Ordening en waarde

De huidige ruimtelijke ordening is primair gericht op de bovengrondse ruimte, maar de onder- en bovengrond zijn nauw met elkaar verbonden. Activiteiten kunnen elkaar positief en negatief beïnvloeden. Ondergronds ruimtegebruik kan waarde aan de bovengrond toevoegen, mits er slimme regie plaatsvindt. En wat is die waarde precies? Hoe kunnen we de potentie van de ondergrond in beeld brengen en benutten? In het aandachtsgebied Ordening en waarde staan dergelijke ordenings- en waarderingsvraagstukken centraal.

Bovengronds is er een uitgebreid instrumentarium ontwikkeld voor het ruimtelijk ordenen van activiteiten. Daarin wordt de ondergrond nog vaak over het hoofd gezien. Ook het ordenen van de ondergrondse ruimte gebeurt in beperkte mate. Zonde, want juist door vroegtijdig na te denken over de ondergrond en de ondergrond mee te nemen in planontwikkeling, ontstaan er kansen op integrale oplossingen, die in tijden met beperkte financiële middelen meer dan welkom zijn.

De waarde van de ondergrond is een van de thema’s van de COB-kennisagenda 2015-2020. De kosten van ondergronds ruimtegebruik zijn meestal relatief goed in te schatten; de waarde is vaak lastiger. Er spelen civieltechnische, juridische, beleidsmatige en economische vragen die in samenhang bekeken moeten worden om de ondergrond op waarde te kunnen schatten. Binnen het aandachtsgebied Ordening en waarde willen we die uitdaging aangaan, samen met onze participanten.

De volgende kennisvragen staan centraal binnen dit aandachtsgebied:

Hoe maken we ondergrondse ruimten veilig, mooi, interessant en prettig vertoeven?
Hoe kunnen we partijen ondersteunen bij de ontwikkeling van beleid voor de ondergrond en de vertaalslag naar de praktijk?
Hoe ziet de businesscase van de ondergrond er écht uit?
He stimuleren we meervoudig ruimtegebruik, met name in stedelijk gebied?

Om deze kennisvragen te beantwoorden, wil het COB partijen ondersteunen en verbinden, nieuwe projecten initiëren en praktijkgericht onderzoek faciliteren. De uitdaging is om bij te dragen aan de dagelijkse werkpraktijk door opgaven te signaleren, op te pakken en de restultaten weer terug te brengen naar de praktijk. Van vraagarticulatie naar onderzoek naar toepassing. Op het gebied van Ordening en waarde vormt een praktijkgemeenschap hiervoor het kloppend hart: het platform Meerwaarde ondergrond.

Lopende projecten

Big data

T541

Status: Opstartfase
Type: Onderzoek - commissie - werkgroep

Vraagarticulatie

Nieuwe technologieën bieden iedere dag meer mogelijkheden voor het verzamelen van gegevens. De data kan gebruikt worden om systemen te monitoren en bij te sturen. Bij ondergronds bouwen vindt het verzamelen en samenbrengen van verschillende data nog niet op grote schaal plaats. Het COB wil het thema big data daarom meer onder de aandacht brengen.

Onderzoek

Als eerste stap wordt op woensdag 26 oktober 2016 een minicongres over big data georganiseerd. Guus Coolegem (C-Cube), Jasper Maters (Google) en Claudia de Andrade (Rijkswaterstaat) zorgen voor een introductie met inspirerende voorbeelden. Daarna zijn er kleine workshops om verder te discussiëren over concrete vragen en stellingen.

Meer informatie

Lees meer op de projectpagina

Vakgebieden
Tunnels en veiligheid, Ordening en waarde, Kabels en leidingen

Bijeenkomsten

26-10-2016 - Minicongres Big data

Bij ondergronds bouwen vindt het verzamelen en samenbrengen van verschillende data nog niet op grote schaal plaats. Het COB wil het thema big data daarom meer onder de aandacht brengen. Wat ka

Deelnemers
Klik op het bedrijfslogo voor de deelnemende personen

Altran Netherlands B.V.

Locatie: Utrecht, Herculesplein 24

Pim Willemsen, rol: Deelnemer bijeenkomst

Ambiënt Advies B.V.

Locatie: Utrecht, Weg der Verenigde Naties 1

Petra van der Werf, rol: Deelnemer bijeenkomst

Antea Group

Locatie: Almere, Monitorweg 29

Pedro Kooistra, rol: Deelnemer bijeenkomst

ARCADIS Nederland BV

Locatie: Rotterdam, Lichtenauerlaan 100

Tom Versluijs, rol: Deelnemer bijeenkomst

Besix Nederland bv

Locatie: Barendrecht, Trondheim 22-24

Thijs Lambert, rol: Deelnemer bijeenkomst

Brandweer Amsterdam-Amstelland

Locatie: Amsterdam, Karspeldreef 16

Ron Beij, rol: Deelnemer bijeenkomst

C-Cube international bv

Locatie: Delft, Molengraaffsingel 14

Guus Coolegem, rol: Spreker congres

COB

Locatie: Delft, Van der Burghweg 1

Caro Rietman, rol: Begeleider/Facilitator
Leen van Gelder, rol: Coordinator
Marije Nieuwenhuizen, rol: Rapporteur

Covalent

Locatie: Amersfoort, Displayweg 3

Siert Saes, rol: Deelnemer bijeenkomst

Croonwolter&dros

Locatie: Rotterdam, Marten Meesweg 25

Dolf van der Meij, rol: Deelnemer bijeenkomst

Deltares

Locatie: Delft, Boussinesqweg 1

Gerard van der Kolff, rol: Deelnemer bijeenkomst
Mandy Korff, rol: Deelnemer bijeenkomst
Thomas Bles, rol: Deelnemer bijeenkomst

Eijkelkamp Soil & Water

Locatie: Giesbeek, Nijverheidsstraat 30

Ruben Pot, rol: Deelnemer bijeenkomst

ENGIE

Locatie: Wormerveer, Industrieweg 20a

Patrick Hoet, rol: Deelnemer bijeenkomst

ENGIE Infra & Mobility B.V.

