Groeiboek Energiereductie tunnels
Samen met het netwerk werkt het COB toe naar een energiearme tunnel. Hoe kan het energiegebruik in tunnels significant worden teruggedrongen? Welke maatregelen zijn er en wat moet er nog worden onderzocht? U leest het in het groeiboek Energiereductie tunnels.
Verduurzaming tunnelverlichting
Uit een onderzoeksprogramma van het COB met netwerkpartijen is een herijking van de NSVV-richtlijn voortgekomen, die in 2023 is opgeleverd. In 2024 heeft het COB zich gericht op de toepassing van die richtlijn in de praktijk. Daarvoor zijn verschillende tunnelbeheerorganisaties bezocht om met hen de kansen van de nieuwe richtlijn door te nemen. Het resultaat landt in het groeiboek versie 6 in de vorm van opgehaalde kansen (en struikelblokken). In 2025 ligt daarnaast de focus op het deelproject Afwerking van wanden in tunnels (WIT).
Energiepaspoort in de praktijk
Het format voor energiepaspoorten voor tunnels werd in 2023 opgesteld. Dit format is getest bij diverse tunnels als middel om in gesprek te gaan over kansen en knelpunten op het gebied van energiereductie. Vervolgens zijn er in 2024 11 energiepaspoorten uitgereikt. Op 30 september 2025 hebben we de volgende 19 energiepaspoorten en een update van de bestaande paspoorten uitgereikt en komen daarmee op 30 paspoorten in totaal.
Businesscase Energiepaspoort
Bij Energiepaspoort in de praktijk betrokken tunnelorganisaties krijgen een energiepaspoort van hun tunnel uitgereikt, met aanbevelingen om hun tunnel te verduurzamen. Een projectteam zal vervolgens de aanbevelingen uitwerken in een businesscase. De resultaten worden in het najaar van 2025 met de tunnelorganisaties gedeeld.
Van energiereductie naar energietransitie
In dit project is een bredere kijk op het energiegebruik van tunnels onderzocht. Er is een analyse gemaakt van de tunnelinstallaties die de meeste energie verbruiken, er is een format ontwikkeld voor een energiepaspoort en er is onderzoek gedaan naar energieopslag bij tunnels.
Deelnemers
COB -
Locatie: Delft, Van der Burghweg 2
Gioffry Maduro, rol: Coordinator
Karin de Haas, rol: Programmaleider
Barbara van den Berg, rol: Redacteur
Croonwolter&dros B.V. -
Locatie: Rotterdam, Marten Meesweg 25
Don Bureau B.V. -
Locatie: Bergen Op Zoom, Prins Bernhardlaan 64
Elumint B.V. -
Locatie: Zoetermeer, Lenastroom 3
Overduin Design & Consultancy -
Locatie: Nieuwegein, Kersegaarde24
Rijkswaterstaat GPO -
Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2
Project voortgang
Deliverables
Versie 6.0 groeiboek Energiereductie tunnels
Activiteiten (Q1/Q2 2025)
-
Het groeiboek is op de COB dag eind maart live gepresenteerd als onderdeel van de 30 COBelevenissen.
Vooruitblik
Eind 2025 worden de resultaten van de projecten Wanden in tunnels, Energiepaspoorten in de praktijk en Bussinesscase energiepaspoorten als losse deliverables opgeleverd. Ze worden ook opgenomen in de 6.0 versie. Die versie wordt gepresenteerd in februari 2026, tijdens de oplevering van het Tunnelprogramma. Ook wordt samen met de ontwikkelaars van het groeiboek Circulaire tunnelinstallaties gewerkt aan een nieuw format voor het groeiboek Duurzame tunnels dat wordt ontwikkeld in 2026.
Het belang van energiereductie en vermindering van CO2-uitstoot is een nationale opgave geworden voor alle vakgebieden. Voor tunnels was deze opgave al veel langer een belangrijk onderwerp. In de afgelopen jaren is een zeer uitgebreid groeiboek ontstaan, dat jaarlijks actueel gehouden wordt. Het groeiboek bevat concrete maatregelen, zowel voor de techniek als voor het proces.
