiten (Q1/Q2 2025)

  • De 9 projectgroepen en het kernteam hebben hard gewerkt om de 9 ontbrekende modules op te leveren.

Vooruitblik

Op 9 oktober is de eerstvolgende bijeenkomst van het platform Tunnels en veiligheid. De inloop is vanaf 12.45 uur (inclusief broodje) en om 13.30 uur starten we met de presentaties. Tijdens de bijeenkomst zoomen we in op het openstellingsproces van de Blankenburgverbinding vanuit drie perspectieven:

 

- De projectorganisatie, toegelicht door Frank Boom

- Bianca Janssen in de rol van Tunnelveiligheidsbeambte

- Soer van Herk vanuit de regio als Tunnelbeheerder

 

Zij nemen ons, ieder vanuit hun eigen gezichtspunt, mee in de problematiek van twee tunnels die toch één tunnel zijn, het omgaan met tegenslagen tijdens de bouw en de lange doorlooptijd van een dergelijk project, waardoor onvermijdelijk mensen vertrekken en waardevolle kennis en deskundigheid verloren gaan.