Locatie: Dordrecht, Laan van Barcelona 800

Siem Vriend, rol: Lid

Google

Locatie: Amsterdam, Claude Debussylaan 34

Jasper Maters, rol: Spreker congres

Harry Bijl Communicatie

Locatie: Montfoort, Julianalaan 27

Harry Bijl, rol: Rapporteur

HCPS

Locatie: Waalwijk, Tielenstraat 19

Joost van Dijk, rol: Deelnemer bijeenkomst

Heijmans Infra Techniek B.V.

Locatie: Rosmalen, Graafsebaan 67

Herman Pruisken, rol: Deelnemer bijeenkomst
Jordi Overeem, rol: Deelnemer bijeenkomst

InTraffic B.V.

Locatie: Nieuwegein, Iepenhoeve 11

Marco Bakker, rol: Deelnemer bijeenkomst
Menno Kamminga, rol: Deelnemer bijeenkomst

IXAS Consortium Ballast Nedam, Fluor, Heijmans en 3i Infrastructure

Locatie: Amsterdam, Paalbergweg 2

Dennis Meegdes, rol: Deelnemer bijeenkomst
Wijnand Mellegers, rol: Deelnemer bijeenkomst

NedMobiel

Locatie: Breda, Haagweg 1

Alexander Zoetemelk, rol: Deelnemer bijeenkomst

Peter Juijn teksten

Locatie: Utrecht, Kwartelstraat 43

Peter Juijn, rol: Rapporteur

Proficium B.V.

Locatie: Breukelen, De Corridor 14T

Bram ten Klei, rol: Deelnemer bijeenkomst

Rijkswaterstaat CIV Centrale Informatievoorziening

Locatie: Delft, Derde Werelddreef 2

Claudia de Andrade, rol: Spreker congres
Martin de Lange, rol: Deelnemer bijeenkomst

Rijkswaterstaat GPO Grote Projecten en Onderhoud

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2

Mark Zwaan, rol: Deelnemer bijeenkomst
William van Rijswijk, rol: Deelnemer bijeenkomst

Royal HaskoningDHV

Locatie: Rotterdam, George Hintzenweg 85

Joost Dorreman, rol: Deelnemer bijeenkomst
Jurgen Herbschleb, rol: Deelnemer bijeenkomst

Siemens Mobility BV

Locatie: Zoetermeer, Werner von Siemensstraat 7

Harald Hofstede, rol: Deelnemer bijeenkomst
Peter van Duijvenbode, rol: Deelnemer bijeenkomst

Simacan

Locatie: Amersfoort, Valutaboulevard 26

Eric Mulders, rol: Deelnemer bijeenkomst

Sogeti Nederland B.V.

Locatie: Vianen, Lange Dreef 17

Johan Beikes, rol: Deelnemer bijeenkomst

Soltegro

Locatie: Capelle Aan Den Ijssel, Rivium Quadrant 159

André Stehouwer, rol: Deelnemer bijeenkomst
Rob de Jong, rol: Deelnemer bijeenkomst

Strukton Civiel BV

Locatie: Utrecht, Westkanaaldijk 2

Oscar Vos, rol: Deelnemer bijeenkomst

TBI Holdings B.V.

Locatie: Rotterdam, Wilhelminaplein 37

Ralf van den Boom, rol: Deelnemer bijeenkomst

TriMaya BV

Locatie: Den Haag, Valkenboskade 400

Boy Soochit, rol: Deelnemer bijeenkomst

TU Delft Faculteit Civiele Techniek & Geowetenschappen

Locatie: Delft, Stevinweg 1

Wout Broere, rol: Deelnemer bijeenkomst

VB&T Vastgoedmanagement

Locatie: Eindhoven, Vestdijk 180

Jack Schooneveldt, rol: Deelnemer bijeenkomst

Vialis BV Houten

Locatie: Houten, Loodsboot 15

Johan van der Velde, rol: Deelnemer bijeenkomst

Volker InfraDesign

Locatie: Woerden, Korenmolenlaan 2

Martinus van de Ruitenbeek, rol: Deelnemer bijeenkomst

Witteveen + Bos Raadgevende Ingenieurs

Locatie: Amsterdam, Hoogoorddreef 15

Johan Kornet, rol: Deelnemer bijeenkomst

Common ground voor ondergrondse infra

O700

Status: Lopend
Type: Onderzoek - commissie - werkgroep

Vraagarticulatie

Nederland staat op gebied van de kabel- en leidingeninfrastructuur voor grote ruimtelijke en maatschappelijke opgaven. De belangrijkste zijn de energietransitie, de klimaatopgave, de verdere verstedelijking naast de huidige vervangingsopgaven. Nieuwe kabels en leidingen moeten worden ingepast in een veelal complexe omgeving.

Onderzoek

Om die opgaves het hoofd te bieden is een langetermijnstrategie nodig waarin de ruimtelijke, bestuurlijke en financiële aspecten een centrale plaats krijgen. Het project Common ground voor ondergrondse infra moet ertoe leiden dat betrokken partijen vanuit gedeelde belangen de handen ineenslaan, opgaven in beeld brengen en zich op gezamenlijke doelen richten.

Resultaat

Het onderzoek gaat een integrale analyse van de toekomstige ontwikkelopgave opleveren, met de belangen, de kennisvragen, de gebruikte instrumenten en de (bewezen effectieve) oplossingen van alle bij de ondergrondse kabel- en-leidingeninfrastructuur betrokken partijen.

Meer informatie

Lees meer op de projectpagina

Vakgebieden
Ordening en waarde, Kabels en leidingen

Programma's
Common ground

Bijeenkomsten

27-03-2018 - Startbijeenkomst

op de startbijeenkomst wordt een stakeholderanalyse gemaakt, komen de interviews aan bod en worden er rollen verdeeld.

19-10-2018 - Voortgangsbijeenkomst Common ground

De afgelopen periode hebben we zo’n 30 persoonlijke interviews afgenomen én 4 groepsinterviews georganiseerd met o.a. netbeheerders, gemeenten, aannemers en ingenieurs. Alle tot nu toe verzame

Deelnemers
Klik op het bedrijfslogo voor de deelnemende personen

Agentschap Telecom Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

Locatie: Amersfoort, Piet Mondriaanlaan 54

Harry Nijland, rol: Deelnemer
Robert-Jan Looijmans, rol: Deelnemer

Alliander Duurzame Gebiedsontwikkeling

Locatie: Amsterdam, Kattenburgerstraat 5

Jan Breedveld, rol: Deelnemer
Raymond Hollander, rol: Product geïnterviewd

Alliander N.V.

Locatie: Duiven, Dijkgraaf 4

Ben Lambregts, rol: Product geïnterviewd
Gijs Custers, rol: Reviewer

Anchormen

Locatie: Amsterdam, Pedro de Medinalaan 11

Arjen van Wijngaarden, rol: Product geïnterviewd

Antea Group

Locatie: Almere, Monitorweg 29

Mark Deuring, rol: Deelnemer

Antea Nederland B.V.

Locatie: Oosterhout, Beneluxweg 125

Yousra Lahkim, rol: Reviewer

APPM Management Consultants B.V.

Locatie: Hoofddorp, Spicalaan 8

Etienne Budde, rol: Deelnemer
Jon Bellis, rol: Deelnemer

AT Lawyers

Locatie: Baarn, J.F. Kennedylaan 100-A

Fanauw Hoppe, rol: Product geïnterviewd

AT Osborne B.V.

Locatie: Baarn, J.F. Kennedylaan 100

Erik Visser, rol: Product geïnterviewd
Gerben Hofmeijer, rol: Deelnemer
Jürgen van der Heijden, rol: Deelnemer

Bilfinger Tebodin

Locatie: Den Haag, Laan van Nieuw Oost-Indië 25

Marloon van Nistelrooij, rol: Deelnemer

Bouwend Nederland

Locatie: Zoetermeer, Zilverstraat 69

Yvonne de Rijck, rol: Product geïnterviewd

Brabant Water N.V.

Locatie: 'S-hertogenbosch, Magistratenlaan 200

Henk Geurts, rol: Product geïnterviewd

COB

Locatie: Delft, Van der Burghweg 1

Edith Boonsma, rol: Projectleider
Gijsbert Schuur, rol: Lid Projectteam
Karin Clement, rol: Begeleider/Facilitator
Stanley Hunte, rol: Lid Projectteam

DNV GL

Locatie: Arnhem, Utrechtseweg 310

Wim Boone, rol: Deelnemer

Dunea NV Duin & Water

Locatie: Zoetermeer, Plein van de Verenigde Naties 11

Jurgen Bosch, rol: Deelnemer
Mark Janssen Lok, rol: Product geïnterviewd
Peter Spierenburg, rol: Deelnemer

Dura Vermeer Bouw Zuid West BV

Locatie: Rotterdam, Rotterdam Airportplein 21

Femke van de Meeberg, rol: Product geïnterviewd

Dutch Data Center Association

Locatie: Amsterdam Z-o, Abcouderstraatweg 46

Marc Gauw, rol: Deelnemer
Stijn Grove, rol: Deelnemer

Enexis B.V.

Locatie: 'S-hertogenbosh, Magistratenlaan 116

Jan Peters, rol: Product geïnterviewd
Jos Lemmens, rol: Deelnemer
Karl Langeveld, rol: Deelnemer

Erasmus Universiteit Rotterdam FSW Dep. Bestuurskunde en Sociologie ERBS/GovernEUR

Locatie: Rotterdam, Postbus 1738, Kamer T17-23

Mike Duijn, rol: Deelnemer

Eurofiber

Locatie: Maarssen, Safariweg 25-31

Hans van Leeuwen, rol: Deelnemer

Evides Waterbedrijf

Locatie: Rotterdam, Schaardijk 150

Arno Bindt, rol: Deelnemer
Hein Herbermann, rol: Deelnemer

Gasunie New Energy

Locatie: Groningen, Concourslaan 17

Age Yska, rol: Deelnemer

Gemeente Alphen aan den Rijn

Locatie: Alphen Aan Den Rijn, Stadhuisplein 1

Hugo Hoenders, rol: Deelnemer
Roeland de Korte, rol: Product geïnterviewd
Roeland de Korte, rol: Deelnemer

Gemeente Amsterdam Ingenieursbureau

Locatie: Amsterdam, Weesperstraat 430

Katinka Zollner, rol: Deelnemer
Marten Klein, rol: Product geïnterviewd
Paul Elzenaar, rol: Deelnemer

Gemeente Amsterdam Verkeer en Openbare Ruimte

Locatie: Amsterdam, Weesperplein 8

Dirk van der Woude, rol: Product geïnterviewd
Michiel Wentholt, rol: Deelnemer

Gemeente Breda

Locatie: Breda, Claudius Prinsenlaan 10

Paul van Riel, rol: Deelnemer

Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer

Locatie: Den Haag, Spui 70

Hans Meijer, rol: Deelnemer

Gemeente Den Haag Dienst Stedelijke Ontwikkeling

Locatie: Den Haag, Spui 70

Marjolein Rours, rol: Deelnemer

Gemeente Den Haag Ingenieursbureau (IbDH)

Locatie: Den Haag, Spui 70

Henk Heijkers, rol: Deelnemer

Gemeente Leiden

Locatie: Leiden, Stadhuisplein 1

Fred Goedbloed, rol: Deelnemer

Gemeente Rotterdam Ingenieursbureau

Locatie: Rotterdam, Wilhelminakade 179

Maarten Nijpels, rol: Deelnemer

Gemeente Rotterdam Stadsbeheer

Locatie: Rotterdam, Kleinpolderplein 5

Henk van der Maas, rol: Deelnemer
Jillian Benders, rol: Deelnemer
Wil Kovács, rol: Deelnemer
Wouter Boonzaaijer, rol: Product geïnterviewd

Gemeente Tilburg Dienst Gebiedsontwikkeling

Locatie: Tilburg, Stadhuisplein 130

Sander van der Heijden, rol: Product geïnterviewd

Gemeente Utrecht Dienst Stadsontwikkeling

Locatie: Utrecht, Stadsplateau 1

Ron de Puy, rol: Deelnemer

GPKL Gemeentelijk Platform K&L

Locatie: Ede, Galvanistraat 1

Berry Kok, rol: Deelnemer
Rob Elemans, rol: Deelnemer
Steven Adriaansen, rol: Deelnemer

Harry Bijl Communicatie

Locatie: Montfoort, Julianalaan 27

Harry Bijl, rol: Lid Projectteam

Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Locatie: Rotterdam, Wilhelminakade 909

Age Buitenrust Hettema, rol: Deelnemer
Egbert van der Wal, rol: Deelnemer
Sjaak Verburg, rol: Product geïnterviewd

Heijmans NV

Locatie: Rosmalen, Graafsebaan 67

René Frinks, rol: Deelnemer

Herrenknecht AG

Locatie: Schwanau-allmannsweier, Schlehenweg 2

Kathrin Glab, rol: Product geïnterviewd

Hogeschool Utrecht

Locatie: Utrecht, Nijenoord 1

Ursula Backhausen, rol: Deelnemer

Hoofdkantoor Alliander

Locatie: Arnhem, Utrechtseweg 68

Daan Schut, rol: Product geïnterviewd
Martha van den Hengel, rol: Product geïnterviewd

Infram B.V.

Locatie: Maarn, Amersfoortseweg 9

Adriaan Hage, rol: Product geïnterviewd

Kadaster

Locatie: Apeldoorn, Hofstraat 110

Caroline Groot, rol: Product geïnterviewd

KPN Consumer Operations

Locatie: Amersfoort, Stationstraat 115

Ivar Heijnen, rol: Deelnemer

Kragten B.V.

Locatie: Herten, Schoolstraat 8

Thijs Pepels, rol: Deelnemer

MH Poly Consultants & Engineers bv

Locatie: Bergen Op Zoom, Peter Vineloolaan 46b

Dennis Hut, rol: Deelnemer

Ministerie IenW

Locatie: Den Haag, Postbus 20901

Peter Kouwenhoven, rol: Product geïnterviewd

Ministerie van binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties DG Bestuur en Wonen

Locatie: Den Haag, Rijnstraat 8

Christiaan de Jong, rol: Product geïnterviewd

Movares

Locatie: Utrecht, Daalseplein 100

Mark Koningen, rol: Product geïnterviewd
Menno Chang, rol: Deelnemer
Monique Wolfraad-Holland, rol: Deelnemer
Pieter Versluys, rol: Product geïnterviewd

N.V. Nederlandse Gasunie

Locatie: Groningen, Concourslaan 17

Wim van Grunderbeek, rol: Product geïnterviewd

Nijkamp Energiedistributie B.V.

Locatie: Breda, Wieringenstraat 75

Berno Kastelijns, rol: Deelnemer

Oasen N.V.

Locatie: Gouda, Nieuwe Gouwe O.Z. 3

Peter Mense, rol: Product geïnterviewd
Ruud Bot, rol: Deelnemer

Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn advocaten en notarissen

Locatie: Den Haag, Bezuidenhoutseweg 57

Lianne Barnhoorn, rol: Reviewer

Projectbureau A2 Maastricht

Locatie: Maastricht, Stadionplein 31

Jos Geurts, rol: Product geïnterviewd

ProRail

Locatie: Utrecht, Moreelsepark 2- de Tulpenburgh

David Elbers, rol: Deelnemer
John Sandbrink, rol: Product geïnterviewd
Mahesh Ghoerbien, rol: Deelnemer

Provincie Zuid-Holland

Locatie: Den Haag, Zuid-Hollandplein 1

Alex Veldhof, rol: Product geïnterviewd
Erik Rutten, rol: Product geïnterviewd
Jeroen van Schaick, rol: Deelnemer
Rogier Pronk, rol: Deelnemer

Provincie Zuid-Holland Projectbureau RijnlandRoute

Locatie: Den Haag, Zuid Hollandplein 1

Bas van Herpen - van Leenen, rol: Product geïnterviewd

Rijkswaterstaat GPO Grote Projecten en Onderhoud

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2

Dick Beentjes, rol: Deelnemer

Rijkswaterstaat Leefomgeving Bodem+

Locatie: Rijswijk, Lange Kleiweg 34

Jos van Wersch, rol: Opdrachtgever

Saxion Hogeschool

Locatie: Deventer, Handelskade 75

Geert Roovers, rol: Deelnemer

Siers Infraconsult B.V

Locatie: Oldenzaal, Schuttersveld 22

Niels Hartogsveld, rol: Deelnemer

Stedin

Locatie: Rotterdam, Blaak 8

Gerja Koldenhof, rol: Product geïnterviewd
Lennard Seriese, rol: Product geïnterviewd
Louis van der Hoeven, rol: Product geïnterviewd
Marc van der Linden, rol: Product geïnterviewd

Stichting Economisch Onderzoek

Locatie: Amsterdam, Roetersstraat 29

Carl Koopmans, rol: Product geïnterviewd

Stichting Pipeliner

Locatie: Rijswijk, Geestbrugweg 44

Alexander de Boer, rol: Deelnemer
Dick de Bijl, rol: Reviewer

Stichting RIONED

Locatie: Ede, Galvanistraat 1

Hugo Gastkemper, rol: Product geïnterviewd

Sweco Nederland B.V.

Locatie: De Bilt, De Holle Bilt 22

Rob Heijer, rol: Deelnemer

Tauw bv

Locatie: Deventer, Handelskade 37

Thijs Wessels, rol: Deelnemer

TU Delft

Locatie: Delft, Jaffalaan 5

Niek Mouter, rol: Product geïnterviewd

TU Delft Faculteit Civiele Techniek & Geowetenschappen

Locatie: Delft, Stevinweg 1

Wout Broere, rol: Deelnemer

TU Delft Faculteit der Bouwkunde

Locatie: Delft, Julianalaan 134

Han Meyer, rol: Product geïnterviewd

Universiteit Twente

Locatie: Enschede, Drienerlolaan 5

Léon Olde Scholtenhuis, rol: Product geïnterviewd

Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)

Locatie: Den Haag, Nassaulaan 12

Henk van den Berg, rol: Deelnemer
Marjon Bosman Verbruggen, rol: Product geïnterviewd

Vewin

Locatie: Den Haag, Bezuidenhoutseweg 12

Rob Eijsink, rol: Deelnemer

Visser & Smit Hanab B.V.

Locatie: Papendrecht, Rietgorsweg 6

Dennis in 't Groen, rol: Deelnemer

VolkerWessels Telecom Infra

Locatie: Amersfoort, Modemweg 33

Theo Ellenbroek, rol: Deelnemer

Vrije Universteit Amsterdam Cultuur, Organisatie en Management

Locatie: Amsterdam, Buitenveldertselaan 3 - 7

Alfons van Marrewijk, rol: Deelnemer
Erwin Biersteker, rol: Deelnemer
Reimer Weststrate, rol: Reviewer

Waterschap Rivierenland

Locatie: Tiel, De Blomboogerd 1

Jos Vermeulen, rol: Deelnemer

De waarde van ondergronds bouwen

O70

Status: Lopend
Type: Onderzoek - commissie - werkgroep

Vraagarticulatie

De afgelopen decennia zijn er tal van ondergrondse bouwprojecten min of meer geruisloos verrezen (of verzonken). Deze ondergrondse projecten leveren vaak meer op dan de feitelijk tunnel, ondergrondse parkeergarage of souterrain. Ze maken onderdeel uit van hun omgeving en voegen daar waarde aan toe. Die waarde strekt zich vaak uit ver boven het ondergrondse object zelf. Dit doet de vraag opkomen wat de daadwerkelijk toegevoegde waarde is van ondergronds ruimtegebruik.

Onderzoek

We gaan ex-post gerealiseerde ondergrondse projecten evalueren, enerzijds door de zachte aspecten rondom de besluitvorming bij investeringsbeslissingen in beeld te brengen (spoor A) en anderzijds de harde kosten en baten op een rij te zetten (spoor B).

Resultaat

Inzicht in de toegevoegde waarde (baten) van ondergronds ruimtegebruik op de omgeving om hiermee het ontwerp -en besluitvormingsproces rond het al dan niet ondergronds brengen van functies te ondersteunen. De resultaten van beide sporen zullen worden door vertaald naar een gesprekskader voor nieuwe projecten, vooral gericht op bestuurders (C). Ook zullen de resultaten worden gebruikt voor het beter meenemen van ondergrondse baten in ontwerpprocessen (‘batengericht ontwerpen, D).

Meer informatie

Lees meer op de projectpagina

Vakgebieden
Ordening en waarde

Bijeenkomsten

12-10-2016 - Kernteambijeenkomst

DeDe neiuwe projectleider wordt benoemd, de kernteamleden, rollen en aanpak besproken

18-01-2017 - Projectteambijeenkomst

Deelnemers
Klik op het bedrijfslogo voor de deelnemende personen

Antea Nederland B.V.

Locatie: Oosterhout, Beneluxweg 125

Geert Roovers, rol: Lid Projectteam
Gijsbert Schuur, rol: Lid Uitvoeringsteam

COB

Locatie: Delft, Van der Burghweg 1

Edith Boonsma, rol: Lid

Gemeente Amsterdam Ingenieursbureau

Locatie: Amsterdam, Weesperstraat 430

Lidwien Besselink, rol: Projectleider

Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling

Locatie: Rotterdam, Wilhelminakade 179

Jo Janssen, rol: Lid

Movares regio Noordwest

Locatie: Amsterdam, Rhijnspoorplein 36

Nienke van de Lune, rol: Lid Projectteam

Netherlands Economic Observatory

Locatie: Rotterdam, De Savornin Lohmanlaan 89/B

Olaf Koops, rol: Lid

Platform Meerwaarde ondergrond

O75

Status: Lopend
Type: Platform - koplopergroep - expertteam

Vraagarticulatie

Het platform Meerwaarde ondergrond is een praktijkgemeenschap gericht op het creëren van meerwaarde met de ondergrond. In de praktijk wordt veel gesproken over integrale gebiedsontwikkeling, maar men vergeet vaak de potentie van de bodem. De ondergrond kan een kwaliteitsimpuls geven aan de bovengrond; dat is waar het binnen dit platform om draait.

Onderzoek

De platformbijeenkomsten zijn altijd gericht op het uitwisselen en vergaren van kennis waar de praktijk om vraagt. Dagelijkse worstelingen krijgen zo een plek evenals het uitdiepen van strategisch relevante onderwerpen. Denk aan vraagstukken als: Welke waarde voegt ondergronds ruimtegebruik toe? Kunnen we die meerwaarde ook hard economisch neerzetten?

Resultaat

Het platform Meerwaarde ondergrond bedient een breed pallet van verschillende interesse en werkzaamheden van deelnemers. De een heeft interesse in beleid, de ander meer in uitvoering, de een in filosoferen, de ander in praktische tools. Het platform houdt daar rekening mee door bijeenkomsten te organiseren waar deze aspecten bij elkaar komen, of juist door bijeenkomsten gericht op specifieke onderwerpen.

Meer informatie

Lees meer op de projectpagina

Vakgebieden
Ordening en waarde

Bijeenkomsten

09-05-2017 - Bijeenkomst Platform Meerwaarde

Deze bijeenkomst ging over de vragen ‘wat betekent dan die omgevingswet, hoe pas ik dat in de paraktijd van alledag en wat kunnen overheden en de uitvoerende partijen van elkaar leren?

21-07-2017 - Museonder

De ondergrondse waarde van het Museonder en de nieuwe plannen van het park de Hoge Veluwe zijn na deze bijeenkomst geen geheim meer voor de gasten. Tijdens de middag is er volop gelegenheid vo

28-09-2017 - Wetenschap en praktijk komen in Leiden samen.

Hoe leer je als techneuten en planvormers elkaars taal spreken. Centraal hierbij staat de praktijkcasus in het stationsgebied Leiden waar Fransje Hooimeijer (TU) met haar studenten informatie

10-10-2017 - werkgroep informatie en omgevingswet

Op 9 mei heeft het platform onderwerpen benoemd waar we verder aan gaan werken, informatie (data) is er daar een van.

27-03-2018 - Platformbijeenkomst Meerwaarde Ondergrond

De eerste platformbijeenkomst van 2018 wordt een inspirerende sessie over het versterken van de verbinding van de ondergrond met RO/Stedenbouw

22-06-2018 - Platformbijeenkomst op het COB-congres

Eén sessie van het COB-congres staat in het teken van het platform Meerwaarde Ondergrond. Het onderzoeksproject de waarde van ondergronds bouwen, zal hier de resultaten met de gasten delen.

13-12-2018 - Platformbijeenkomst Meerwaarde Ondergrond

In december vindt er een platformbijeenkomst plaats waarin we met elkaar aan de slag gaan.

20-09-2018 - Platformbijeenkomst Meerwaarde ondergrond

De impact van de energietransitie voor ondergrondse ruimte staat op de agenda. De inpassing van ondergrondse functies in dynamisch stedelijk gebied in momenteel al een hele opgave, straks als

21-03-2019 - Platformbijeenkomst Meerwaarde ondergrond

RO/stedebouw-resultaten waarde OB. Het resultaat van het project Meerwaarde ondergrond wordt gepresenteerd. We gaan bouwstenen verzamelen voor een Road map, waarmee we in 2-3 jaar tot een hand

12-09-2019 - Platformbijeenkomst MO/K&L

Een projectbezoek: energietransitie en ondergrondse infra

14-11-2019 - Platformbijeenkomst MO/BO

Een workshop over tunnelrenovatie en het toevoegen van waarde.

Deelnemers
Klik op het bedrijfslogo voor de deelnemende personen

Antea Nederland B.V.

Locatie: Oosterhout, Beneluxweg 125

Léon Verhoeven, rol: Lid

ARCADIS Nederland BV

Locatie: Arnhem, Beaulieustraat 22

Edwin van der Knoop, rol: Lid
Willie Theunissen, rol: Lid

Brandweer Amsterdam-Amstelland

Locatie: Amsterdam, Karspeldreef 16

Ron Beij, rol: Lid

COB

Locatie: Delft, Van der Burghweg 1

Edith Boonsma, rol: Projectleider
Gijsbert Schuur, rol: Coordinator

Croonwolter&dros

Locatie: Roosendaal, Ettenseweg 20

Harry Engwirda, rol: Lid

Deltares

Locatie: Delft, Boussinesqweg 1

Derk van Ree, rol: Lid

Dunea NV Duin & Water

Locatie: Zoetermeer, Plein van de Verenigde Naties 11

Jurgen Bosch, rol: Lid
Mark Janssen Lok, rol: Lid

Enexis B.V.

Locatie: 'S-hertogenbosh, Magistratenlaan 116

Jos Lemmens, rol: Lid

Gemeente 's-Hertogenbosch

Locatie: 'S-hertogenbosch, Wolvenhoek 1

Harke Tuinhof, rol: Lid
Ine Flinkers, rol: Lid

Gemeente Alphen aan den Rijn

Locatie: Alphen Aan Den Rijn, Stadhuisplein 1

Ab van der Schans, rol: Lid
Martin Groen, rol: Lid
Sytze Fokkema, rol: Lid

Gemeente Amsterdam Ingenieursbureau

Locatie: Amsterdam, Weesperstraat 430

Katinka Zollner, rol: Deelnemer
Paul Elzenaar, rol: Lid

Gemeente Amsterdam Verkeer en Openbare Ruimte

Locatie: Amsterdam, Weesperplein 8

Michiel Wentholt, rol: Lid

Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer

Locatie: Den Haag, Spui 70

John Nieuwmans, rol: Lid

Gemeente Dordrecht

Locatie: Dordrecht, Spuiboulevard 300

Rob Mank, rol: Lid

Gemeente Haarlem Afdeling Milieu

Locatie: Haarlem, Zijlvest 39

Marc van Someren, rol: Lid

Gemeente Haarlem Stedelijke Ontwikkeling

Locatie: Haarlem, Zijlvest 39

Rolf Tjerkstra, rol: Lid

Gemeente Katwijk

Locatie: Katwijk, Koningin Julianalaan 3

Jeroen Brouwer, rol: Lid

Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling

Locatie: Rotterdam, Wilhelminakade 179

Jo Janssen, rol: Lid
Joost Martens, rol: Lid
Petra van der Lugt, rol: Lid
Stanley Tjan, rol: Lid

Gemeente Utrecht Dienst Stadsontwikkeling

Locatie: Utrecht, Stadsplateau 1

Marianne Langenhoff, rol: Lid
Ron de Puy, rol: Deelnemer

Heijmans Integrale Projecten B.V.

Locatie: Rosmalen, Graafsebaan 67

Leendert de Bruin, rol: Lid

Movares regio Noordwest

Locatie: Amsterdam, Rhijnspoorplein 36

Nienke van de Lune, rol: Lid

Provincie Zuid-Holland

Locatie: Den Haag, Zuid-Hollandplein 1

Rogier Pronk, rol: Lid
Werncke Husslage, rol: Lid

Provincie Zuid-Holland Dienst Beheer Infrastructuur

Locatie: Den Haag, Koningskade 40

Kees Bergen, rol: Lid
Renée Lameijer, rol: Lid
Taco Querens, rol: Lid

Rijkswaterstaat Leefomgeving Bodem+

Locatie: Rijswijk, Lange Kleiweg 34

Nicole Hardon, rol: Lid
Remco de Boer, rol: Lid

Rijkswaterstaat WVL Water Verkeer en Leefomgeving

Locatie: Utrecht, Griffioenlaan 2

Edwin van der Wel, rol: Lid

Saxion Hogeschool

Locatie: Deventer, Handelskade 75

Geert Roovers, rol: Lid

TEC Tunnel Engineering Consultants

Locatie: Amersfoort, Laan 1914 No 35

Corinne Koot, rol: Lid
Daniel Rits, rol: Lid

Triple Bridge B.V.

Locatie: Utrecht, Nieuwegracht 32

Lidwien Besselink, rol: Lid

Universiteit Utrecht Faculteit Geowetenschappen

Locatie: Utrecht, Princetonlaan 8A

Jasper Griffioen, rol: Lid

Zeven sleutels in de praktijk

O61

Status: Initiatief
Type: Pilot - praktijkonderzoek - evaluatie

Vraagarticulatie

De publicatie Zeven sleutels voor een waardevolle afweging is een handreiking voor bestuurders en hun adviseurs om het gesprek te voeren over het afwegen van ondergrondse en bovengrondse oplossingen. Het COB wil zich nu richten op de toepassing in de praktijk.

Meer informatie

Heeft u interesse in dit project? Neem dan contact op met het COB.

Vakgebieden
Ordening en waarde

Deelnemers
Klik op het bedrijfslogo voor de deelnemende personen

COB

Locatie: Delft, Van der Burghweg 1

Merten Hinsenveld, rol: Opdrachtgever

Afgeronde projecten

Hier ziet u de projecten die de afgelopen drie jaar zijn afgerond.

Carrousel Ondergrond en Ordening

O50

Status: Gereed
Type: Platform - koplopergroep - expertteam

Vraagarticulatie

Het COB heeft tot en met 2016 onder de naam Carrousel Ondergrond en Ordening een community of practice voor integrale vraagstukken rond de ruimtelijke ordening en ontwikkeling van de ondergrond georganiseerd. Inmiddels is deze community samengegaan en gaat nu verder onder de naam platform eerwaarde ondergrond.

Resultaat

De carrousel en het platform ordening en waarde zijn per januari 2017 samengevoegd in het Platform Meerwaarde ondergrond (O75).

Meer informatie

Lees meer op de projectpagina

Vakgebieden
Ordening en waarde

Bijeenkomsten

16-04-2015 - Opzet en programma voor 2015

30-06-2015 - Belangen: afwegen, onderhandelen en/of fuseren?

Binnen STRONG (programma Bodem en Ondergrond) is een afwegingssystematiek ontwikkeld. De eerste ervaringen in de praktijk zijn inmiddels opgedaan. Een cruciale stap in de systematiek is ‘ambit

03-09-2015 - De kost gaat voor de baat uit.

Dat geldt zeker voor investeringen in ruimtelijke kwaliteit. En voor ondergrondse investeringen. Hoe daarmee om te gaan? De economen Walter Manshanden en Olaf Koops (Netherlands Economic Obser

12-11-2015 - Afstemmen en samenwerken binnen eigen organisatie.

Afstemmen en samenwerken gaat niet vanzelf. Zeker niet binnen de eigen organisatie. Hoe lopen de hazen? Waar zitten de ratten? De gemeente ’s-Hertogenbosch geeft de aftrap voor nieuwe inzichte

21-01-2016 - Flexival

Het jaarlijkse congres dat net even anders is dan alle andere congressen. Een dag lang bieden we alle ruimte om met elkaar in gesprek te gaan over zaken die ertoe doen. De verbindende factor i

20-01-2015 - Flexival 2015: Bodembeats

Op het Flexival gaat het net altijd even iets anders dan op reguliere bijeenkomsten, sessies en congressen. Net wat losser, leuker en levendiger. Maar dat zonder verlies aan inhoudelijke kwali

07-04-2016 - Carrouselbijeenkomst

Eerste bijeenkomst van 2016

09-06-2016 - Carrouselbijeenkomst

08-09-2016 - Carrouselbijeenkomst

24-11-2016 - Carrouselbijeenkomst

Deelnemers
Klik op het bedrijfslogo voor de deelnemende personen

COB

Locatie: Delft, Van der Burghweg 1

Edith Boonsma, rol: Lid

Gemeente 's-Hertogenbosch

Locatie: 'S-hertogenbosch, Wolvenhoek 1

Harke Tuinhof, rol: Lid
Ine Flinkers, rol: Lid

Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer

Locatie: Den Haag, Spui 70

John Nieuwmans, rol: Lid

Gemeente Dordrecht

Locatie: Dordrecht, Spuiboulevard 300

Rob Mank, rol: Lid

Gemeente Haarlem Afdeling Milieu

Locatie: Haarlem, Zijlvest 39

Marc van Someren, rol: Lid

Gemeente Haarlem Stedelijke Ontwikkeling

Locatie: Haarlem, Zijlvest 39

Rolf Tjerkstra, rol: Lid

Gemeente Katwijk

Locatie: Katwijk, Koningin Julianalaan 3

Jeroen Brouwer, rol: Lid

Gemeente Nijmegen Gemeentehuis

Locatie: Nijmegen, Korte Nieuwstraat 6

Henk Jan Nijland, rol: Lid

Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling

Locatie: Rotterdam, Wilhelminakade 179

John de Ruiter, rol: Lid
Joost Martens, rol: Lid

H2Ruimte B.V.

Locatie: Rotterdam, Schiekade 189

Henk Werksma, rol: Begeleider/Facilitator

Interprovinciaal Vakberaad Bodem

Locatie: 'S-hertogenbosch, Postbus 90151

Astrid Slegers, rol: Lid

Omgevingsdienst Midden-Holland

Locatie: Gouda, Thorbeckelaan 5, Midden-Hollandhuis

Bernd van den Berg, rol: Lid

Provincie Zeeland Directie Ruimte, Milieu en Water

Locatie: Middelburg, Het Groene Woud 1

Walter Jonkers, rol: Lid

Provincie Zuid-Holland

Locatie: Den Haag, Zuid-Hollandplein 1

Clemens Kester, rol: Lid
Werncke Husslage, rol: Lid

Rijkswaterstaat Leefomgeving Bodem+

Locatie: Rijswijk, Lange Kleiweg 34

Irma Kerkhof-de Vos, rol: Lid
Jan Frank Mars, rol: Lid

Slimme regie op de ondergrond

O80REGI

Status: Gereed
Type: Onderzoek - commissie - werkgroep

Vraagarticulatie

We realiseren ons nog vaak onvoldoende dat elke ontwikkeling bovengronds zijn weerslag kent in de ondergrond. Hoe we het beste regie moeten voeren is samen met de platformleden van ordening en ondergrond uitgekristalliseerd.

Onderzoek

Een werkgroep vanuit het platform Ordening en Ondergrond heeft eigen ervaringen, successen en mislukkingen benoemd en projecten bezocht en op basis hiervan aanbevelingen en randvoorwaarden geformuleerd voor het voeren van slimme regie.

Resultaat

De handreiking Slimme regie op de ondergrond is gratis te downloaden vanaf de kennisbank. Het COB werkt aan projecten waarin het gedachtengoed wordt toegepast in de praktijk. Zo is tijdens een praktijkbezoek aan de A2 maastricht de handreiking toegepast en verrijkt.

Meer informatie

Lees meer op de projectpagina

Vakgebieden
Ordening en waarde

Deelnemers
Klik op het bedrijfslogo voor de deelnemende personen